On:
list W: Aktualności person Dodane przez:

Szczaw - zdrowie rosnące na łące

Uznawany za warzywo, jest znany w kuchni jako składnik zup i sosów, za sprawą zawartych w nim garbników korzystnie wpływa na układ pokarmowy.

Lecznicza moc niepozornej rośliny

Szczaw (Rumex L.) to rośliny zaliczane do rodziny rdestowatych, jest ich ponad 200 gatunków, z czego 25 – w Polsce. Dla charakterystycznego kwaśnego smaku jest często używany w kuchni jako jarzyna oraz składnik zup i sosów. Od starożytności uznawany jest za cenną roślinę leczniczą, wspomagającą terapię m.in. chorób przewodu pokarmowego i skóry.

Właściwości prozdrowotne

Za lecznicze właściwości szczawiu odpowiadają przede wszystkim znajdujące się w nim antrachinony, garbniki i inne związki polifenolowe. Dzięki dużej zawartości garbników szczawie działają ściągająco na błonę śluzową jelita grubego, przez co hamują biegunki. Mają również właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe. Zawarte w nich związki fenolowe wykazują aktywność przeciwutleniającą i przeciwbakteryjną (m.in. wobec bakterii Chlamydia pneumoniae). W szczawiu zwyczajnym, tępolistnym i kędzierzawym stwierdzono ponadto obecność pochodnych antracenu (nepodyny, emodyny, chryzofanolu, fiscjonu) – wykazujących działanie przeciwgrzybicze, w lancetowatym natomiast – kompleks białko-żelazo pomagające podwyższyć poziom erytrocytów i hemoglobiny. Za sprawą polisacharydów i leukoantocyjanidyn szczawie mają także właściwości przeciwnowotworowe. Rośliny te mogą być źródłem witaminy C, β-karotenu, żelaza, wapnia, fosforu, sodu, cynku, manganu.

Zastosowanie lecznicze

Liście szczawiu zwyczajnego, surowe lub gotowane, mogą wspomóc terapię chorób wątroby, kamicy żółciowej i przewlekłych zaparć; mogą być również naturalnym środkiem moczopędnym, a stosowane zewnętrznie łagodzą stłuczenia i obrzęki.

Wyciągi ze szczawiu lancetowatego, ze względu na właściwości przeciwanemiczne, są szczególnie polecane w: niedokrwistości z niedoboru żelaza, znacznej utracie krwi, np. w wyniku krwawień wewnętrznych, obfitych miesiączek, i rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych. Odwary mogą być natomiast używane przy owrzodzeniach i oparzeniach skóry.

Szerokie zastosowanie znajdują surowce ze szczawiu kędzierzawego. Jego korzenie są pomocne w leczeniu chorób reumatycznych, problemach trawiennych i w krwawieniach. Szczaw kędzierzawy ogranicza również wyniszczenie organizmu powodowane chorobą nowotworową. Oprócz tego działa przeciwkaszlowo, dlatego przydaje się w nieżycie gardła i krtani oraz zapaleniu oskrzeli.

Wyciąg ze szczawiu żółtego chroni błonę śluzową żołądka i hamuje powstawanie wrzodów. Ziele pozytywnie oddziałuje na pamięć i procesy umysłowe, dlatego może być przydatne w profilaktyce i leczeniu demencji starczej.

Środki ostrożności

Choć szczaw ma wiele pozytywnych właściwości, należy przyjmować go z ostrożnością. Znajdujące się w nim szczawiany i kwas szczawiowy wiążą wapń, przez co mogą powodować zaburzenia równowagi mineralnej organizmu. Powstające szczawiany wapnia mogą tworzyć kamienie nerkowe. Szczaw stosowany w nadmiarze u niektórych osób może też wywołać zatrucie, objawiające się osłabieniem akcji serca. Szczególne zagrożenie stanowi dla dzieci i osób powyżej 55. roku życia. Jego spożywanie odradza się pacjentom zmagającym się z chorobami nerek, osteoporozą, reumatyzmem, chorobami pęcherzyka żółciowego. Aby zmniejszyć ryzyko niedoborów wapnia, szczaw najlepiej gotować z mlekiem, kefirem lub śmietanką.


Bibliografia

Wegiera M., Smolarz D.H., Właściwości lecznicze szczawi (Rumex. sp. L.), Postępy Fitoterapii 2005, nr 3–4, s. 98–102.

Majewska M., Szczaw – właściwości odżywcze. Przepis na zupę szczawiową, Poradnikzdrowie.pl 04.05.2018, online: https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/co-jesz/szczaw-wlasciwosci-odzywcze-przepis-na-zupe-szczwiowa-aa-iXVe-E5cV-fEJ1.html [dostęp: 29.04.2019].


Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password