Ajurweda – droga do zdrowia i szczęścia dzięki holistycznemu podejściu do życia
Ajurweda jest wiedzą o życiu. Zajmuje się wszystkimi jego aspektami, jest całościowym systemem diagnostyki i leczenia. Obejmuje całościowo zdrowie fizyczne i psychicznego, czyli propaguje holistyczne podejście do życia, wprowadza równowagę we wszystkie jego elementy: styl życia, sposób odżywiania się, sen, pracę, higienę, pogodę, relaks, aktywność fizyczną, umysłową i seksualną, kontakty międzyludzkie, sposób postępowania i myślenia, rozwój osobisty i duchowy, psychikę, szczęście (jak je osiągnąć), nieszczęście (czym jest i jak go unikać), długowieczność i wiele innych.
Ajurweda zajmuje się nie tylko leczeniem chorób, ale przede wszystkim uczy, jak zachować zdrowie, jak nie dopuścić do zachorowania. Jest to najstarszy hinduski system medyczny i filozoficzny. Praktykuje się go w Indiach i Azji od ponad 5500 lat.
Słowo „ajurweda” składa się z dwóch słów:
1) ayus, które oznacza życie – połączenie ciała (sarira), zmysłów (indrisa), umysłu (sttava) i duszy (atma) . Są to cztery podstawowe składniki tworzące siłę życiową w ciele (pranę). Brak któregokolwiek z tych składników powoduje, że nie ma życia;
2) veda, czyli wiedza, nauka – naukowe informacje z dziedzin: zdrowie, filozofia, astrologia, inżynieria.
Według ajurwedy człowiek jest nierozerwalnie związany z otaczającym go światem, który składa się z pięciu elementów (Panca mahabhutas): ziemia, woda, ogień, powietrze i przestrzeń (eter). Elementy te łączą się w ludzkim ciele w różnych proporcjach, tworząc trzy dosze (energie biologiczne, temperamenty, typy), odzwierciedlające konstrukcję fizyczną i psychiczną danej osoby.
1) Vata – przejawia cechy powietrza i eteru: suchość, lekkość, chłód, szorstkość, subtelność, ruchliwość, czystość i cierpkość. Osoby, u których przeważa typ Vata są zbalansowane, kreatywne, entuzjastyczne, spontaniczne, spostrzegawcze, współczujące, charyzmatyczne, mają umiejętność pełnego skupienia się na wykonywanej czynności i często są uzdolnione artystycznie;
2) Pitta – ma cechy ognia i wody, pełni w organizmie rolę aminokwasów i enzymów, czyli poprzez rozkład cząsteczek jedzenia dostarcza ciału ciepła i energii. Manifestuje się w ciele w postaci gorąca, ostrości, lekkości, rozprzestrzeniania się, płynności, oleistości oraz kwaśności i goryczy. Osoby o dominującym typie Pitta są tolerancyjne, spokojne, pewne siebie, odważne, zdeterminowane, uparte w dążeniu do celu i ambitne;
3) Kapha – łączy dwa ciężkie elementy: ziemię i wodę. Jest to energia budująca i natłuszczająca. Stanowi spoiwo, element wiążący, inaczej – smarowidło w ciele. Manifestuje się ciężkością, ociężałością, powolnością, zimnem, oleistością, gładkością, gęstością, miękkością, statycznością, lepkością, mętnością i twardością. Osoby o dominującym typie Kapha są uczciwe, tolerancyjne, zrównoważone, ciepłe, łagodne, szlachetne, kochające, mają umiejętność wybaczania.
U każdego człowieka występują wszystkie trzy dosze, zazwyczaj jedna dominuje. Każdemu z tych trzech typów odpowiadają określone cechy fizyczne i psychiczne, które manifestują się w ciele. Każdy typ wykazuje tendencję do określonych zaburzeń fizycznych i psychicznych, które można zrównoważyć odpowiednimi ćwiczeniami fizycznymi, stosownym ubiorem i odżywianiem. Najistotniejsza jest równowaga wszystkich trzech energii.
Diagnostyka
Podczas stawiania diagnozy specjalista ajurwedy przeprowadza długi i szczegółowy wywiad. Określa w ten sposób u pacjenta:
1) metabolizm
2) wiek
3) siłę (energię)
4) nawyki
5) sposób odżywiania się
6) stan umysłu
7) która dosza jest w nierównowadze
8) która tkanka jest w nierównowadze.
Bierze też pod uwagę porę roku i otoczenie badanej osoby, środowisko, w którym żyje, czyli: rodzinę, pracę i relacje z innymi ludźmi. Po rozmowie z pacjentem przeprowadza się badanie palpacyjne: badanie trzech powierzchownych i trzech głębokich pulsów na prawym i lewym nadgarstku (odpowiadających trzem doszom) oraz ocenia się przebarwienia i osad na języku, którego wygląd jest odzwierciedleniem stanu narządów wewnętrznych. Próbki moczu są badane pod względem zapachu i koloru. Wszystko to ma na celu ustalenie, które elementy znajdują się w nierównowadze. Na tej podstawie planuje się przebieg leczenia i uwzględnia priorytet. Wizyta taka trwa 45–90 minut.
Jak przebiega terapia?
Leczenie rozpoczyna się od oczyszczenia organizmu przez masaże uwalniające toksyny, zioła działające napotnie lub nawet radykalne diety oczyszczające z zastosowaniem lewatyw i środków przeczyszczających. Następnym etapem są: wprowadzenie odpowiedniego sposobu odżywiania się, polegającego na wprowadzeniu do diety naturalnych, zdrowych produktów z uwzględnieniem odpowiedniej ilości czystej niegazowanej wody; regularne profilaktyczne oczyszczanie ziołami, wprowadzenie jogi, ćwiczeń oddechowych i kąpieli słonecznych. Efekty leczenia zależą w największym stopniu od samego pacjenta, gdyż musi on być zdeterminowany do wytrwania w zdrowym stylu życia. Trzecim etapem leczenia jest zadbanie o psychikę pacjenta – przepracowuje się nieodpowiednie nawyki i postawy, robi się to jednak bardzo powoli. Stopniowe zmiany mają zapobiec wywołaniu szoku i wycofaniu się pacjenta przyzwyczajonego już do pewnych zachowań. Celem leczenia jest odzyskanie witalności i swoiste odmłodzenie organizmu.
Szczególny nacisk na zioła
Hinduski system medyczny opracował przez tysiące lat 50 grup poszczególnych ziół wykazujących określone działanie na organizm, m.in.: nasercowe, przeciwbólowe, poprawiające witalność. Są to złożone preparaty zawierające wyciągi z roślin, mieszanki nawet 20 różnych roślin, maści, nalewki czy olejki. Dobierane są indywidualnie z uwzględnieniem wpływu na Vatę, Pittę i Kaphę. Wprowadzają one równowagę w doszach, działają rewitalizująco, oczyszczająco, zapobiegawczo i leczniczo. Skrupulatnie opracowane preparaty ziołowe w połączeniu z jogą, ćwiczeniami oddechowymi i przepracowywaniem nieprawidłowych nawyków i zaburzeń psychicznych sprawiają, że ajurweda jest uważana obecnie za bardzo skuteczną terapią chorób cywilizacyjnych: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej serca, otyłości, miażdżycy, astmy oskrzelowej, alergii, wrzodów żołądka i dwunastnicy, nowotworów; a także problemów natury psychicznej: nerwicy, depresji, nadpobudliwości, przewlekłego stresu i ciągłego niepokoju. Wszechstronne podejście ajurwedy do zdrowia wzmacnia wrodzoną odporność, co decyduje o zdrowym i szczęśliwym życiu w zgodzie ze sobą, społeczeństwem i naturą.
