L. Casei – dobre bakterie podnoszące odporność
Te niesamowite mikroorganizmy w sposób naturalny zasiedlają przewód pokarmowy człowieka i przynoszą wiele korzyści dla zdrowia.
Lactobacillus Casei to jeden z wielu gatunków bakterii należących do szczepu Lactobacillus. Są to mikroorganizmy, które w sposób naturalny zasiedlają przewód pokarmowy człowieka i przynoszą wiele korzyści dla zdrowia – są wręcz niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Razem z kilkoma innymi szczepami nazywane są bakteriami kwasu mlekowego, gdyż przeprowadzają proces fermentacji (beztlenowego rozkładu) węglowodanów, w wyniku którego powstaje kwas mlekowy oraz inne związki (etanol, dwutlenek węgla, kwas octowy, kwas mrówkowy, kwas bursztynowy oraz egzopolisacharydy – związki hamujące rozwój innych, szkodliwych dla organizmu bakterii).
Występowanie bakterii kwasu mlekowego
Bakterie L.Casei obecne są wszędzie tam, gdzie są substancje odżywcze (przede wszystkim węglowodany, ale również aminokwasy, peptydy, kwasy tłuszczowe, estry, składniki kwasów nukleinowych i witaminy). Oprócz tego, że zasiedlają przewód pokarmowy obecne są też w jamie ustnej, skórze oraz w pochwie u kobiet (gdzie dbają o prawidłowe, kwaśne pH narządów rodnych wynoszące 3,8-4,2, które chroni przez infekcjami grzybiczymi i bakteryjnymi). Naturalnym środowiskiem występowania L.Casei są też: powierzchnia roślin, odchody (zwłaszcza krowi obornik), ścieki i psująca się żywność.
Do czego organizmowi potrzebne są L. Casei ?
Bakterie ze szczepu Lactobacillus wykazują wszechstronne, prozdrowotne działanie w całym organizmie:
1. Zapewniają niezakłóconą pracę układu pokarmowego zapobiegając tym samym m.in. biegunkom, zaparciom, niestrawności, czy wrzodom żołądka:
• Poprawiają perystaltykę jelit, co ułatwia i przyspiesza trawienie pokarmów i wchłanianie substancji odżywczych, a tym samym zapobiega zaleganiu w jelitach mas kałowych (które gniją prowadząc do powstawania trujących związków przenikających do krwi i wpływających szkodliwie na cały organizm). Z uwagi na to Bakterie L. Casei wspomagają walkę z nadwagą i otyłością oraz są ważnym składnikiem diety osób odchudzających się;
• Produkują laktazę - enzym trawiący laktozę (cukier mlekowy) – osoby mające problemy żołądkowe po spożyciu mleka mogą więc, dzięki obecności L.Casei spożywać go w postaci sfermentowanej (np. jogurtu) bez skutków ubocznych w postaci bólu żołądka;
• Produkowane przez nie kwasy (mlekowy, mrówkowy, czy glukuronowy) posiadają zdolności odtruwania wątroby;
• Chronią śluzówkę jelit, co poprawia szczelność barier – ogranicza to w znaczny sposób przenikanie do krwi szkodliwych produktów przemiany materii i substancji toksycznych powodujących stany zapalne skutkujące następnie wieloma poważnymi schorzeniami (w tym również nowotworami);
• Hamują namnażanie się bakterii Helicobacter pylorii będących główną przyczyną choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
2. Obniżają poziom złego cholesterolu we krwi, poprzez usuwanie jego nadmiaru już w przewodzie pokarmowym, wpływają też na obniżenie ciśnienia tętniczego;
3. Zwalczają groźne dla zdrowia bakterie, grzyby i wirusy (odpowiadają za to powstające w procesie przeprowadzanej przez nie fermentacji kwasy: mlekowy, mrówkowy, octowy, glukuronowy i bursztynowy);
4. Produkują szereg ważnych dla zdrowia witamin (K , C, B3 – PP, inaczej niacynę, B5 – kwas pantotenowy,B12 - kobalaminę, B7 biotynę, B9 kwas foliowy);
5. Produkowana przez nie glukozamina (aminocukier) wpływa pozytywnie na kondycję skóry i stawów (wchodzi ona w skład płynu stawowego i odbudowuje włókna kolagenowe);
6. Wysoce zwiększają poziom wchłanianego wapnia i żelaza (zapobiegają w ten sposób anemii i osteoporozie);
7. Dbają o prawidłowe pH panujące w drogach rodnych kobiet, co zapobiega infekcjom grzybiczym i bakteryjnym;
8. Ograniczają ryzyko infekcji w układzie moczowym i chorób nerek hamując rozwój patogennych drobnoustrojów;
9. Dzięki temu, że ograniczają przedostawanie się antygenów do krwi, łagodzą objawy alergii i im zapobiegają (m.in. w odniesieniu do atopowego zapalenia skóry);
10. Zapewniają równowagę hormonalną, co może mieć znaczenie m.in. w przypadku leczenia niepłodności;
11. Modulują odpowiedź układu immunologicznego organizmu, przez co wyraźnie zwiększają odporność;
12. Wykazują działanie antynowotworowe – obniżają aktywność enzymów odpowiedzialnych za metabolizm prokarcynogenów do karcynogenów – substancji odpowiedzialnych za mutację materiału genetycznego, a tym samym rozwój choroby nowotworowej. Aktywność antyrakowa bakterii L.Casei objawia się również poprzez poprawę perystaltyki jelit – przyspieszenie trawienia i wchłaniania ogranicza zaleganie i gnicie resztek pokarmowych, przez co powstaje mniej związków toksycznych przenikających do krwi, a w dalszej konsekwencji uszkadzających DNA komórek organizmu. Dbając o błonę śluzową i uszczelniając ściany jelit również ograniczają dostawanie się trujących substancji do krwi. Lactobacillus hamują też wzrost szkodliwych drobnoustrojów, gdyż stanowią dla nich konkurencję o substancje odżywcze i miejsca receptorowe. Szkodliwe dla organizmu bakterie produkując toksyczne azotyny również zwiększają ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej.
Źródła w żywności
Lactobacillus Casei są wykorzystywane na szeroką skalę do produkcji:
1. Przetworów mlecznych: jogurty naturalne, sery, kefiry, maślanki – najbardziej wartościowe są te produkty, które zawierają minimum 10 mln jednostek L. Casei w 1 gramie jogurtu, kefiru, czy maślanki;
2. Kiszonek: kapusty, ogórków, czy zakwasu chlebowego (L.Casei przeprowadzają również fermentację mlekową warzyw i zbóż);
Chociaż wszystkie te produkty dostępne są w sprzedaży, warto przygotować je samodzielnie – będą zawierały wtedy więcej bakterii probiotycznych oraz da to pewność, co do prozdrowotnego wpływu danego produktu na organizm. Niejednokrotnie do kiszonek sklepowych dodawane są bowiem konserwanty (głównie sorbinian potasu), które zabijają większość bakterii Lactobacillus. Jogurty z kolei często posiadają w swoim składzie zbyt dużo cukru, a niejednokrotnie również sztucznych substancji zagęszczających i konserwanty. Kiszonki można sporządzić tradycyjnie z białej kapusty i ogórków, ale również z kalafiora, czerwonej kapusty, buraków, papryki, cukinii, czy oliwek. Bardzo zdrowe są też zakwasy otrzymywane w wyniku fermentacji zbóż, kiełków czy buraków. Naturalny ocet jabłkowy to także produkt beztlenowej fermentacji mlekowej przeprowadzanej przez Lactobacillus.
Probiotyki i prebiotyki
Nazwa probiotyk pochodzi od greckich słów pro bios – dla życia. Są to właśnie drobnoustroje mające pozytywny wpływ na organizm, naturalnie zasiedlające przewód pokarmowy, czyli m.in. bakterie Lactobacillus Casei. Prebiotyki z kolei to pożywka umożliwiająca wzrost tych mikroorganizmów. Bakterie te żywią się m.in. błonnikiem, inuliną i fruktooligsacharydami, które występują w następujących produktach:
• warzywa i owoce: czosnek, por, cebula, pomidory, banany, szparagi, cykoria;
• nasiona zbóż i innych roślin: siemię lniane, owies, jęczmień i rośliny strączkowe;
• aloes;
• miód;
• olej z wątroby rekina;
• mleko matki jest prebiotykiem dla L.Casei obecnych w jelitach niemowlęcia.
Zbyt mała ilość L.Casei w organizmie
Obecność probiotycznych bakterii ze szczepu Lactobacillus warunkuje dobry stan zdrowia. Główną przyczyną niedoboru L.Casei jest źle zbilansowana dieta, obfitująca w produkty zawierające sztuczne barwniki, zagęstniki, spulchniacze i konserwanty niszczące dobre bakterie. Nadmiar rafinowanego cukru, oczyszczonej białej mąki i produktów z niej sporządzonych również niekorzystnie wpływa na stan mikroflory bakteryjnej. Niszczą ją również używki (alkohol, kawa, papierosy), antybiotyki, sterydy oraz inne leki (zwłaszcza stosowane bardzo często). Ubytek znacznej ilości L.Casei może wynikać z ciągłego pośpiechu i stresującego trybu życia. Zwiększone zapotrzebowanie na te mikroorganizmy pojawia się w czasie ciąży, połogu i karmienia piersią, menopauzy i miesiączki. Stosowanie antykoncepcji hormonalnej, zmaganie się z infekcjami narządów rodnych, przebyte operacje ginekologiczne oraz częste korzystanie z basenów stanowią wskazanie do zwiększenia ilości L.Casei w diecie.
Przy niewystarczającej ilość Lactobacillus pojawiają się następujące objawy: wzdęcia, gazy, zaparcia, biegunki, niedokrwistość, czyli anemia, niedobór witamin (tzw. hipowitaminoza), obniżenie odporności, ciągłe zmęczenie, cukrzyca, skłonność do nawracających infekcji bakteryjnych i grzybiczych narządów intymnych (u kobiet), alergie skórne i pokarmowe, choroby przewlekłe.
Bibliografia
Pazgrat – Patan M., Analiza wybranych właściwości pałeczek z rodzaju Lactobacillus izolowanych z zakażeń, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, 04.2010, Poznań,
online: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=153970, [dostęp 28.03.2018]
Gajewska J., Błaszczyk M., Probiotyczne bakterie fermentacji mlekowej (LAB), Postępy Mikrobiologii 2012, nr.1 (55), str. 55-65,
online: http://www.pm.microbiology.pl/web/archiwum/vol5112012055.pdf, [dostęp 28.03.2018]
Nowak A., Śliżewska k., Libudzisz Z., Probiotyki – historia i mechanizmy działania, Żywność Nauka Technologia Jakość 2010, nr. 4(71), str. 5-19,
online: http://wydawnictwo.pttz.org/wp-content/uploads/pelne_zeszyty/full_2010471.pdf, [dostęp 28.03.2018]
W tej samej kategorii