W jaki sposób alergie wpływają na organizm człowieka?

Udostępnij

W jaki sposób alergie wpływają na organizm człowieka?

Gdy wiosna zawitała już oficjalnie na nasze podwórko, wiele osób przygotowuje się na nadchodzące swędzenie, łzawienie oczu i kichanie. Ale dlaczego właściwie Twoje ciało wydaje się toczyć wewnętrzną wojnę z tak piękną porą roku? W tym artykule zabierzemy Cię na wiosenną wycieczkę na poziomach komórkowych Twojego organizmu, gdzie odkryjesz co dzieje się w Tobie, gdy pojawiają się alergie.

Na samą myśl o pyłkach swędzi Cię nos?

Nie tylko Ciebie! Według Światowej Organizacji Zdrowia alergie dotykają 30-40% populacji, a w samej Polsce jest to 12 mln osób¹. Częstotliwość występowania alergii rośnie z każdym kolejnym pokoleniem, chociaż eksperci wciąż nie potrafią określić jednoznacznej przyczyny tego zjawiska.

Niektórzy wskazują na zmiany klimatyczne i cieplejsze temperatury, które mogą powodować wzrost poziomu pyłków. Inni przytaczają hipotezę dotyczącą higieny: sterylne warunki życia i zmniejszona ekspozycja na różne patogeny zawarte w naturalnym środowisku (czyli w zasadzie na brud) w ciągu pierwszych kilku miesięcy po narodzinach prowadzi w późniejszych latach do braku odporności i nadmiernej reakcji immunologicznej na niegroźne pyłki.

Co jednak w istocie dzieje się, gdy pyłek wnika w nasz system?

W przypadku sezonowej reakcji alergicznej nadmiernie czujny układ odpornościowy wprawia w ruch złożony mechanizm interakcji komórkowych i procesów chemicznych w organizmie. Ich najczęstszym rezultatem jest nasza ulubiona kombinacja: swędzenie, łzawienie oczu i kichanie. Dlaczego jednak tak się dzieje? W końcu przez całą resztę roku nasz układ odpornościowy działa prawidłowo - likwidując niebezpieczne patogeny. Co sprawia, że zwykłe zarodniki roślin prowadzą do nadmiernej aktywacji układu immunologicznego?

Wiele dzieje się za kulisami — i nawet o tym nie wiesz

Alergie są często wywoływane przez pyłki traw, ziół, drzew i pleśni. Drobinki pyłku przenoszone są przez wiatr i mogą wylądować w Twoich oczach i nosie oraz na skórze. Większość z tych produkujących alergeny roślin kwitnie od połowy wiosny do lata, ale zależy to również od tego, gdzie mieszkasz.

Jednak sezonowa reakcja alergiczna Twojego organizmu rozpoczyna się na długo przed pierwszym kichnięciem!

Jeśli Twój organizm ma predyspozycje do alergii i po raz pierwszy napotyka się na dany alergen, nie od razu nastąpi u Ciebie reakcja alergiczna. W momencie wejścia śluzówki nosa w kontakt z pyłkiem, wytwarzane jest białko układu odpornościowego, znane jako przeciwciało - konkretnie immunoglobulina E (IgE)².

W procesie uczulania układ odpornościowy przechowuje to przeciwciało w pamięci, w oczekiwaniu na przyszłe spotkania z pyłkiem. W tym czasie alergen jest otoczony przez grupę komórek odpornościowych, zwanych komórkami prezentującymi antygen (APC), które z kolei kierują uwagą limfocytów (białych krwinek), na rozpoznanie pyłku jako ciała obcego³.

Następnie grupy białych krwinek, limfocyty T i limfocyty B, zaczynają namnażać się i atakować inwazyjny alergen. Z pomocą przychodzą im komórki tuczne i bazofile – oba przechowują mediatory chemiczne, takie jak histamina, które są wydzielane w odpowiedzi na stymulację, prowadząc do typowych objawów alergii. Raz uruchomione, komórki tuczne i bazofile pozostają w gotowości do ponownego użycia przez miesiące, a nawet lata - gdy ponownie zetkną się z danym pyłkiem⁴.

Skąd więc bierze się całe to pociąganie nosem i kichanie? Winę za to ponoszą komórki tuczne, które pomagają Twojemu ciału wydalić pyłek.

Wszędzie tam, gdzie rozgrywa się “alergiczny pojedynek” — na przykład oczy lub nos — ciało będzie wykazywać objawy alergii. Komórki tuczne zawierają histaminę, a kiedy pękają, uwalnia się ona, zwiększając dopływ krwi do podrażnionego obszaru i powodując przekrwienie naczyń krwionośnych i błony śluzowej⁵.

Inaczej mówiąc, Twojemu układowi odpornościowemu wydaje się, że wykonuje on świetną robotę, chroniąc Cię przed niebezpiecznymi patogenami, choć w rzeczywistości jego odpowiedź jest przesadzona.

Jak odzyskać kontrolę nad alergiami sezonowymi?

Choć niestety nie istnieje obecnie skuteczne lekarstwo, dzięki któremu moglibyśmy na stałe pozbyć się alergii, dostępnych jest wiele produktów i metod leczenia, które mogą złagodzić objawy.

Najskuteczniejszym sposobem kontrolowania kataru siennego jest unikanie narażenia na pyłki. Oczywiście łatwiej to powiedzieć niż zrobić, zwłaszcza gdy nadchodzi upalna letnia pogoda. Oto inne sposoby na złagodzenie objawów kataru siennego, bez uszczerbku na okazji do spędzenia czasu na świeżym powietrzu:

Utrzymuj czystość: weź prysznic i zmień ubranie po powrocie z zewnątrz, aby usunąć pyłki z ciała i włosów.
Wybierz odpowiednie okulary przeciwsłoneczne: znajdź dla siebie okulary przeciwsłoneczne, zasłaniające jak największą powierzchnię wokół oczu, ograniczając dostawanie się pyłków do wrażliwych śluzówek.
Sprawdź prognozę pogody: wiele prognoz pogody dostępnych w Internecie zawiera informacje o ilości pyłków, zwłaszcza jeśli mają one być wysokie.
Ogranicz kontakt ze zwierzętami, które przebywały na zewnątrz: zwierzęta noszą pyłek na sierści, dlatego zaleca się zachowanie odpowiedniej odległości od nich w okresie pylenia. Możesz wykorzystać ciepłą pogodę na prysznic zwierzaka na świeżym powietrzu, zmniejszając ryzyko wystąpienia objawów alergii i jednocześnie pomagając mu się schłodzić.
Chroń swoje nozdrza: nałóż niewielką ilość wazeliny lub podobnego produktu na otwory nosowe, aby zatrzymać drobinki pyłku.
Susz ubrania w pomieszczeniu: pyłki zbierają się na ubraniach, więc unikaj suszenia prania na zewnątrz.
Unikaj prac w ogrodzie i wybieraj odpowiednie rośliny: spędzanie czasu w ogrodzie, blisko roślin, może przestymulować Twoje śluzówki ekspozycją na pyłki. Jeśli nie wyobrażasz sobie życia bez ogrodnictwa, zadbaj by nie sadzić wokół siebie roślin zapylanych przez wiatr, takich jak np. słoneczniki, czy dalie.
Spędzaj czas nad morzem: morskie powietrze przewiewa pyłki w głąb lądu, dlatego obszary przy samej wodzie, takie jak plaże, są najlepszym miejscem na odpoczynek od alergenów.
Spożywaj miód z lokalnych kwiatów: lokalnie wytwarzany miód wielokwiatowy prawdopodobnie będzie zawierał pyłki, powodujące w Tobie wziewne reakcje alergiczne. Spożywając je w postaci miodu możesz odczulić się na nie.
Korzystaj z ziół i ekstraktów roślinnych na alergie: szczególnie wspierające odporność rośliny, które mogą także zmniejszać wydzielanie histaminy – więcej tutaj!