On:
list W: Alergie person Dodane przez:

Alternatywa dla cukru

Spożywając cukier nie dostarczamy sobie żadnych wartości odżywczych, a jego nadużywanie w diecie może doprowadzić do bardzo poważnych problemów zdrowotnych.

Substancje alternatywne dla cukru - naturalna słodycz o małej kaloryczności

Cukier spożywczy, którego zasadniczym składnikiem jest sacharoza, produkowany jest z buraków cukrowych (lub trzciny cukrowej). Dostarcza on organizmowi dużych ilości szybko wchłaniających się węglowodanów. Jest to produkt wysokoenergetyczny (ze 100 g cukru uzyskuje się energię 405 kcal). Problemem jest fakt niedostarczania żadnych składników odżywczych poza energią.

Nadmierne spożycie cukru, czyli powyżej 10% wartości energetycznej diety, może wywołać poważne skutki zdrowotne: cukrzycę, wzrost stężenia trójglicerydów we krwi, nadwagę i otyłość czy próchnicę zębów. Coraz częściej szuka się więc zdrowych zamienników cukru o równie słodkim smaku i dużo niższej wartości energetycznej, dostarczających wartości odżywczych.

Ksylitol

Jest to pięciowęglowy alkohol polihydroksylowy występujący naturalnie w owocach i warzywach, jednak do celów spożywczych czysty ksylitol uzyskiwany jest z kory brzozy fińskiej. Ma niski indeks glikemiczny (IG = 8), co oznacza, że po jego spożyciu poziom glukozy we krwi nie wzrasta tak gwałtownie, jak po spożyciu cukru. Jest mniej kaloryczny niż cukier (100 g ksylitolu dostarcza 240 kcal), udział insuliny w procesie jego trawienia jest zatem niewielki. Wszystkie te cechy sprawiają, że zalecany jest w diecie cukrzycowej. Substancja ta zapobiega też osteoporozie dzięki zwiększaniu przyswajania wapnia i magnezu – biopierwiastków niezbędnych do prawidłowej mineralizacji kości; wzmacnia układ immunologiczny w walce z bakteriami chorobotwórczymi i wspomaga rozwój mikroflory bakteryjnej jelit. Co najważniejsze – ma równie słodki smak jak cukier.

Jednak spożywany w dużych ilościach może być przyczyną biegunek, ponieważ działa przeczyszczająco, nie należy więc podawać go osobom z chorobami przewodu pokarmowego, np. z: zapaleniem błony śluzowej żołądka, chorobą wrzodową, refluksem, zespołem jelita drażliwego, zespołem złego wchłaniania, wrzodziejącym zapaleniem jelit czy chorobą Leśniowskiego-Crohna, ani dzieci.

Erytrol

Jest to alkohol cukrowy z grupy polioli. Jego cząsteczka zawiera cztery atomy węgla (każdy z dołączoną grupą hydroksylową). Uzyskiwany jest z glukozy na drodze fermentacji przy użyciu osmofilnych drożdży Trichosporonoides megachiliensis SN-G42. Jego profil smakowy podobny jest do sacharozy, nawet do 60–70%; indeks glikemiczny IG wynosi 0, nie powoduje więc wzrostu poziomu glukozy we krwi i nie wywołuje zwiększonego wydzielania insuliny, może być zatem składnikiem diety cukrzycowej. 100 g tego związku dostarcza zaledwie 20 kcal, a obecność grup hydroksylowych decyduje o właściwościach antyoksydacyjnych – neutralizuje nadmiar wolnych rodników tlenowych krążących w organizmie, co przeciwdziała stanom zapalnym. W przeciwieństwie do ksylitolu nie wywołuje biegunek bez względu na ilość użycia.

Stewia

Stewia Rebaudiana jest byliną z rodziny astrowatych, rośnie w północno-wschodnim regionie Paragwaju i na pograniczu Brazylii. Substancję słodzącą zawierają liście – to dziewięć rodzajów słodkich glikozydów stewiolowych, używa się ich w formie suszonej – w całości lub sproszkowanych. Ekstrakt z liści stewii od dawna był stosowany w Ameryce Południowej jako lek na cukrzycę, ponieważ hamuje wchłanianie glukozy. Roślina ta zawiera też liczne polifenole wykazujące aktywność przeciwutleniającą, działają więc przeciwzapalnie, co przeciwdziała rozwojowi nowotworów. Poza tym ma właściwości przeciwpróchnicze, hamuje replikację rotawirusów oraz działa silnie bakteriobójczo, przez co wzmacnia odporność organizmu. Stewia jest 300 razy słodsza od cukru, ma jednak nieco gorzkawy posmak.

Miód

Jest to surowiec naturalny wytwarzany przez pszczoły miodne z zebranego nektaru kwiatowego lub ze spadzi – soku roślinnego przetworzonego i wydalonego przez mszyce, czerwce i miodówki. Miód składa się w 70–80% z węglowodanów, głównie z: glukozy i fruktozy, a w mniejszych ilościach – z sacharozy i wielocukrów: melocytozy i erlozy. Zawiera również kwasy organiczne, flawonoidy, barwniki roślinne oraz inhibiny (substancje białkowe), enzymy, witaminy i mikroelementy. Oprócz intensywnie słodkiego smaku ma liczne walory prozdrowotne: wykazuje właściwości bakterio- i grzybobójcze, odciąża wątrobę; wzmacnia zdrowie układu sercowo-naczyniowego: obniża ciśnienie tętnicze oraz poziom cholesterolu we krwi; wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych: kaszlu, kataru oraz astmy; przyspiesza gojenie się ran i poprawia funkcjonowanie układu trawiennego. Diabetykom zalecana jest jednak ostrożność w jego stosowaniu i ograniczenie spożycia, ma bowiem kaloryczność zbliżoną do cukru: 324 kcal/100 g oraz IG 50–87. Poza tym jest silnym alergenem, nie powinni go zatem używać alergicy ani dzieci do roku życia.

Syrop klonowy

Znany jest i używany od dawna przez kanadyjskich Indian. Produkowany jest w Kanadzie z soku uzyskanego przez nacinanie pni klonów z gatunków: cukrowego (Acer saccharum), czerwonego (Acer rubrum), czarnego (Acer nigrum) i srebrzystego (Acer sacchariunum). Pozyskuje się sok wczesną wiosną, potem poddaje odparowaniu i zagęszczeniu do konsystencji syropu. Syrop klonowy jest nieco mniej kaloryczny od cukru (270 kcal/100 g), a IG = 65, ponad 50% zawartości to sacharoza. Nie jest to więc produkt zalecany osobom chorym na cukrzycę. W przeciwieństwie do cukru zawiera przeciwutleniacze, witaminy i minerały. W porównaniu z miodem natomiast nie wykazuje cech alergizujących.

Melasa

Jest produktem ubocznym w wytwarzaniu cukru. To ciemny, gęsty syrop zachowujący wartości odżywcze nieprzetworzonych buraków cukrowych czy trzciny cukrowej, z których w wyniku rafinacji otrzymuje się jedynie sacharozę. Melasa obfituje w witaminy z grupy B, potas, wapń, magnez, żelazo, miedź, fosfor, chrom, cynk i mangan, zawiera sacharozę (40–50%), glukozę i fruktozę. Obfituje również w antyoksydanty, dzięki którym wykazuje właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne i antynowotworowe, wzmacnia więc układ immunologiczny oraz wspomaga kondycję układu krwionośnego przez obniżanie poziom złego cholesterolu we krwi oraz układu nerwowego. Kaloryczność melasy wynosi 290 kcal/100 g, a G = 70, z tego powodu nie jest zalecana diabetykom.


Bibliografia

Koszowska A. i in., Cukier – czy warto go zastąpić substancjami słodzącymi?, Nowa Medycyna 2014, nr 1, s. 36–41

Juszczyk P., Marcienkiewicz M., Rywińska A., Rymowicz W., Biosynteza erytrytolu z gliceryny przez drożdże Yarrowia lipolytica w hodowli okresowej, Inżynieria i Aparatura Chemiczna 2012, nr 4(51), s. 133–134

Bugaj B. i in., Charakterystyka i prozdrowotne właściwości Stevia Rebaudiana Bertoni, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2013, nr 3(88), s. 27–38

Basista K., Właściwości biologiczne i prozdrowotne miodu oraz jego zastosowanie jako zdrowa żywność, Gazeta Farmaceutyczna 2013, nr 3, s. 26–28

Żyłowska A., Syrop klonowy – wartości odżywcze, właściwości i zastosowanie, Poradnik Zdrowie, online: http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/syrop-klonowy-wartosci-odzywcze-wlasciwosci-i-zastosowanie_43643.html [dostęp 5.08.2018]

Rusek M., Melasa – wartościowy odpad, 18.07.2018, online; https://szczesliwibezcukru.pl/melasa-wartosciowy-odpad/ [dostęp 5.08.2018]


Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password