Dyslipidemia
Jest to stan, kiedy we krwi znajduje się nieprawidłowa ilość lipidów i lipoprotein, oznaczana za pomocą poziomu ich stężenia. Dyslipidemia jest jednym z najistotniejszych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, które z kolei są pierwszą przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie. Przy podwyższonym stężeniu lipidów wiążą się one z makrofagami krążącymi w krwiobiegu. Takie makrofagi osadzają się w ścianach naczynia i zaczynają tworzyć blaszkę miażdżycową. Wraz z upływem czasu blaszka narasta i powoli zwęża światło naczynia, co może prowadzić do znacznego zmniejszenia przepływu krwi przez naczynie. Jednak najniebezpieczniejsze jest pęknięcie takiej blaszki, ponieważ uszkadza ono śródbłonek naczynia i w wyniku naturalnych procesów krzepnięcia wytwarzana jest skrzeplina. Może ona zamknąć naczynie i prowadzić do niedokrwienia w miejscu, w którym powstała, najczęściej jednak odrywa się i wraz z prądem krwi płynie do mniejszych naczyń, tam właśnie utyka i zamyka światło naczynia.
Diagnostyka
Polega na wykonaniu lipidogramu z pobranej krwi. Pozwala to na określenie zawartości poszczególnych frakcji lipidów, takich jak: cholesterol całkowity, cholesterol LDL, cholesterol HDL oraz trójglicerydy. Cholesterol HDL, czyli o wysokiej gęstości, zwany także „dobrym cholesterolem”, transportuje lipidy z tkanek obwodowych i ze ścian naczyń do wątroby – stąd jego kardioprotekcyjne (chroniące serce) właściwości. Cholesterol LDL, czyli o niskiej gęstości, działa przeciwnie do HDL i dlatego jego wysoki poziom podnosi ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Prawidłowe wartości lipidogramu to: cholesterol całkowity między 114 a 200 mg/dl, LDL – poniżej 100 mg/dl, trójglicerydy – poniżej 150 mg/dl i HDL – powyżej 40 mg/dl u mężczyzn i 50 mg/dl u kobiet. Wyniki mogą być modyfikowane dla pacjentów z podwyższonych grup ryzyka, np. dla pacjentów: po przebytym zawale, z przewlekłą chorobą nerek czy cukrzycą z powikłaniami narządowymi.
Dieta
Ponieważ dyslipidemie są jednym z niewielu czynników modyfikowalnych, czyli takich, na które mamy wpływ, zmiana diety jest kluczowa w terapii dyslipidemii. Do głównych zaleceń dietetycznych należy ograniczenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, cukrów prostych, cholesterolu oraz zwiększenie spożycia błonnika. Dodatkowo zaleca się ograniczenie spożywania soli do 5 g (jedna łyżeczka) dziennie oraz zastosowanie w diecie: codziennie owoców – 200 g i warzyw – 200 g, ryb – 2 razy w tygodniu, a także ograniczenie alkoholu do 20 g dziennie dla mężczyzn i 10 g dziennie u kobiet.
Podsumowanie
Dyslipidemia to nieprawidłowe stężenie lipidów we krwi, które zwiększa ryzyko zachorowania na miażdżycę. W ramach diagnostyki wykonuje się lipidogram pokazujący stężenie poszczególnych frakcji lipidów we krwi pacjenta. Zmiana diety jest ważnym elementem terapii, który może znacznie polepszyć profil lipidowy pacjentów.
