Potas jest elektrolitem, odpowiada za prawidłową gospodarkę wodną w organizmie człowieka. Odgrywa istotną rolę w kontrolowaniu pracy mięśni i jest niezbędny do właściwego funkcjonowania układu nerwowego. A to tylko niektóre z jego zadań.
Zadba o serce i umysł
Dlaczego ważne jest, utrzymywanie odpowiedniej ilość potasu w organizmie? Pierwiastek ten wraz z sodem utrzymuje równowagę jonową wewnątrz i na zewnątrz komórki. Jego działanie wpływa na ilość wody zatrzymanej w organizmie i na prawidłowe funkcjonowanie nerek.
Potas bierze udział w powstawaniu potencjału spoczynkowego i czynnościowego błony komórkowej neuronów. Zmiana potencjału błony komórkowej umożliwia przekazywanie informacji. Pierwiastek ten odpowiada też za dostarczanie tlenu do mózgu, prawidłową pracę mięśni i aktywację wielu enzymów. Ponadto potas utrzymuje prawidłowe ciśnienie krwi, a jego prawidłowe stężenie w organizmie zmniejsza m.in. ryzyko udaru.
Zapotrzebowanie zwiększa się wraz z wiekiem
Dzienne średnie zapotrzebowanie potasu zmienia się wraz z wiekiem. Niewielkiej dawki potrzebują niemowlęta, którym pierwiastek ten dostarczany jest wraz z mlekiem matki.
Zapotrzebowanie na potas w zależności od wieku:
- niemowlęta, 0–6 miesięcy – 400 mg,
- niemowlęta, 6–12 miesięcy – 700 mg,
- dzieci,1–3 lata – 3000 mg,
- dzieci, 4–8 lat – 3800 mg,
- dzieci, 9–13 lat – 4500 mg,
- młodzież powyżej 14. roku życia oraz dorośli – 4700 mg.
U kobiet w ciąży zapotrzebowanie na potas nadal wynosi 4700 mg, u matek karmiących piersią zaś dzienna dawka powinna wzrosnąć do 5100 mg.
Hipokaliemia
U osób, które spożywają odpowiednie ilości pokarmów, bardzo rzadko dochodzi do niedoboru potasu. Wystąpienie hipokaliemii możliwe jest przy dużym wysiłku fizycznym oraz wysokiej temperaturze, kiedy dochodzi do nadmiernego wydzielania potu, a najczęściej – przy intensywnych biegunkach lub wymiotach.
Charakterystyczne objawy niedoboru potasu:
- osłabienie,
- nadmierna senność,
- skurcze mięśni,
- zawroty głowy,
- nieprawidłowa praca serca – zmniejszona kurczliwość prowadząca niekiedy do arytmii.
Nadmiar potasu – przyczyny i konsekwencje
Zbyt duże stężenie potasu w organizmie może doprowadzić do hiperkaliemii, która jest trudna do zdiagnozowania. Objawy mogą być łagodne i wynikać z wielu różnych problemów zdrowotnych, np. hemolizy czy mocznicy. Nie można lekceważyć zbyt wysokiego poziomu potasu, gdyż może wywołać zaburzenia pracy nerek, zakłócić rytm pracy serca, układu nerwowego i mięśniowego.
Produkty bogate w potas
Potas jest pierwiastkiem niezwykle powszechnym, dlatego nietrudno zaspokoić jego dzienne zapotrzebowanie. Jego najbogatsze źródła to: orzechy, zwłaszcza pistacjowe, migdały oraz suszone owoce. Komponując jadłospis, warto sięgać także po: buraki, pomidory, ogórki, dynie, banany, awokado, owoce cytrusowe, winogrona, czarne borówki, liście moringi, zielone liście warzyw, fasolę i ziemniaki.
