Powszechnie wiadomo, że ukąszenie kleszcza może wiązać się z przykrymi konsekwencjami. Jedną z najczęściej występujących chorób odkleszczowych jest borelioza (choroba z Lyme). Liczba zakażeń boreliozą wzrasta z roku na rok, w Polsce zaś aż 80% przypadków zachorowań przypada na okres od maja do listopada.

Poznaj wroga

Borelioza to przewlekła wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie kompleksu Borrelia burdgorferi. Zakażenie najczęściej następuje poprzez pokąsanie przez kleszcza z rodzaju Ixodes. W składzie śliny kleszcza znajdują się substancje lokalnie obniżające efektywność odpowiedzi układu immunologicznego, co ułatwia infekcję. Prawdopodobieństwo zakażenia zwiększa się wraz z długością żerowania pasożyta na skórze.

Rozpoznaj chorobę na czas

Nieleczona borelioza może skutkować poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, dlatego szczególnie ważna jest wczesna diagnoza. Najbardziej swoistym i najczęściej występującym objawem choroby z Lyme jest rumień wędrujący – pojawiające się od tygodnia do trzech tygodni po ukąszeniu przez kleszcza zaczerwienienie przypominające oko bądź tarczę strzelniczą. Zewnętrzny pierścień rumienia zwiększa swą powierzchnię w szybkim tempie, dodatkowo mogą towarzyszyć mu świąd i pieczenie. Najczęściej po miesiącu zmiana samoistnie zanika.

Warto odnotować, że rumień pojawia się jedynie w 30–40% przypadków zakażenia boreliozą – brak pojawienia się zmiany skórnej nie jest zatem gwarantem bezpieczeństwa. Zaniepokojenie powinny budzić także: poczucie zmęczenia, osłabienie, bóle mięśniowe i stawowe.

Niebezpieczne powikłanie

Zaniedbanie leczenia w początkowych stadiach choroby może skutkować rozsianiem bakterii wraz z krwią i infekcją różnych narządów. Dalsze symptomy choroby mogą objawić się po tygodniach, miesiącach, a nawet latach, co w połączeniu z niestałym zestawem objawów znacznie utrudnia szybką i trafną diagnozę. Nieleczona borelioza przechodzi w fazę przewlekłą, w której mogą nastąpić nieodwracalne uszkodzenia w układzie nerwowym, krwionośnym, ruchowym. Do powikłań nieleczonej choroby z Lyme należą:

• zapalenie opon mózgowych,
• zapalenie mózgu,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• nawracające zapalenie stawów.

Leczenie konwencjonalne

W zwalczaniu bakterii kompleksu Borrelia burdgorferi skuteczne okazują się antybiotyki z grupy penicylin, cefalosporyn i tetracyklin. Długość kuracji antybiotykowej waha się zazwyczaj od trzech do czterech tygodni. Istotne jest, aby nie skracać samodzielnie czasu stosowania leków zaleconych przez lekarza, gdyż może prowadzić to do niepełnego wyleczenia choroby. Prawidłowo przeprowadzona terapia jest efektywna nawet w 90% przypadków.

Naturalne wsparcie leczenia

Dla zwiększenia szansy całkowitej eliminacji bakterii boreliozy warto wspomóc leczenie naturalnymi produktami. Pozytywny wpływ na jakość odpowiedzi immunologicznej przejawiają: grzyb kordyceps, wyciąg z żeń-szenia, echinacea i kwasy tłuszczowe omega-3 (obecne w pestkach winogron, orzechach czy mięsie tłustych ryb morskich). Ważna jest także odpowiednia podaż antyoksydantów poprawiających działanie bariery obronnej organizmu – duże stężenie przeciwutleniaczy odnajdziemy np. w jagodach maqui i liściach moringi.

Z uwagi na liczne zapalne powikłania choroby z Lyme warto włączyć do diety produkty o działaniu przeciwzapalnym, do których należą: czarne borówki, ekstrakty z moringi, buraki i zielone warzywa liściaste. Nie należy zapominać o utrzymaniu prawidłowych ilości witamin i minerałów w organizmie – pomoże w tym większość owoców i warzyw.

Istotne jest wykorzystanie przeciwbakteryjnych właściwości naturalnych produktów – w okresie leczenia boreliozy warto regularnie spożywać m.in.: czosnek, cebulę, grzyby maitake, lukrecję.

Dla zminimalizowania skutków ubocznych antybiotykoterapii wskazane jest stosowanie naturalnych probiotyków w postaci przetworów mlecznych, kiszonej kapusty czy kwasu chlebowego – produkty te wspomagają utrzymanie prawidłowego stanu flory bakteryjnej jelit.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć

Z uwagi na utrudnione diagnozowanie boreliozy i potencjalne konsekwencje dla zdrowia zaleca się podjęcie stosownych środków ostrożności. Podczas wizyt w terenach porośniętych wysoką trawą i krzewami należy pamiętać o odpowiednim ubiorze – wskazane są długie rękawy i nogawki. Nie mniej istotne jest, by regularnie oglądać swoje ciało w poszukiwaniu kleszczy. W przypadku znalezienia jednego z nich konieczne jest jak najszybsze usunięcie go – pozbycie się pasożyta w przeciągu doby wielokrotnie obniża ryzyko zakażenia boreliozą. W tym celu warto udać się do placówki medycznej. Jeżeli konieczne jest samodzielne usuwanie pajęczaka, należy bezwzględnie stosować się do kilku prostych zasad:

• kleszcza najlepiej usunąć z użyciem pęsety (zabronione jest używanie gołych rąk, igieł itp.),
• chwytamy pasożyta jak najbliżej skóry i wyciągamy zdecydowanym, prostym ruchem w górę,
• nie należy smarować kleszcza tłuszczami ani kaleczyć go przed usunięciem – powoduje to dostanie się do organizmu dużej ilości wydzielin pajęczaka i zwiększa prawdopodobieństwo zakażenia,
• miejsce po pasożycie trzeba zdezynfekować i poddać obserwacji przez co najmniej miesiąc.