Spondyloartopatia
To grupa chorób reumatycznych charakteryzujących się równoczesnym zapaleniem stawów kręgosłupa oraz stawów obwodowych (kończyn). Możemy ją podzielić na osiową, gdzie przeważają objawy ze strony kręgosłupa oraz obwodową z dominującym bólem stawów kończyn lub stawów krzyżowo-biodrowych. Do tego zespołu chorób zaliczamy: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów, reaktywne zapalenie stawów, spondyloartorpatię młodzieńczą, zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna), zapalenie stawów związane z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej gałki ocznej.
Objawy i diagnostyka
W zależności od konkretnej choroby objawy różnią się jednak wspólnie występującą dolegliwością jaką jest ból, czasami sztywność pleców. Inne zajęte stawy również mogą być bolesne, obrzęknięte i zaczerwienione, w obwodowym typie mogą puchnąć palce u stóp i rąk. Spondyloartopatię podejrzewa się u pacjentów z niewyjaśnionym bólem pleców trwającym dłużej niż 3 miesiące. Aby zdiagnozować ją należy wykonać badanie podmiotowe i przedmiotowe, zwracając uwagę na występowanie zapalnego bólu pleców charakterystycznego u tej grupy chorych. Warto oznaczyć stężenie CRP, czyli białka C-reaktywnego podwyższonego u pacjentów ze stanem zapalnym – jednak nie jest to swoisty marker, ponieważ występuje tylko u około 40% chorych. Podstawą diagnostyki jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, jeżeli zdjęcie pozostawia wątpliwości należy rozważyć wykonanie rezonansu magnetycznego aby ocenić stan stawów kręgosłupa i obwodowych. W przypadku niepewnego wyniku badania RTG można również oznaczy antygen HLA-B27.
Leczenie
Głównym celem leczenia jest łagodzenie bólu pacjenta oraz zapobieganie dalszego sztywnienia tkanek kręgosłupa. Jest ono dostosowane do dominujących zmian chorobowych i ich nasilenia. Leczenie farmakologiczne opiera się o stosowanie w pierwszej kolejności niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) aby zmniejszać ból chorego. W razie przeciwwskazań lub ich nieskuteczności podaje się paracetamol lub słabe opioidy. Aby zmniejszać reakcję zapalną można podawać dodatkowo małe dawki glikokortykosteroidów (GKS). Ważna jest również praca z fizjoterapeutą, która pozwala na zapobieganie sztywnieniu kręgosłupa.
Podsumowanie
Spondyloartropatia jest zespołem chorób reumatologicznych objawiających się zapaleniem kręgosłupa oraz obwodowych stawów. Do jej objawów należy głównie ból i sztywność pleców oraz ból i obrzęk zajętych stawów. Diagnostyka opiera się głównie na badaniu obrazowych – zdjęciu RTG lub MRI. Leczenie jest dopasowane do jednostki chorobowej i polega na farmakologicznym łagodzeniu bólu i rehabilitacji ograniczającej sztywność kręgosłupa.
