On:
list W: Dieta i odżywianie person Dodane przez:

Kolagen, a witaminy

Niektóre witaminy, minerały i substancje zwiększają przyswajalność kolagenu oraz nasilają proces produkcji nowych włókien kolagenowych.

Kolagen jest białkiem zbudowanym z 19 aminokwasów, wśród których przeważają: glicyna, prolina i hydroksyprolina. Występuje pod postacią włókien przede wszystkim w substancji pozakomórkowej (macierzy). Jako podstawowy komponent strukturalny tkanki łącznej znajduje się w: skórze, włosach, paznokciach, kościach, zębach, mięśniach, ścięgnach, chrząstkach stawowych, ścianach naczyń krwionośnych i nerwach. Tkanka łączna otacza też poszczególne narządy (nerki, pęcherz, wątrobę, płuca, mózg, serce, oczy, jajniki, jądra, macicę, łożysko), będąc dla nich swego rodzaju rusztowaniem. Pojedyncza cząsteczka kolagenu (superhelisa lewoskrętna) złożona jest z trzech łańcuchów polipeptydowych.

Jego zadaniem jest również wzmacnianie odporności i zmniejszanie podatności na choroby bakteryjne, wirusowe, grzybicze i pasożytnicze oraz będące skutkiem nadmiernej aktywności wolnych rodników tlenowych.

Syntezowany tylko do pewnego momentu

Włókna kolagenowe zużywają się stale, są jednak wymieniane na nowe w procesie przemiany materii. Synteza kolagenu najintensywniej zachodzi w okresie wzrostu (a więc w rozwoju płodowym oraz u dzieci i młodzieży). Proces regeneracyjny tkanek i narządów, stymulowany hormonem wzrostu, zachodzi przede wszystkim przy udziale kolagenu jako budulca. U dorosłych (po ok. 25 roku życia) organizm stopniowo zaprzestaje produkcji kolagenu. W miarę upływu czasu degradacji ulegają również istniejące już włókna. Warto więc w tym wieku zacząć dbać o dostarczanie organizmowi większych ilości tego białka w produktach spożywczych lub suplementach. Widać bowiem, że skóra, włosy i paznokcie zaczynają wtedy potrzebować uzupełnienia tego białka. Pomocne może okazać się użycie specjalnych kosmetyków z kolagenem.

Ograniczona ilość produktów bogatych w kolagen

Znaleźć można kolagen praktycznie wyłącznie w produktach odzwierzęcych, to znaczy w: żelatynie spożywczej, galaretkach i zupach z nóżek wieprzowych i cielęcych, z kurzych łapek, golonce i podrobach wieprzowych, rybach w galarecie, chrząstkach i płetwach rekina (w formie gotowanej lub sproszkowanej), ale występuje też w galaretkach owocowych i warzywnych. Warto włączyć do diety te produkty, ale w ograniczonej ilości, tylko jako urozmaicenie jadłospisu, ponieważ oprócz kolagenu zawierają one znaczne ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, które niekorzystnie (w dużych ilościach) wpływają na stan układu krwionośnego (podwyższających poziom złego cholesterolu i trójglicerydów we krwi, co grozi m.in. miażdżycą).

Substancje wspomagające przyswajalność

Jest inny sposób na uzupełnienie niedoborów tego ważnego dla zdrowia polimeru białkowego. Istnieją substancje zwiększające jego przyswajalność oraz nasilające proces produkcji nowych włókien.

• Witamina C – niezbędna do produkcji kolagenu, razem z nim odpowiada za elastyczność i dobrą kondycję stawów. Wzmacnia też kości, usprawnia pracę układu krążenia, a jej właściwości przeciwutleniające decydują o lepszej odporności organizmu, co opóźnia procesy starzenia się i działa przeciwnowotworowo. Występowanie: acerola (rodzaj wiśni rosnącej w Ameryce Środkowej), amazońskie owoce camu-camu, owoce i płatki dzikiej róży, owoce rokitnika, czarnej porzeczki, berberysu i derenia jadalnego, natka pietruszki, czerwona papryka, brukselka, chrzan, pomidory czy kiszonki (kapusta, ogórki i in.), mniej zawierają jej owoce cytrusowe.

• Witamina A – wspomaga syntezę kolagenu i elastyny, podstawowych komponentów strukturalnych skóry, a razem z nimi zapewnia odpowiednią elastyczność, nawilżenie i jędrność skóry; zapewnia prawidłowe widzenie; wzmacnia układ odpornościowy i przeciwdziała nowotworom. Występowanie: wątróbka (drobiowa, wieprzowa i wołowa), cielęcina, mięso drobiowe, ryby, mleko i jego przetwory (sery, jogurty, kefiry), jajka; oraz warzywa (marchew, szpinak, dynia, brukselka, jarmuż, pomidory, papryka, melony).

• Witamina E – zwiększa produkcję kolagenu, opóźnia procesy starzenia się; chroni czerwone krwinki i przeciwdziała zakrzepom; dba o prawidłową pracę układu nerwowego. Jako silny antyoksydant chroni przed stresem oksydacyjnym, co przeciwdziała powstawaniu groźnych stanów zapalnych, a tym samym nowotworów. Występowanie: nierafinowane, tłoczone na zimno oleje (słonecznikowy, z zarodków pszennych, sojowy, kukurydziany, rzepakowy), oliwa; orzechy laskowe, pestki słonecznika, migdały, awokado, dynia, pomidory, brukselka, jarmuż, papryka, kapusta, szpinak, natka pietruszki, porzeczki); ryby, mięso, mleko i jego przetwory i jajka.

• Miedź (Cu) – wspomaga syntezę kolagenu, zwiększa odporność i chroni przed osteoporozą, wpływa na prawidłową pracę mózgu. Występowanie: wątróbka, zarodki pszenne, płatki owsiane, orzechy, kakao, nasiona słonecznika.

• Siarka (S) – biopierwiastek niezbędny do prawidłowego zachodzenia praktycznie wszystkich procesów życiowych. Występuje w produktach wysokobiałkowych: mięsie, podrobach, jajach, mleku i jego przetworach, nasionach roślin strączkowych oraz czosnku, cebuli, owsie, grochu, kapuście, kalafiorach, brokułach, chrzanie, rzodkiewkach, rzeżusze, awokado, morelach, truskawkach.

• Flawonoidy – zapobiegają rozpadowi nadmiernej ilości kolagenu, są silnymi antyoksydantami. Występowanie: warzywa (papryka, pomidory, buraki, jarmuż, brukselka, brokuły), owoce (czerwone winogrona, jagody, porzeczki, aronia, grejpfruty), produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe oraz zioła (m.in. pokrzywa i mniszek lekarski).

• Koenzym Q10 – niezbędny do produkcji kolagenu oraz silny przeciwutleniacz. Występowanie: ryby, nierafinowane tłoczone na zimno oleje, podroby, szpinak, brokuły i produkty pełnoziarniste.

Wpływ diety i trybu życia na produkcję kolagenu

Z pewnością u osób prowadzących zdrowy tryb życia jest więcej ustrojowego kolagenu, co oznacza, że mniej włókien ulega degradacji i że produkowane są w większej ilości nowe. Należy dostarczać organizmowi odpowiednio dużo pełnowartościowego białka (najlepiej pochodzenia roślinnego, np. nasion roślin strączkowych), węglowodanów złożonych (są w: kaszy, płatkach, makaronie i mące z: pszenicy, orkiszu, prosa, owsa, jęczmienia, żyta, amarantusa, komosy ryżowej, kukurydzy i siemieniu lnianym) oraz niezbędnych organizmowi witamin i minerałów (w które obfitują warzywa i owoce). Wiele środków spożywczych (warzyw, owoców i ziół) zawiera substancje czynne biologicznie będące silnymi antyoksydantami – substancjami zwalczającymi nadmiar wolnych rodników tlenowych przyczyniających się do rozwoju groźnych stanów zapalnych skutkujących nawet chorobą nowotworową.

Ograniczyć należy spożycie białej, rafinowanej mąki pszennej oraz produktów z niej sporządzonych, słodyczy, mocnej kawy i herbaty oraz uwolnić się od nałogów (alkoholu, tytoniu). Należy pamiętać o wypijaniu minimum 2 litrów dziennie czystej niegazowanej wody. Nie bez znaczenia jest także aktywność fizyczna – regularna i najlepiej na świeżym powietrzu. Wszystko to wpłynie na nasilenie syntezy nowego kolagenu oraz ograniczenie rozpadu już funkcjonującego w organizmie. Nie bez powodu kolagen nazywany jest białkiem młodości. Wspomaga przecież zdrowy wygląd włosów, skóry i paznokci, podnosi odporność oraz chroni mięśnie, stawy i kości. Wszystko to polepsza zarówno samopoczucie fizyczne, jak i psychiczne, a więc pozwala dłużej cieszyć się dobrą kondycją.


Bibliografia

Kałużyńska K., Kolagen – właściwości. Dlaczego jest potrzebny?,

online: http://www.poradnikzdrowie.pl/uroda/cialo-higiena/kolagen-wlasciwosci-dlaczego-jest-potrzebny_37983.html, [dostęp 14.06.2018]

Andrzejczak M., Kolagen w pożywieniu – w czym jest kolagen? Jak powinna wyglądać dieta kolagenowa?, 23.09.2016,

online: https://wylecz.to/pl/zdrowy-styl-zycia/diety/kolagen-w-pozywieniu-w-czym-jest-kolagen-jak-powinna-wygladac-dieta-kolagenowa.html [dostęp 14.06.2018]

Kaczyński K., Ignaciuk A., Kolagen i jego rola w organizmie człowieka,

online: http://kaczynscyclinic.pl/wp-content/uploads/2017/08/Kolagen-w-organizmie.pdf [dostęp 14.06.2018]


Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password