On:
list W: Dieta i odżywianie person Dodane przez:

Żywienie przy schorzeniach tarczycy

Prawidłowa dieta dostosowana do potrzeb osób zmagających się z problemami z tarczycą jest równie istotna jak przyjmowanie leków.

Dieta w chorobach tarczycy

Choroby tarczycy są poważnym problemem epidemiologicznym. Według Ponichtery i Borowiak, choroba ta dotyka 22% społeczeństwa. W leczeniu oprócz farmakoterapii istotną rolę odgrywa dieta.

Dieta w niedoczynności tarczycy

Działania dietetyczne w niedoczynności tarczycy mają na celu: zmniejszenie ryzyka chorób dietozależnych, ograniczenie stanu zapalnego, poprawienie efektywności farmakoterapii i zwiększenie komfortu pacjenta. Rekomenduje się podwyższenie udziału białka pełnowartościowego (pozyskanego z produktów pochodzenia zwierzęcego), wielonienasyconych kwasów tłuszczowych i węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym.

Aby zachować prawidłowe tempo przemiany materii, wskazane jest jedzenie 4–5 posiłków dziennie. U pacjentów z niedoczynnością tarczycy zapotrzebowanie energetyczne powinno być pokrywane przez: białka – 10–15%, węglowodany – 55–75% i tłuszcze – maksymalnie 30%. Osoby zmagające się z nadwagą lub otyłością mogą zastosować diety redukcyjne, które nie powinny być jednak zbyt restrykcyjne.

W niedoczynności tarczycy ważne jest regulowanie gospodarki węglowodanowej. Głównym źródłem węglowodanów powinny być produkty zbożowe z pełnego przemiału. Niezalecane jest przyjmowanie pokarmów obfitujących w cukry proste (np. słodycze). Warto zadbać o odpowiedni poziom błonnika (25–30 g/dobę), który zapobiega zaparciom i pomaga utrzymać właściwy poziom glukozy we krwi.

Niewskazane są diety niskotłuszczowe. Do jadłospisu należy włączyć produkty zawierające duże ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, np.: oleje roślinne – rzepakowy, lniany, słonecznikowy oraz orzechy i ryby. Szczególnie wartościowe są kwasy tłuszczowe omega-3, które działają przeciwzapalnie, pobudzają przekształcanie trójjodotyroniny w tyroksynę i zwiększają wrażliwość tkanek na działanie hormonów tarczycy. Warto jednocześnie wyeliminować z diety pokarmy bogate w nasycone kwasy tłuszczowe (tłuszcze zwierzęce).

W żywieniu osób cierpiących na niedoczynność tarczycy szczególną rolę odgrywają niektóre minerały i witaminy:

  • jod – jest składnikiem hormonów tarczycy,
  • żelazo – jest składnikiem peroksydazy jodującej, biorącej udział w syntezie hormonów tarczycy,
  • selen – wchodzi w skład selenoprotein, warunkujących metabolizm hormonów tarczycy i chroniących gruczoł przed działaniem reaktywnych form tlenu,
  • cynk – uczestniczy w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów, reguluje pracę układu immunologicznego, jest składnikiem białek receptorowych trójjodotyroniny,
  • witamina D – działa immunomodulująco, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy,
  • witamina B12 – zapobiega anemii, która często towarzyszy chorobom tarczycy,
  • witaminy A, E, C – wykazują aktywność przeciwutleniającą, zmniejszają stan zapalny.

W diecie nie powinny się znajdować substancje goitrogenne (wolotwórcze). Związki te mogą wiązać się z jodem i zaburzać syntezę hormonów tarczycy. Najwięcej substancji wolotwórczych znajduje się w: soi, brokułach, brukselce, kalafiorze, kapuście, rzepie. W czasie terapii niewskazane jest przyjmowanie pokarmów zaburzających wchłanianie lewotyroksyny, np. soku grejpfrutowego, kawy.

Diety eliminacyjne w chorobie Hashimoto

Żywienie w chorobie Hashimoto ma ograniczyć proces zapalny i zmniejszyć nasilenie reakcji wynikających z autoagresji. Ogólne standardy dietetyczne pokrywają się z tymi dotyczącymi niedoczynności tarczycy.

Jeśli chorobie towarzyszy celiakia lub nietolerancja laktozy, zalecane są diety eliminacyjne. Dieta bezglutenowa obniża aktywność układu immunologicznego i redukuje reakcje autoimmunologiczne. Dzięki wyeliminowaniu z diety laktozy można zmniejszyć poziom TSH i poprawić wchłanianie tyroksyny. Sprawdzają się ponadto diety niskowęglowodanowe, pozbawione substancji wolotwórczych. Z jadłospisu warto wykluczyć produkty wysoko przetworzone. Może okazać się uzasadniona suplementacja kwasów tłuszczowych omega-3, selenu, żelaza, cynku, witaminy D, antyoksydantów.

Dieta w nadczynności tarczycy

Nadczynność tarczycy powoduje nasilenie przemian katabolicznych, co często prowadzi do spadku masy ciała. Postępowanie dietetyczne ma zapobiegać wyniszczeniu organizmu. Głównym założeniem jest podwyższenie wartości energetycznej posiłków o 20–25% i zwiększenie podaży białka do 110–130 g/dobę. Wskazane jest włączenie do diety produktów bogatych w witaminy o właściwościach przeciwutleniających (A, C, E). Aby zmniejszyć ryzyko osteoporozy, należy podawać pokarmy zawierające duże ilości wapnia i witaminy D. Osoby zmagające się z nadczynnością tarczycy powinny zrezygnować z napojów energetyzujących, kawy, produktów wysoko przetworzonych. W razie przyspieszenia perystaltyki jelit rekomenduje się przejście na dietę lekkostrawną.


Bibliografia

Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, t. 8 nr 4, s. 155–160.

Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E., Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2015, t. 48, nr 2, s. 117–127.

Ratajczak A.E., Moszak M., Grzymisławski M., Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2017, nr 7 (4), s. 305–311.

Tuchendler P., Zdrojewicz Z., Dieta w chorobach tarczycy, Medycyna Rodzinna 2017, nr 4, s. 299–303.

Stolinska H., Wolańska D., Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy, Żywienie Człowieka i Metabolizm 2012, t. 39, nr 3, s. 221–231.

Wolańska-Buzalska D., Zalecenia żywieniowe w nadczynności tarczycy, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej 12.04.2017, online: https://ncez.pl/choroba-a-dieta/choroby-tarczycy/zalecenia-zywieniowe-w-nadczynnosci-tarczycy [dostęp: 18.07.2019].

Ponichtera A., Borowiak E., Choroby tarczycy jako poważny problem medyczny w Polsce, Problemy Pielęgniarstwa 2008, nr 16 (1–2), s. 192–198.

Kujawska-Łuczak M., Pawlaczyk-Gabriel K., Choroby układu dokrewnego, w: Kliniczny zarys chorób wewnętrznych. Podręcznik dla studentów dietetyki, Cymerys M., Rutz-Danielczak A., Pupek-Musialik D. i in. (red.), Poznań 2013.


Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password