On:
list W: Organizm person Dodane przez:

Fosfor – ważny makroelement

Występuje w każdej komórce organizmu, m.in. w DNA i RNA.

Fosfor to makroelement, można go znaleźć w każdej komórce organizmu jako składnik kwasów nukleinowych oraz kwasu adenozynotrifosforowego. Obok wapnia jest najczęściej występującym pierwiastkiem w ciele człowieka. Te dwa ważne składniki odżywcze współpracują ze sobą, tworząc mocne kości i zęby.

Rola fosforu w organizmie

Około 85 proc. fosforu znajduje się w kościach i zębach – fosfor stanowi ważny element mineralizacji. Jest on też niezbędny do budowy tkanek miękkich i błon komórkowych. Pomaga odfiltrować szkodliwe produkty przemiany materii w nerkach oraz odgrywa zasadniczą rolę w przemianach energetycznych. Fosfor uczestniczy w przewodzeniu bodźców nerwowych i wspiera utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej w całym organizmie. Jest również nośnikiem informacji genetycznych, gdyż wchodzi w skład DNA i RNA.

Fosfor zalicza się do istotnych elementów biorących udział w procesach zachodzących w organizmie – jest potrzebny do wzrostu oraz utrzymania i naprawy wszystkich tkanek i komórek. Pomaga zmniejszyć ból mięśni po treningu oraz pozwala zrównoważyć zasoby zawartych w ciele człowieka witamin i minerałów, w tym witaminy D, magnezu, cynku i jodu oraz z nich korzystać.

Normy spożycia

Fosfor powszechnie występuje w żywności, zatem zbilansowana dieta dostarcza wystarczającej ilości pierwiastka. Dzienne zapotrzebowanie fosforu zależne jest jednak od wieku:

  • niemowlęta, 0–6 miesięcy – 150 mg,
  • niemowlęta, 6–12 miesięcy – 300 mg,
  • dzieci, 1–3 lata – 460 mg,
  • dzieci, 4–6 lat – 500 mg,
  • dzieci, 7–9 lat – 600 mg,
  • dzieci, 10–18 lat – 1250 mg,
  • dorośli – 700 mg.

U kobiet w ciąży oraz podczas laktacji dziennie zapotrzebowanie na fosfor nie zmienia się.

Konsekwencje niedoboru lub nadmiaru

Przy dobrze zbilansowanej diecie poziom fosforu powinien utrzymywać się w normie. Deficyt tego pierwiastka może wystąpić u osób, które nadmiernie spożywają alkohol, są niedożywione lub chorują na cukrzycę. Objawami zbyt małej ilości fosforu są:

  • ból kości,
  • utrata apetytu,
  • sztywne stawy,
  • zmęczenie,
  • nieregularne oddychanie,
  • drażliwość,
  • drętwienie,
  • zmiana wagi.

U dzieci ponadto może wystąpić zmniejszenie wzrostu i złe wykształcenie kości i zębów.

Nadmiar fosforu w organizmie może wynikać nie tylko z nadmiernego spożycia produktów zawierających ten pierwiastek, lecz może także świadczyć o niewydolności nerek. Niektóre badania sugerują, że zbyt wysoki poziom fosforu wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.

Do utrzymania właściwej gęstości kości i zapobiegania osteoporozie niezbędne jest zachowanie równowagi pomiędzy poziomem wapnia i fosforu, dlatego wraz ze wzrostem poziomu fosforu w organizmie należy zwiększyć poziom wapnia.

Źródła fosforu w żywności

Dobrym źródłem fosforu jest żywność bogata w białko, zatem zaleca się spożywanie pokarmów takich jak mięso, drób, kasza gryczana, ryby, jaja, produkty mleczarskie, orzechy, mangostan, buraki, winogrona oraz czarne borówki.

Warto wiedzieć, że źródłem fosforu w produktach spożywczych mogą być również fosforany używane podczas przetwarzania żywności. Do takich produktów zalicza się: sery topione, pieczywo cukiernicze, parówki, napoje gazowane typu coca-cola, słodkie płatki śniadaniowe itp.


Bibliografia

Niedziela Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota January February March April May June July August September October November December

New Account Register

Already have an account?
Log in instead Lub Reset password