Konwalia majowa
Konwalia majowa (Convallaria majalis) jest byliną kłączową z rodziny liliowatych (Liliaceae). Jej charakterystyczną cechą są białe dzwonkowate kwiaty o silnym zapachu. Konwalia majowa jest popularną rośliną ozdobną i leczniczą. Stosuje się ją przede wszystkim w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego.
Charakterystyka
Konwalia w stanie dzikim rośnie na terenie Europy, Azji i Ameryki Północnej. W Polsce występuje powszechnie w północno-wschodniej części kraju. Znaleźć ją można w lasach liściastych i zaroślach. Rośnie w dużych skupiskach na stanowisku słonecznym na lekkiej próchnicznej glebie. Konwalia osiąga wysokość do 30 cm. Jej kwiaty zebrane są w jednostronne grona po 5–12, kwitnienie – od maja do początku czerwca. Owoc – czerwone jagody – dojrzewa od września do października. Wszystkie części rośliny są toksyczne.
Surowiec zielarski
Surowcem leczniczym jest ziele, czyli kwiatostany wraz z otaczającymi je liśćmi lub same liście. Zbiera się je wiosną, na początku kwitnienia, później suszy się w temperaturze 80–110 ℃. Z suszu robi się głównie nalewkę konwaliową, wchodzącą w skład kropli nasercowych i innych preparatów regulujących pracę serca.
Właściwości i zastosowanie
Konwalia majowa zawiera glikozydy nasercowe (kardenolidowe) wpływające bezpośrednio na mięsień sercowy. Do najważniejszych z nich należą: konwalotoksyna, konwalozyd, konwalotokosol, konwalamaryna. Glikozydy nasercowe konwalii wzmacniają siłę skurczu mięśnia sercowego, zwiększają objętość wyrzutową serca i nieznacznie zmniejszają tempo jego pracy. Działają szybko, ale krótkotrwale. Nie wiążą się z albuminami i nie kumulują się w organizmie, dlatego są dobrze tolerowane przez większość pacjentów. Stosuje się je przede wszystkim przy niewydolności mięśnia sercowego, łagodnych zburzeniach rytmu serca, osłabieniu mięśnia sercowego u osób starszych (po 60. roku życia). Ziele konwalii działa lekko moczopędnie, dlatego może pomóc unormować ciśnienie krwi i zmniejszyć obrzęki spowodowane niewydolnością krążenia. Działanie uspokajające jest pomocne w leczeniu zaburzeń pracy serca towarzyszących nerwicy lub menopauzie.
Środki ostrożności
Ze względu na toksyczne właściwości konwalii przedawkowanie preparatów z jej dodatkiem może spowodować poważne zatrucie. Ziela nie należy stosować w: miażdżycy, niedoborach potasu, uszkodzeniach nerek lub wątroby.
