Fibromialgia
Ta przewlekła choroba reumatyczna o nieznanej etiologii charakteryzuje się uogólnionym bólem mięśni i stawów oraz bolesnością w charakterystycznych punktach ciała. Związana jest z nieprawidłowym odczuwaniem bólu, najprawdopodobniej spowodowanej centralną sensytyzacją, w wyniku której struktury przewodzące bodźce bólowe w rdzeniu kręgowym i mózgu są nadmiernie pobudzone. Ryzyko wystąpienia fibromialgii zwiększają uwarunkowania genetyczne, przewlekły stres oraz choroby immunologiczne. U kobiet choroba występuje osiem razy częściej niż u mężczyzn.
Objawy
Oprócz przewlekłych bólów mięśniowo-stawowych typowa jest bolesność w tkliwych punktach, takich jak: potylica, okolice kąta mostkowego (miejsce połączenia drugiego żebra z mostkiem), okolice łopatki, górna boczna część pośladka oraz okolica kolana. Charakterystyczne jest osłabienie mięśni, które zniechęca do jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Oprócz dolegliwości bólowych chory może odczuwać zmęczenie i sztywność całego ciała, cierpieć z powodu zaburzeń snu i mieć skłonności do depresji. Prawdopodobną przyczyną wystąpienia dodatkowych objawów jest bliskie sąsiedztwo obszarów mózgu odpowiedzialnych za odczuwanie bólu i regulujących te funkcje.
Diagnostyka
Ponieważ fibromialgia dopiero niedawno została uznana za odrębną chorobę, a jej objawy są niecharakterystyczne i mogą sugerować inne schorzenia, postawienie diagnozy jest bardzo trudne i często czasochłonne. Zazwyczaj polega ono na wykluczeniu innych chorób o podobnym obrazie klinicznym, chociaż u niektórych pacjentów współistnieją one z objawami fibromialgii, co tylko utrudnia rozpoznanie. Diagnozę stawia się na podstawie oceny bolesności typowych punktów tkliwych, występowania bólu uogólnionego oraz utrzymywania się objawów przez minimum trzy miesiące.
Leczenie
Pierwszym krokiem jest edukacja pacjenta pod kątem choroby i jej przyczyn, a także zapoznanie ze strategią przyjętej terapii. Następnie łączy się leczenie farmakologiczne z niefarmakologicznym. Pierwsze polega na podawaniu choremu małych dawek leków przeciwdepresyjnych, które poprawiają jakość snu i samopoczucie, oraz słabych opioidów lub paracetamolu w celu zmniejszenia bolesności całego ciała. Niefarmakologiczne leczenie polega na ćwiczeniach aerobowych i siłowych oraz różnych metodach psychoterapii. Dodatkowo może pomóc akupunktura lub krioterapia ogólnoustrojowa.
Podsumowanie
Fibromialgia jest przewlekłą chorobą o nieznanej etiologii objawiającą się uogólnionym bólem stawowo-kostnym oraz bolesnością w charakterystycznych punktach. Oprócz tego pacjent może doświadczać zaburzeń snu, obniżonego samopoczucia lub zmęczenia. Diagnoza jest bardzo trudna ze względu na mało charakterystyczne objawy. Kompleksowe leczenie polega zarówno na podawaniu leków, jak i dbaniu o zdrowie psychiczne pacjenta podczas psychoterapii oraz zwiększanie jego masy mięśniowej dzięki odpowiednim ćwiczeniom.
