Fale elektromagnetyczne – wpływ na zdrowie
Promieniowanie elektromagnetyczne obecne jest na całej Ziemi, dzieli się na naturalne i sztuczne, wytwarzane przez wszelkie urządzenia wyprodukowane przez ludzi.
Fale elektromagnetyczne – zagrożenie dla zdrowia czy technologia lecząca schorzenia?
Fale magnetyczne (elektromagnetyczne), inaczej promieniowanie elektromagnetyczne, to zaburzenie pola elektromagnetycznego rozchodzące się w przestrzeni. Fale te wzajemnie się przenikają, nakładają się na siebie, załamują się na niektórych obiektach lub wzmacniają w wyniku kontaktu z przedmiotami. Mogą one tworzyć nowy rozkład ciągle zmieniającej się energii, którego rodzaju, siły i sposobu oddziaływania na organizm nigdy nie da się do końca przewidzieć.
Źródła promieniowania
Promieniowanie elektromagnetyczne obecne jest na całej Ziemi, a podzielić możemy je na:
1. Naturalne, a te z kolei na:
• pochodzące z przyrody - emitowane przez wszystkie organizmy żywe;
• kosmiczne - docierające z przestrzeni kosmicznej (przede wszystkim ze Słońca, ale i z dalszych części kosmosu);
• wytwarzane przez Ziemię;
2. Sztuczne, czyli wytwarzane przez wszelkie urządzenia wyprodukowane przez ludzi, wśród którego rozróżniamy:
• bezpośrednie promieniowanie, czyli wytwarzane są przez urządzenia elektryczne (w których następuje przepływ prądu) - lodówki, telewizory, suszarki, urządzenia kuchenne, komputery, przewody energetyczne, tramwaje, pociągi, wszelaką aparaturę np. medyczną i wiele innych;
• pośrednie – stacje nadawcze (radiowe, telewizyjne, telefonii komórkowej), samochody, telefony komórkowe i inne.
Wpływ fal magnetycznych na zdrowie
Fale magnetyczne powodują przede wszystkim zaburzenia na poziomie komórkowym. Szczególnie wrażliwa na nie jest błona komórkowa, której uszkodzenie skutkuje zaburzeniami przepływu jonów, pojawieniem się niepożądanych reakcji biochemicznych oraz zmianą położenia i kształtu receptorów obecnych w błonie komórkowej. Wszelkie nieprawidłowości w działaniu błon komórkowych skutkują:
1. zwiększeniem lub zmniejszeniem wydzielania hormonów i enzymów;
2. osłabieniem aktywności, a więc i skuteczności układu odpornościowego;
3. zmianami w budowie kwasów nukleinowych;
4. zaburzeniami prawidłowej syntezy białek.
Prowadzi to do:
• Uszkodzeń w układzie nerwowym - dochodzi do zmian w neuronach i połączeniach między nimi w korze mózgowej, co może skutkować: trudnościami z zasypianiem lub bezsennością, osłabieniem, niepokojem, nadmierną pobudliwością i osłabieniem wzroku;
• Zwiększenia się liczby wolnych rodników tlenowych w organizmie, które są odpowiedzialne za powstawanie stanów zapalnych - ich skutkiem z kolei może być wiele groźnych chorób (np. miażdżyca, cukrzyca, nowotwory).
• Zaburzeń prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego - zaburzenia rytmu serca, obniżenie ciśnienia tętniczego;
• Kłopotów u ciężarnych kobiet i noworodków: opóźnienie rozwoju łożyska, zwiększona podatność płodu i noworodka na infekcje bakteryjne i wirusowe, ryzyko przedwczesnego porodu oraz mniejsza masa urodzeniowa;
Dużo poważniejsze konsekwencje zdrowotne może powodować promieniowanie o dużej częstotliwości. Promieniowanie to emitowane jest głównie przez stacje nadawcze i urządzenia indukcyjne silnoprądowe.
Leczniczy potencjał fal magnetycznych
Mogą być wykorzystywane również w celach leczniczych. Fale elektromagnetyczne o ściśle określonej częstotliwości i zazwyczaj wysokim natężeniu wykorzystywane są do: prowadzenia diagnostyki leczniczej (rentgen, elektroencefalografia, ultrasonografia, tomografia komputerowa), niszczenia patologicznych tkanek, elektroterapii (nagrzewaniem leczy się choroby stawów i nerwobóle) oraz magnetoterapii. Chociaż w przypadku zastosowania promieniowania w celach diagnostycznych zwykle używa się fal o wysokiej częstotliwości (szkodliwych dla zdrowia), to zabiegi te mogą okazać się niezbędne w celu doboru prawidłowego sposobu leczenia lub nawet ratowania życia.
Bibliografia
Roman A., Drabik M., Oddziaływania pól elektromagnetycznych na środowisko człowieka, Prace Naukowe Akademii Technicznej w Częstochowie im. Jana Długosza, Edukacja Techniczna i Informatyczna 2012, nr. 7, s. 40-45,
online: http://www.pneti.ajd.czest.pl/docs/tom7/art/ar_md_a.pdf, dostęp [26.03.2018]
Bieńkowski T., Wpływ pól elektromagnetycznych wysokich częstotliwości na ludzi, Kompatybilność elektromagnetyczna,
online: http://www.faza.pw.edu.pl/artykuly/art2.pdf, dostęp [26.03.2018]