Niebezpieczne kosmetyki – czarna lista substancji szkodliwych dla zdrowia
Człowiek wytwarzał kosmetyki już ponad 6000 lat temu i od zawsze dążył do upiększania ciała. O ile kiedyś sporządzano je z naturalnych składników, o tyle w dziś coraz trudniej o zdrowy, bezpieczny kosmetyk. Powszechnie dodaje się szkodliwe substancje chemiczne, przedłużające przydatność do użycia, uatrakcyjnienie barwy i zapachu czy osiągnięcie pożądanej konsystencji.
Szkodliwe związki
W skład kosmetyków mogą wchodzić substancje, które negatywnie działają na poszczególne układy organizmu, a długotrwałe stosowanie takich kosmetyków może przyczynić się do rozwoju alergii, podrażnień czy zaburzenia gospodarki hormonalnej. Substancje te odkładają się w organizmie, warto więc poznać je i wziąć pod uwagę przy zakupach w drogerii.
Parabeny – silne konserwanty
Niektóre składniki, jak: woda, wyciągi roślinne, oleje, są naturalną pożywką dla drobnoustrojów chorobotwórczych, a substancje konserwujące stosuje się do ochrony kosmetyku przed rozwojem grzybów i bakterii po otwarciu opakowania. . Do konserwantów budzących najwięcej kontrowersji należą parabeny (methylparaben, ethylparaben, buthylparaben). Niosą one różne zagrożenia:
• wywołują reakcje alergiczne, jak: egzemy, pokrzywki;
• zaburzają gospodarkę hormonalną przez pobudzenie produkcji estrogenów;
• przenikają do krwi, dostają się więc do wszystkich tkanek i narządów, wywołując stan zapalny, z którego może rozwinąć się nowotwór;
• są szczególnie niebezpieczne dla ciężarnych i karmiących.
Innymi konserwantami w kosmetykach bywają: triclosan, quaternium, aldehyd glutarowy, alkohol fenyloetylowy, kwas sorbowy i p-chloro-m-krezol. One również są silnymi alergenami, a triclosan stosowany długotrwale działa rakotwórczo.
SLS i SLES
Sodium Lauryl Sulfate (SLS) oraz Sodium Laureth Sulfate (SLES) to laurylosiarczany sodu pełniące rolę detergentów myjących i odtłuszczających, to one powodują, że szampon czy pasty do zębów pienią się. Związki te podrażniają skórę i powodują jej przesuszenie, usuwają bowiem lipidową warstwę ochronną, co skutkuje swędzeniem i pieczeniem skóry oraz wysypką alergiczną. Oddziałują też negatywnie na oczy (podrażniają spojówki), błonę śluzową nosa, włosy (powodują łamliwość, rozdwajanie i wypadanie). Przenikają też do krwi i odkładają się w organizmie. Mogą uszkodzić wątrobę i układ nerwowy, przyczyniają się do spadku odporności (wskutek negatywnego wpływu na układ immunologiczny), obniżają stężenie estrogenów (co powoduje problemy z owulacją i nasila nieprzyjemne objawy menopauzy). Mogą też zapoczątkować rozwój nowotworu oraz uszkadzać materiał genetyczny.
Parafiny i oleje mineralne
Są to substancje ropopochodne uzyskiwane na drodze destylacji ropy naftowej. W kosmetykach występują pod nazwami: paraffin, paraffinum oil, paraffinum liquidum, petrolatum, mineral oil. Ich dodatek zwiększa objętość kosmetyku. Tworzą one na skórze warstwę, która się nie wchłania, przez co zatyka pory. Sprzyja to rozwojowi bakterii, które przyczyniają się do powstania trądziku i zaskórników. Skóra szybciej się starzeje, a jej zdolność do naturalnej regeneracji jest zahamowana. Efektem jest też uniemożliwienie przeniknięcia innych, odżywczych składników kosmetyku w głąb skóry.
Ftalany
Są to związki chemiczne pochodne kwasu ftalowego. Obecnie stosuje się w kosmetykach głównie ftalan dietylu (jako rozpuszczalnik kompozycji zapachowych w perfumach czy plastyfikator w lakierach do włosów i lakierach do paznokci). Ftalany wpływają negatywnie na rozrodczość: uszkadzają plemniki i powodują zanik spermatogenezy, wnikają do płodu i uszkadzają go, przechodzą do mleka matek, zaburzają pracę nadnerczy.
Glikole polietylenowe (PEG) i glikole polipropylenowe (PPG)
Pełnią rolę rozpuszczalników nadających kosmetykowi odpowiednią konsystencję. Osłabiając barierę lipidową skóry, powodują jej przesuszenie i podrażnienie. Skóra staje się podatna na stany zapalne, swędzi i piecze. Przenikając do krwi, glikole uszkadzają nerki, wątrobę i szpik kostny, co przyczynia się do rozwoju nowotworów. Związki te są groźne po dostaniu się do oczu, powodują zaczerwienienie, łzawienie, świąd i pieczenie, a nawet zapalnie spojówek. Negatywnie oddziałują na układ oddechowy.
EDTA
Ma na celu przedłużenie przydatności do użycia. Wywołuje zapalenie spojówek i kaszel, ma zdolność wiązania metali.
Glin (aluminium)
W kosmetykach (głównie w antyperspirantach) występuje jako Aluminium chlorohydrate. Ma na celu ograniczenie pocenia się, co jest możliwe w wyniku zatykania porów. Glin jednak odkłada się w organizmie, zaburzając pracę układu immunologicznego i uszkadzając organy.
Substancje zapachowe
Znane są jako Parfume, Fragrance czy Aroma. Pod tymi nazwami mogą kryć się zarówno zapachy pochodzenia naturalnego, jak i (niestety częściej) sztuczne, chemicznie wytworzone w laboratoriach. Te syntetyczne są silnymi alergenami i działają kancerogennie.
