On:
list W: Dieta i odżywianie person Dodane przez:

Wanilia - słodka tropikalna przyprawa

Niezwykły aromat wanilii sprawia, że jest stosowana do przygotowywania słodkich potraw, a ponadto poprawia nastrój, działa rozgrzewająco i podnosi libido.

Przyprawa o niepowtarzalnym aromacie

Wanilia płaskolistna (Vanilla planifolia) jest rośliną jednoliścienną z rodziny storczykowatych. Występuje naturalnie w gorących lasach tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej, jest też uprawiana w Meksyku, Panamie, na Antylach i w innych częściach świata o klimacie tropikalnym. Na wyspach: Reunion, Seszelach, Madagaskarze i Mauritiusie uprawiana jest wanilia burbońska o najsilniejszym aromacie, a na Tahiti – wanilia Tahiti. Wanilia jest pnączem osiągającą wysokość do 25 metrów (w uprawie jest to 5–10 m). Jest epifitem, czyli nie korzysta ze składników odżywczych rośliny, na której żyje, lecz czerpie je z obumarłych pni, konarów i kory drzew. Roślina ma duże błyszczące jasnozielone liście i delikatne zielonkawobiałe lub białożółte kwiaty zebrane w kwiatostany bez zapachu. Wykształcają się z nich owoce, tzn. strąki (torebki) długie na 15–25 cm i szerokie na 4–8 mm – są to laski wanilii.

Ciekawostka!

Wanilia kwitnie przez 2–3 miesiące, a jej kwiaty rozwijają się w nocy. Muszą być zapylone w ciągu 6–14 godzin. W naturze odbywa się to przez owady, zwłaszcza pszczoły z rodzaju Melipona i Trigona oraz kolibry, na plantacjach natomiast prowadzi się sztucznie zapylanie – robią to ludzie.

We wnętrzu strąków znajduje się bardzo dużo drobnych nasionek. Właśnie te strąki są laskami wanilii, surowcem spożywczym i leczniczym. Charakterystyczną przyjemną woń wydzielają pęknięte owoce po fermentacji i suszeniu. W procesie tym laski wanilii ciemnieją do barwy brązowo-czekoladowej lub prawie czarnej i zaczynają wydzielać specyficzny słodko-korzenny aromat.

Jest znana od wieków, była przysmakiem Azteków, którzy używali jej jako kosmetyku, pachnidła, leku i afrodyzjaku.

Wanilina

Za znany na całym świecie aromat wanilii odpowiada zawarta w niej substancja zapachowa, tj. aldehyd 4-hydroksy-3 metoksybenzoesowy nazywany „waniliną”. Przeciętnie laska wanilii zawiera jej od 0,75 do 2,9% (do 12% w wanilii burbońskiej). Często związek ten pojawia się w postaci białego osadu na sfermentowanych i wysuszonych laskach wanilii.

W użyciu jest cukier waniliowy, zawierający prawdziwą wanilię w ilości ok. 27%. Wanilia dostępna jest też w proszku, olejku lub ekstrakcie.

W 1874 roku otrzymano syntetyczną wanilinę, używa się jej do aromatyzowania cukru wanilinowego. Wanilina stosowana jest powszechnie w przemyśle cukierniczym i kosmetycznym jako środek zapachowy. Nie dorównuje ona jednak prawdziwej wanilii.

Aromat do specjałów kulinarnych

Wanilia używana jest przede wszystkim jako przyprawa do wszelkiego rodzaju: deserów, lodów, ciast, ciasteczek, kremów, bitej śmietany, budyniów, jogurtów, czekolady, a także napojów, koktajli mlecznych i owocowych, kawy, herbaty, kompotów, soków czy napojów alkoholowych (m.in. likierów). Dodaje się ją  także do sosów i potraw z ryb, owoców morza i białego mięsa. Doskonale smakuje też z płatkami śniadaniowymi (np. w formie granoli) czy kaszami na słodko z owocami. Laski wanilii można wykorzystać wielokrotnie. Po zużyciu nasionek sam strąk można wygotować lub namoczyć i uzyskać w ten sposób aromatyczny napój, można ją rozdrobnić i dodać do potrawy.

Panaceum na przesuszoną skórę i niezwykły afrodyzjak

Dzięki obecności aldehydu p-hydroksybenzoesowego, alkoholu aldehydu anyżowego, węglowodanów, związków żywicowych i tłuszczów strąki wanilii mają właściwości zdrowotne:

1) działają przeciwgorączkowo;

2) wzmacniają serce: regulują tętno i zmniejszają pobudliwość mięśnia sercowego;

3) wspomagają regenerację, odżywienie i nawilżenie skóry suchej i zniszczonej oraz łagodzą jej stany zapalne;

4) działają rozgrzewająco;

5) poprawiają nastrój, przez co zalecane są osobom zmęczonym i cierpiącym na depresję, stany lękowe, czy apatię – dużą poprawę może przynieść zarówno dodawanie wanilii do posiłków, jak i użycie olejku waniliowego do aromaterapii;

6) działają uspokajająco i usypiająco w bezsenności, polecane są też osobom narażonym na ciągły stres;

7) działają rozkurczowo na mięśnie gładkie układu pokarmowego, przez co pomagają przy dolegliwościach bólowych, a także regulują wydzielanie enzymów trawiennych, co przynosi ulgę w niestrawności;

8) łagodzą ból w zmianach zwyrodnieniowych i reumatycznych;

9) dają uczucie sytości – wpływają na obniżenie aktywności ośrodka łaknienia, są więc pomocne w odchudzaniu;

10) działają antyoksydacyjnie – wychwytują nadmiar wolnych rodników tlenowych krążących w organizmie, zmniejszają więc ryzyko rozwoju stanów zapalnych i nowotworów oraz opóźniają procesy starzenia skóry;

9) Aztekowie używali wanilii jako afrodyzjaka – w Meksyku do dziś kawa z dodatkiem wanilii podawana jest dla podniesienia libido.

 


Bibliografia

Jadczak D., Wanilia, Panacea 2006, nr 1 (14), s. 26–27, online: https://panacea.pl/articles.php?id=175 [dostęp 19.03.2019]

Zys A., Wanilia czy wanilina ?, e-biotechnologia, 13.01.2011, online: http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/wanilia-wanilina [dostęp 19.03.2019]


 

Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password