Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, zwana potocznie wrzodami żołądka, jest bardzo częstą dolegliwością – cierpi na nią co dziesiąty Polak. Schorzenie polega na powstawaniu owrzodzeń – kraterowatych ubytków w błonie śluzowej wyściełającej żołądek i dwunastnicę. Zraniona ściana narządu ulega drażnieniu przez soki trawienne – enzym pepsynę i kwas solny, co powoduje dolegliwości bólowe. Owrzodzenia najczęściej są zlokalizowane w żołądku i dwunastnicy.
Jakie są przyczyny zachorowań i dlaczego występują tak często?
Najczęstszą przyczyną zniszczenia błony śluzowej jest zapalenie żołądka spowodowane przez bakterię Helicobacter pylori. Zakażenie to jest bardzo częste w populacji polskiej, dotyczy ok. 80% dorosłych, przenosi się drogą pokarmową. Nie znaczy to jednak, że każdy, kto ma bakterię zachoruje, większość osób nie odczuwa żadnych dolegliwości i nie ma wskazań do leczenia. Ponadto, powstawaniu choroby sprzyja przyjmowanie niektórych leków (leki przeciwbólowe jak ibuprom, ketonal, dicloduo, aspiryna), palenie papierosów oraz podatność genetyczne. Objawy mogą być nasilane przez picie alkoholu (zwłaszcza czerwonego wina), jedzenie ostrych potraw oraz stres.
Choroba objawia się silnymi bólami w nadbrzuszu, o tępym, gniotącym lub piekącym charakterze. W zależności od lokalizacji owrzodzenia bóle mogą pojawiać się wkrótce po posiłku lub na czczo i w nocy. Najbardziej charakterystyczne jest nasilanie się dolegliwości po spożyciu kwaśnych lub bardzo słodkich produktów, wypiciu wina oraz w sezonach wiosennym i jesiennym. Dodatkowo mogą pojawiać się nudności, odbijanie, wymioty i uczucie pełności w nadbrzuszu.
W bólu ulgę przynosi zastosowanie dostępnych bez recepty środków obniżających kwasowość soku żołądkowego, zawierające związki glinu, wapnia i kwasu alginowego, a także leki zmniejszające wydzielanie żołądkowe – blokery receptora histaminowego H2 (ranigast) i blokery pompy protonowej (polprazol). Nie wolno przyjmować leków przeciwzapalnych, w razie konieczności można zażyć paracetamol. Należy pamiętać, że w przebiegu długotrwałej, nieleczonej choroby może dojść do zagrażającego życiu przedziurawienia ściany żołądka lub dwunastnicy. Dlatego przy utrzymujących się przykrych dolegliwościach bólowych w nadbrzuszu, należy bezzwłocznie skonsultować się z lekarzem. Jedynym badaniem, które umożliwia pewne postawienie rozpoznania choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a także zakażenia bakterią Helicobacter pylori jest gastroskopia. O przeprowadzeniu takiego badania decyduje lekarz, ponieważ nie trzeba go wykonywać u wszystkich pacjentów.
