Zapalenie pęcherza moczowego
To często występującą choroba wywoływana przez bakterie, borykać się z nią może każdy jednak częściej występuje u kobiet.
Czym jest zapalenie pęcherza moczowego?
Zapalenie pęcherza moczowego to manifestacja zakażenia toczącego się w dolnym odcinku dróg moczowych. W warunkach prawidłowych pęcherz moczowy jest jałowy, co oznacza, że nie ma tam żadnych bakterii. Tak działają mechanizmy obronne zapobiegające przeniesieniu drobnoustrojów do dróg moczowych z okolicy odbytu oraz pochwy. Głównym czynnikiem zapobiegającym zakażeniom jest swobodny odpływ kwaśnego moczu, który w mechaniczny sposób „przepłukuje” układ moczowy.
Z kolei czynnikami sprzyjającymi kolonizacji i zakażeniu są przede wszystkim: zastój moczu (spowodowany np. powiększeniem prostaty, wadami wrodzonymi moczowodów lub cewki moczowej, naciekiem nowotworowym oraz chorobami neurologicznymi), zaburzenia odporności, cukrzyca, ciąża oraz płeć żeńska (ze względu na krótką cewkę moczową i bezpośrednie sąsiedztwo pochwy). Choroba znacznie częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn.
Objawy
Główne dolegliwości obejmują pojawiające się nagle zaburzenia oddawania moczu: chory oddaje mocz z trudem, kroplami, często pojawia się ból podczas mikcji; występuje częstomocz, konieczność wstawania do toalety w porze nocnej, ból w podbrzuszu; czasami pojawia się nietrzymanie moczu; zazwyczaj nie występują objawy ogólne, jak: gorączka, dreszcze, nudności i wymioty.
Bardzo istotne jest odróżnienie dolegliwości zakażenia dolnych i górnych dróg moczowych. Ta druga postać nazwana jest odmiedniczkowym zapaleniem nerek i świadczy o przedostaniu się zakażenia przez moczowody do nerek, ma znacznie poważniejszy przebieg. Objawia się silnymi bólami pleców w okolicy lędźwiowej oraz objawami ogólnymi: wysoka gorączka, silne dreszcze.
Postacie
Ze względu na mechanizm, w jakim dochodzi do infekcji, dzielimy zakażenia układu moczowego na tzw. niepowikłane oraz powikłane.
Zakażenia niepowikłane mają zazwyczaj bardzo łagodny przebieg, nie wymagają diagnostyki (np. badania ogólnego i posiewu moczu), a do ich wyleczenia wystarczy przyjmowanie przez kilka dni doustnych tabletek – niektóre dostępne są nawet bez recepty. Te zakażenia wywoływane są w 70–95% przypadków przez Escherichia coli i występują jedynie u młodych zdrowych kobiet.
Z kolei powikłane zakażenia pęcherza moczowego charakteryzują się nieprzewidywalnym przebiegiem. Występują u osób z jakąkolwiek chorobą powodującą zastój moczu (przerost prostaty, wady układu moczowego, refluks moczowodowy), zaburzenia odporności (cukrzyca, HIV, przyjmowanie sterydów) lub są związane z zabiegami w obrębie dróg moczowych (cewnikowanie pęcherza, cystoskopia itd.).
Ponadto do powikłanych zakażeń zaliczamy jakiekolwiek infekcje u osób starszych, mężczyzn oraz u kobiet w ciąży. Są spowodowane różnymi rodzajami drobnoustrojów. Diagnostyka polega na wykonaniu badania ogólnego i posiewu moczu oraz badania krwi pod kątem czynności nerek. Najczęściej chorego udaje się wyleczyć lekami doustnymi przyjmowanymi w domu, lecz czasami konieczna jest hospitalizacja i leczenie dożylne. Nierzadko wykonywana jest poszerzona diagnostyka w kierunku zaburzeń powodujących zakażenia układu moczowego.
Podsumowanie
Zapalenie pęcherza moczowego to bardzo częsta choroba wywoływana przez bakterie. Objawy obejmują: zaburzenia w oddawaniu moczu, częstomocz oraz ból w okolicy nadłonowej. Zakażenia pęcherza moczowego mogą być niepowikłane, gdy występują u młodych zdrowych kobiet –wystarczającym postępowaniem jest wówczas badanie kliniczne i stosowanie leków doustnych w warunkach domowych. Z kolei powikłane zakażenia układu moczowego występują u osób z utrudnionym odpływem moczu, zaburzeniami odporności, cukrzycą, u osób starczych, mężczyzn i kobiet w ciąży. To poważniejsza postać choroby, która wymaga pobrania moczu do badania ogólnego oraz posiewu. Leczenie obejmuje antybiotykoterapię, czasami konieczna jest hospitalizacja.
Bibliografia
Duława J., Drabczyk R., Zakażenia układu moczowego, Interna Szczeklika 2017, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 1602–1612
W tej samej kategorii