Alergia – błędy układu odpornościowego
Objawy alergiczne pojawiają się w wyniku bezpośredniego kontaktu alergenu z organizmem uczulonego człowieka.
Odporność jest niezbędna
Nasz organizm codziennie atakowany jest wielokrotnie przez różnego rodzaju patogeny i szkodliwe substancje, w tym przez bakterie, wirusy, toksyny. Musi się przed ich działaniem bronić, aby nie dochodziło do infekcji lub uszkodzenia komórek. Układ odpornościowy w tym celu wysyła do każdej części organizmu komórki, które rozpoznają obce cząsteczki, produkują odpowiadające właśnie im przeciwciała, zapamiętują te cząsteczki, tak aby później je rozpoznawać. Dzięki temu przy kolejnym kontakcie z danym patogenem (obcą cząsteczką), układ odpornościowy może go szybko unieszkodliwić.
Jak powstaje alergia
Od czasu do czasu zdarza się jednak, że komórki układu odpornościowego wytwarzają przeciwciała przeciw cząsteczkom, które same w sobie nie są niebezpieczne dla organizmu. Cząsteczki, przeciw którym wytwarzane są przeciwciała, nazywamy alergenami. W alergii odpowiedź immunologiczna na ponowne pojawienie się tych cząsteczek jest przesadzona i bardzo często niebezpieczna dla organizmu.
Objawy alergii
Objawy alergiczne pojawiają się w wyniku bezpośredniego kontaktu alergenu z organizmem uczulonego człowieka i są różne w zależności od typu kontaktu. Jeśli alergenem jest kurz lub pyłki roślin unoszące się w powietrzu, dochodzi do reakcji najczęściej ze strony układu oddechowego – pojawia się np. katar sienny, zaczerwienienie spojówek, łzawienie, kaszel, zapalenie zatok albo astma oskrzelowa. Jeśli kontakt zachodzi przez skórę, np. w alergii na substancje zawarte w kosmetykach lub środkach piorących czy chemii gospodarczej, może dochodzić do różnego rodzaju wysypek i zaczerwienień, a nawet atopowego zapalenia skóry. Jeśli alergenem jest coś znajdującego się w pokarmie – dochodzi do biegunki, bólów brzucha, a w konsekwencji schorzeń jelit (np. celiakia).
Wstrząs anafilaktyczny
W wyjątkowych przypadkach może dochodzić do bardzo mocno przesadzonej reakcji alergicznej zagrażającej życiu – wstrząsu anafilaktycznego. Dochodzi do skurczu oskrzeli, gwałtownego rozszerzenia naczyń krwionośnych, co wywołuje spadek ciśnienia tętniczego krwi, a także znacznych obrzęków najczęściej na twarzy. Wstrząs anafilaktyczny może w ciągu kilku minut doprowadzić do śmierci.
Uwarunkowania genetyczne
Nie do końca wiadomo dlaczego u niektórych dochodzi do rozwoju alergii, a u innych nie. Częściowy wpływ ma na to prawdopodobnie genetyka. Niektóre geny mogą sprzyjać rozwojowi alergii, jednak wydaje się, że ich bezpośrednio nie warunkują. Jednocześnie wskazuje się, że dużym problemem, który może powodować alergie, jest mocno zanieczyszczone środowisko, w którym znajduje się bardzo dużo różnego rodzaju substancji działającymi na nas co dzień.
Zioła przeciw alergiom
Alergicy powinni bardzo uważać przy stosowaniu ziół, ponieważ także one mogą wywoływać alergie. Istnieją jednak także zioła zdolne do zmniejszania objawów alergii. Należą do nich: kurkuma, imbir oraz galangal.
Bibliografia
Obtułowicz K., Environment and its impact on allergy, Problemy Higieny i Epidemiologii 2006, 87 (4), s. 359–363, online.
Reece J. i in., Biologia Campbella, wyd. 2, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2016, s. 964–965.
Tewtrakul S. i Subhadhirassakul S., Anti-allergic activity of some selected plants in the Zingiberacea family, Journal of Ethnopharmacology 2007, vol. 109, p. 3, s. 535–538, online.
W tej samej kategorii