Pomidor – nie taki zwyczajny
Smaczne, odżywcze, niskokaloryczne, dostępne przez cały rok – pomidory to jedne z najbardziej wartościowych warzyw. Są doskonałym źródłem substancji prozdrowotnych powszechnie stosowanym w gastronomii i przetwórstwie spożywczym. Znajdujący się w nich likopen skutecznie wspomaga profilaktykę nowotworów i chorób układu krążenia.
Źródło karotenoidów
Pomidor zwyczajny (Solanum lycopersicum) jest rośliną jednoroczną należącą do rodziny psiankowatych. Pochodzi z Ameryki Środkowej, a w Europie znany jest od XVI w. Owocem, a zarazem częścią jadalną, jest dwu- lub wielokomorowa soczysta jagoda. Można je jeść zarówno na surowo, jak i w formie przetworów: przecierów, koncentratów, keczupów, zup, sosów czy soków.
Są źródłem karotenoidów: α-karotenu, β-karotenu, likopenu, luteiny i zeaksantyny, są bogate także w witaminy: C, B1, B2, B3, B7, B9, K1, i minerały: potas, wapń, fosfor, żelazo, cynk.
Tajemnica likopenu
Jedną z głównych substancji odpowiedzialnych za prozdrowotne działanie pomidorów jest likopen. Należy on do barwników warunkujących kolor skórki pomidorów i wykazuje silne właściwości przeciwutleniające. Chroni organizm przed wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym, jest użyteczny w profilaktyce nowotworów i chorób cywilizacyjnych. Ogranicza namnażanie się i podział komórek nowotworowych oraz likwiduje ogniska przerzutowe. Wspomaga profilaktykę nowotworów prostaty, żołądka, szyjki macicy, piersi, płuc, chorób oczu, osteoporozy, cukrzycy typu 2.
Na wzmocnienie układu krążenia
Dzięki likopenowi, β-karotenowi i potasowi pomidory wpływają dobroczynnie na układ krążenia. Ograniczają agregację (zlepianie się) płytek krwi, regulują ciśnienie, obniżają ogólny poziom cholesterolu i zapobiegają utlenianiu frakcji LDL. Dieta bogata w pomidory zmniejsza ryzyko miażdżycy, zawału serca, udaru mózgu, choroby niedokrwiennej serca i innych chorób sercowo-naczyniowych.
Wartościowe przetwory
Na przyswajalność karetonoidów, w tym likopenu, duży wpływ ma proces obróbki pomidorów. Większą biodostępnością karotenoidów charakteryzują się pomidory w formie przetworów. Pod wpływem działania wysokiej temperatury ściany komórkowe owoców ulegają zniszczeniu, co sprzyja uwalnianiu likopenu z soku komórkowego. Spożywanie pomidorów lub ich przetworów z dodatkiem tłuszczu zwiększa zdolność organizmu do przyswajania karotenoidów.
Szkodliwa tomatyna
Osoby cierpiące na reumatoidalne zapalenie stawów i dnę moczanową nie powinny spożywać pomidorów, gdyż może to nasilać towarzyszące tym chorobom dolegliwości. Ze względu na dużą zawartość toksycznej tomatyny nie zaleca się spożywania w dużych ilościach niedojrzałych owoców.
