Rabarbar - wszechstronne zastosowanie
Korzenie rabarbaru zawierają największe ilości substancji czynnych: antrachinony i stilbeny, w tym resweratrol.
Czym jest rabarbar
Rabarbar (łąc. Rheum) to rodzaj roślin występujący dziko, najczęściej w Azji i w europejskiej części Rosji w klimacie subtropikalnym oraz umiarkowanym. Obejmuje około 60 gatunków, poza tym znanych jest kilka jego odmian hodowlanych. Uprawia się go przede wszystkim dla ogonków liściowych, które są używane w przemyśle spożywczym. Z rabarbaru robi się dżemy i kompoty oraz dodaje się go do ciast. Znajduje także zastosowanie w medycynie tradycyjnej, głównie indyjskiej i chińskiej.
Skład rabarbaru
Dla medycyny szczególnie cenne są korzenie rabarbaru, ponieważ zawierają największe ilości substancji czynnych. Najważniejsza grupa składników rabarbaru, odpowiedzialnych za jego właściwości lecznicze to antrachinony: emodyna, aloeemodyna, reina oraz chryzofanol. Inne istotne składniki to stilbeny, w tym zwłaszcza resweratrol.
Działanie przeczyszczające
Antrachinony mają działanie przeczyszczające. W obrębie jelita cienkiego oraz jelita grubego przekształcają się w antrony i antranole, które drażnią ściany jelita grubego. Poza tym antrachinony hamują wchłanianie wody w jelicie grubym i pobudzają ruchy perystaltyczne. To sprawia, że treść pokarmowa szybciej opuszcza układ pokarmowy. Dlatego ekstrakty z rabarbaru dodaje się do preparatów wspomagających odchudzanie. Należy bardzo uważać na dawki zażywanych antrachinonów – zbyt duże mogą wywołać zapalenie jelit. Poza tym długotrwałe stosowanie antrachinonów może powodować przedłużanie krwawienia miesiączkowego u kobiet oraz utrudniać wchłanianie substancji odżywczych.
Działanie przeciwnowotworowe
Antrachinony mają również właściwości przeciwnowotworowe. Hamują działanie topoizomerazy II, enzymu niezbędnego do podziałów komórkowych. To wywołuje zmniejszenie tempa podziałów komórkowych w obrębie guza i ograniczenie jego wzrostu. Emodyna i aloeemodyna mogą wykazywać także cytotoksyczność względem niektórych nowotworów, czyli niszczyć ich komórki. Związki te mogą pomóc w walce z rakiem płaskokomórkowym, nowotworem piersi oraz nowotworem gruczołów ślinowych.
Działanie przeciwzapalne
Za sprawą aloeemodyny, a w mniejszym stopniu i pozostałych antrachinonów, zmniejszają się stany zapalne w obrębie organizmu oraz maleje prawdopodobieństwo pojawienia się nowych. Oddziałuje ona bezpośrednio na makrofagi i uniemożliwia ich komunikację, przez co stan zapalny nie ma szans wystąpić.
Stymulowanie wytwarzania estrogenu
Zawarty w rabarbarze resweratrol wpływa na gospodarkę hormonalną człowieka. Powoduje zwiększenie syntezy estrogenu – żeńskiego hormonu płciowego. Może to być korzystne dla kobiet, szczególnie tych w wieku okołomenopauzalnym. U mężczyzn jednak podwyższenie poziomu żeńskich hormonów może doprowadzić do spadku libido.
Działanie przeciwgrzybicze
Ekstrakty z rabarbaru mają właściwości przeciwgrzybicze. Dzięki nim można pozbyć się drożdżaków (w tym Candida albicans), powodujących grzybice dróg oddechowych kropidlaków (Aspergillus) oraz wywołujących grzybice skóry i paznokci grzybów gatunku Trichophyton mentagrophytes.
Bibliografia
Hu B. i in., Aloe-emodin from rhubarb (Rheum rhabarbarum) inhibits lipopolysaccharide-induced inflammatory responses in RAW26 4.7 macrophages, Journal of Ethnopharmacology 2014, vol. 153, p. 3, s. 846–853, online.
Singh R. i in., Rheum emodi Wall ex. Meissn (Indian Rhubarb): highly endangered medicinal herb, Journal of Medicinal Plant Studies 2017, vol. 5., p. 4, s. 13–16, online.
Smolarz H., Wegiera M., Antrachinony – składniki roślinne o właściwościach nie tylko przeczyszczających, Postępy Fitoterapii 2004, vol. 4, s. 169–172, online.
Sobotta Ł. i in., Antrachinony – małe cząsteczki, duże nadzieje, Farmakologia Polska 2010, vol. 66, p. 3, s. 162–167, online.
Tayade A. i in., Rheum webbianum Royle: a potential medicinal plant from trans-Hhimalayan cold deserts of Ladakh, India, Plant Archives 2012, vol. 12, p. 2, s. 603–606, online.
W tej samej kategorii
Posty powiązane tagami