Stres oksydacyjny – jak z nim walczyć
By zapobiec powstaniu stresu oksydacyjnego warto wzbogacić dietę żywnością o dużej zawartości antyoksydantów.
Skąd się biorą wolne rodniki
W naszych komórkach w każdej minucie zachodzi wiele różnych reakcji chemicznych. Do niektórych z nich, np. do oddychania komórkowego, służy tlen, którego zadaniem jest utlenianie glukozy w celu pozyskiwania z niej energii. Zdarza się jednak, że nie cała cząsteczka tlenu zostanie zużyta, a jej część pozostanie w komórce jako wolny rodnik. Wolne rodniki mogą także powstawać w wyniku oddziaływania na komórkę promieniowania czy podwyższonej temperatury.
Co robią wolne rodniki
Wolne rodniki są bardzo reaktywnymi cząsteczkami, w których brakuje elektronu. Dążą więc bezustannie do pobrania elektronu z innej cząsteczki. Część ich potencjału jest pożyteczna przy niektórych procesach metabolicznych, jeśli jednak w komórce pojawia się ich zbyt wiele, mamy do czynienia ze stresem oksydacyjnym.
Może wtedy dochodzić do:
• uszkodzeń mechanicznych komórki, które mogą prowadzić do jej obumierania, a to z kolei może skutkować miejscowym stanem zapalnym;
• uszkodzeń włókien kolagenowych w skórze właściwej, co może zmniejszyć elastyczność skóry i wywołać zmarszczki;
• utleniania we krwi cholesterolu, który odkłada się potem pod postacią blaszek miażdżycowych i wywołuje miażdżycę;
• utleniania białek i tłuszczów w komórkach nerwowych, co może prowadzić do powstawania chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera oraz choroby Parkinsona;
• uszkodzenia materiału genetycznego komórki, co może zapoczątkować proces nowotworowy;
• zaburzeń pracy narządów i układów narządów (m.in. układu rozrodczego) przez wpływ na ich metabolizm.
Zwalczanie wolnych rodników
Organizm ma kilka możliwości zwalczania wolnych rodników, np. może wyprodukować odpowiednie enzymy, które je zneutralizują. Jeśli jednak wolnych rodników jest bardzo dużo, naturalne mechanizmy mogą nie wystarczyć.
Dlatego warto zwracać uwagę na odpowiednio duże spożycie antyoksydantów – mają one zdolność neutralizowania wolnych rodników. Należą do nich rozmaite substancje, w tym flawonoidy, fenole, witamina A, witamina E, a także witamina C. Wiele antyoksydantów można spotkać w warzywach i owocach, szczególnie jeśli spożywa się je na surowo.
Bibliografia
Agarwal A. i in., The effects of oxidative stress on female reproduction: a review, Reproductive Biology and Endocrinology 2012, vol. 10, p. 49, s. 1–32, online.
Furukawa S. i in., Increased oxidative stress in obesity and its impact on metabolic syndrome, The Journal of Clinical Investigation 2004, vol. 114, p. 12, s. 1752–1761, online.
Karpińska A., Gromadzka G., Stres oksydacyjny i naturalne mechanizmy antyoksydacyjne – znaczenie w procesie neurodegeneracji. Od mechaniznów molekularnych do strategii terapeutycznych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013, vol. 67, s. 43–53, online.
Kulbacka J. i in., Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek, Polski Merkuriusz Lekarski 2009, vol. 27, p. 157, s. 44–47, online.
Ścibor-Bentkowska D., Czeczot H., Komórki nowotworowe a stres oksydacyjny, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2009, vol. 63, s. 58¬–72, online.
Wójcicka G. i in., Stres oksydacyjny w nadciśnieniu tętniczym, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2004, vol. 58, s. 183–193, online.
W tej samej kategorii