Papaina jest roślinnym enzymem proteolitycznym, to znaczy, że ma zdolność trawienia białek. Należy do podklasy proteaz cysteinowych (zawiera grupę tiolową -SH cysteiny). Enzym ten występuje w mlecznym soku owoców i liści melonowca właściwego (papai). Roślina ta jest uprawiana w krajach strefy tropikalnej i subtropikalnej, głównie w Ameryce Południowej (np. w Meksyku) i Środkowej oraz w południowej części Ameryki Północnej (np. na Florydzie). Najwięcej papainy jest w mleczku z niedojrzałych owoców. Papaina ma zastosowanie w przemyśle spożywczym jako składnik preparatów zmiękczających mięso (sól zmiękczająca) oraz w browarnictwie do klarowania piwa.
Właściwości prozdrowotne
Działanie papainy jest podobne do działania pepsyny zawartej w soku żołądkowym – rozkładają białka długołańcuchowe do krótszych. W przeciwieństwie do pepsyny, która działa tylko w kwaśnym środowisku, papaina zachowuje zdolność do rozkładu protein również przy neutralnym i zasadowym pH (optimum aktywności przypada na pH = 6,5). Dzięki swoim właściwościom papaina wykazuje korzystne oddziaływanie na organizm.
1) usprawnia trawienie przez przyspieszanie spalania białek i lepsze przyswajanie aminokwasów, a tym samym:
• redukuje nadmiar tkanki tłuszczowej;
• wspomaga detoksykację ustroju;
• niweluje zgagę, wzdęcia, zaparcia i nudności;
• zwalcza pasożyty bytujące w układzie pokarmowym (m.in. lamblie – pierwotniaki bytujące w jelicie cienkim);
• pobudza apetyt;
• zapobiega wrzodom żołądka i dwunastnicy.
2) niszczy strukturę białkową błon komórkowych bakterii i wirusów oraz ścian grzybów, przez co zwiększa odporność na choroby wywoływane przez grzyby skórne i wewnątrzustrojowe, bakterie czy wirusy (np. opryszczkę i półpasiec).
3) łagodzi zakwasy w mięśniach po intensywnym wysiłku fizycznym.
4) obniża poziom cukru we krwi.
5) wspomaga układ immunologiczny w walce z nowotworami – przyspiesza niszczenie komórek rakowych.
6) wspomaga leczenie ostrego zapalenia prostaty.
7) jest nieoceniona w pielęgnacji naskórka i leczeniu dolegliwości skórnych oraz przyspiesza gojenie ran, oparzeń, zadrapań, owrzodzeń i blizn.
W kosmetyce i dermatologii
Papaina znana jest przede wszystkim z korzystnego wpływu na skórę. Jest składnikiem kremów, maseczek do twarzy, peelingów, maści czy szamponów, ponieważ wykazuje zdolność do usuwania martwych komórek naskórka. Chroni przed nadmiernym promieniowaniem UV, wspomaga odnowę komórek naskórka, rozjaśnia koloryt skóry także plamy potrądzikowe lub słoneczne. Zmiękcza skórę i wygładza, głęboko nawilża oraz opóźnia procesy starzenia dzięki właściwościom przeciwutleniającym.
Papaina stosowana jest też w kremach antycellulitowych, rozpuszcza bowiem martwe tkanki, drobne skrzepy i wydzielinę ropną oraz wspomaga wzrost żywej tkanki. Tę właściwość wykorzystuje się w produkcji farmaceutyków wspomagających leczenie łupieżu, łuszczycy, czyraków, kurzajek, ran, skaleczeń, zadrapań, oparzeń i owrzodzeń. Dzięki właściwościom antybakteryjnym proces gojenia ran jest znacznie przyspieszony. Papaina rozkłada enzymy produkowane przez bakterie i je same, oczyszczając w ten sposób ranę lub skórę i zmniejszając odczyn zapalny. Papaina znalazła też zastosowanie w leczeniu niewydolności żył powierzchownych, widocznych w postaci żylaków. Działa na nie resorbująco (powoduje ich wchłanianie się), antykoagulacyjnie (przeciwzakrzepowo) i przeciwzapalnie.
Alergia krzyżowa
Przed zastosowaniem suplementów diety z papainą i przed zjedzeniem samej papai należy wiedzieć, że owoc ten jest zaliczany do alergenów oraz wchodzi w alergię krzyżową z lateksem. Papainy powinni wystrzegać się: ciężarne z powodu działania poronnego, diabetycy i osoby z hipoglikemią w zaawansowanym stadium choroby.
