Prolina to związek organiczny, jeden z 20 aminokwasów, które stanowią podstawowy budulec białek. Jest to aminokwas endogenny, czyli taki, który organizm sam syntezuje z argininy i kwasu glutaminowego. Prolina stanowi główny składnik kolagenu.
Kolagen – podstawa tkanki łącznej
Kolagen to białko tkanki łącznej, podstawowy składnik ścięgien. Jest on odpowiedzialny za elastyczność skóry. To właśnie w wyniku jego braku skóra traci jędrność i powstają zmarszczki. Bardzo dużo kolagenu zawierają także mięśnie (w tym serce), więzadła, stawy i chrząstki. Z tego białka zbudowane są ściany tętnic w układzie krwionośnym. Jest ono obecne również w cebulkach włosów i (w formie krystalicznej) w rogówce oka.
Kolagen jest złożony przede wszystkim z glicyny i proliny, a także ich pochodnych: hydroksyglicyny i hydroksyproliny. Prolina bierze udział w syntezie nowego kolagenu. Proces ten wymaga obecności witaminy C, dlatego przy przyjmowaniu preparatów zawierających prolinę zaleca się równoczesną suplementację tej witaminy.
Młodsza i piękniejsza skóra
Prolina bierze udział w budowie i odnawianiu komórek i włókien kolagenowych, co korzystnie wpływa na skórę. Dzięki prolinie skóra:
- jest bardziej gładka elastyczna, ma mniej zmarszczek i wygląda młodziej,
- zyskuje odporność na promieniowanie UV,
- jest lepiej nawilżona, gdyż prolina ma najwyższą spośród wszystkich aminokwasów zdolność wiązania wody (nawilżenie to sięga głębokich warstw skóry),
- szybciej goi się w przypadku ran i oparzeń.
Z uwagi na swoje właściwości prolina jest dość powszechnie stosowana w kosmetykach przeciwzmarszczkowych, preparatach do pielęgnacji włosów czy odżywkach anabolicznych używanych przy rozbudowie masy mięśniowej. Hydroksyprolina również używana jest do ich produkcji – głównie kremów rozjaśniających naskórek i zmniejszających widoczność rozstępów.
Inne funkcje proliny
Oprócz zbawiennego wpływu na naszą skórę prolina pełni wiele innych istotnych funkcji:
- wspomaga obniżanie poziomu wolnych rodników w komórce,
- nasila procesy regeneracyjne w uszkodzonej wątrobie,
- reguluje metabolizm komórkowy,
- wspiera stabilną budowę ścian tętniczych w układzie krwionośnym oraz zapobiega osadzaniu się na nich cząsteczek tłuszczu.
Z uwagi na tę ostatnią cechę prolina stanowi ważny element profilaktyki przeciwmiażdżycowej. Prolina jest także istotnym składnikiem diety pacjentów zmagających się z nowotworem, w trakcie terapii przeciwrakowej bowiem pojawia się zwiększone zapotrzebowanie na białko – układ odpornościowy pracuje bardzo intensywnie, odbudowując uszkodzenia organizmu powstałe w wyniku leczenia.
Ile proliny potrzebujesz?
Ciało ludzkie potrafi w razie potrzeby samo wytworzyć prolinę, jednak wraz z wiekiem spada jej poziom, dlatego warto zadbać o zróżnicowaną i dobrze zbilansowaną dietę, aby dostarczyć jak najwięcej proliny oraz substratów do jej produkcji. Zwiększone zapotrzebowanie na prolinę występuje podczas choroby i rekonwalescencji po niej (także w przypadku chorych na nowotwory), przy gojeniu się ran i oparzeń, w okresie wzrostu u dzieci i młodzieży oraz u osób intensywnie ćwiczących lub wykonujących ciężką, fizyczną pracę.
Pokarmy bogate w prolinę
Na szczęście prolina jest produktem łatwo dostępnym, występuje praktycznie w każdym rodzaju żywności, dlatego jej niedobory zdarzają się rzadko. Jako że jest to składnik budulcowy białka, spore jego ilości znajdziemy przede wszystkim w produktach pochodzenia zwierzęcego: mięsie, mleku i jego przetworach, jajach.
Warto tutaj wspomnieć o zawartości proliny w mleku: stanowi ona aż 12 proc. składu jego białek. Powodem tego jest ogromne zapotrzebowanie noworodka (czy to ludzkiego, czy zwierzęcego) na ten aminokwas, jako że w początkowym okresie życia rozrost tkanek jest najintensywniejszy.
Aminokwas ten obecny jest również pokarmach roślinnych, takich jak: mąka pszenna, mąka żytnia, kasze: jęczmienna, orkiszowa, pszenna, orzechy: migdały, pistacje, orzechy nerkowca, orzechy włoskie, a także różnego rodzaju nasiona, głównie: soja, len, pestki dyni, ziarna i zarodki pszenne, groch, fasola, sezam. Znajdziemy ją też w korzeniu pietruszki.
Przykłady pokarmów zawierających najwięcej proliny (wraz z jej ilością zawartą w 100 g danego produktu):
- żelatyna wieprzowa (12628 mg),
- parmezan (4440 mg),
- twaróg chudy (1963 mg),
- nasiona soi (1950 mg),
- zarodki pszenne (1911 mg),
- nasiona grochu (1452 mg),
- dorsz (1330 mg),
- nasiona sezamu (1290 mg),
- makrela wędzona (1251 mg),
- mintaj (998 mg),
- nasiona lnu (996 mg),
- kakao (996 mg).
