Rola jodu w organizmie człowieka
Choć potrzeba go niewiele, ma olbrzymi wpływ na codzienne funkcjonowanie.
Ważny mikroelement
Jod należy do szczególnie reaktywnych, choć nieznacznie rozpowszechnionych w przyrodzie niemetali. Pierwiastek ten jest niezbędny do poprawnego funkcjonowania organizmu człowieka, ale jego zbyt wysoka podaż bywa równie szkodliwa, co niedobory.
Jod został zakwalifikowany do grupy mikroelementów – pierwiastków występujących w organizmie ludzkim w śladowych ilościach, których dobowe spożycie nie przekracza 100 mikrogramów. Mimo że zalecana dzienna dawka jodu jest tak mikroskopijna, ma on olbrzymi wpływ na codzienne funkcjonowanie.
Rola jodu w organizmie człowieka
Kluczem do rozszyfrowania mechanizmu oddziaływania jodu na organizm jest tarczyca – najważniejszy narząd wewnątrzwydzielniczy, regulujący setki procesów nieustannie zachodzących w ciele człowieka. Pierwiastek ten wykorzystywany jest do syntezy hormonów tarczycy – tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Dość wspomnieć, że wymienione związki mają wpływ zarówno na tempo metabolizmu, rozwój układu nerwowego, jak i ogólne samopoczucie. Niewłaściwy poziom jodu w organizmie może powodować nadczynność tarczycy lub niedoczynność tarczycy.
Jednak znaczenie jodu w codziennym funkcjonowaniu nie ogranicza się do regulacji działania tarczycy. Prowadzone analizy dowiodły obecności pierwiastka w gruczołach ślinowych oraz tkankach żołądka, co wskazuje na powiązanie z procesami trawiennymi. Co więcej, naukowcy przypisują jodowi istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej masy ciała – potwierdzono, że eliminuje on z adipocytów toksyczne halogenki hamujące spalanie tłuszczu.
Warto zauważyć, że jod wpływa także na funkcjonowanie układu odpornościowego – przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe właściwości pierwiastka znane są od setek lat i z powodzeniem wykorzystuje się je w codziennym życiu do dezynfekcji i odkażania.
Złoty środek
Ważne jest utrzymywanie w organizmie odpowiedniego stężenia jodu, gdyż zarówno jego niedobory, jak i nadmiary są jednoznacznie szkodliwe.
Zbyt niska zawartość jodu w organizmie może być powodem:
- przyrostu tkanki tłuszczowej,
- ospałości i braku energii witalnej,
- zaburzeń rozwoju fizycznego i umysłowego,
- zaparć i zaburzeń trawiennych,
- wola – rozrostu tarczycy,
- podwyższonego ryzyka nowotworów żołądka,
- poronienia.
Przedawkowanie jodu jest rzadkie i często objawia się dopiero przy kilkudziesięciokrotnym przekroczeniu zalecanych stężeń. Niepokój powinny budzić objawy takie jak:
- istotne zmniejszenie masy ciała,
- podwyższone ciśnienie tętnicze,
- obrzmienie ślinianek,
- wymioty i biegunki,
- podenerwowanie, nadpobudliwość i wahania nastrojów,
- podwyższona temperatura ciała,
- wytrzeszcz oczu.
Aby pokryć zapotrzebowanie…
Zalecane dzienne spożycie jodu dla osoby dorosłej szacowane jest na 160 µg. Niedobory jodu są rzadkie z uwagi na programy jodowania soli kuchennej i wody pitnej. W przypadku niewystarczającej podaży pierwiastka warto sięgnąć po: tran i ryby morskie, glony, nabiał oraz owoce i warzywa uprawiane na nadmorskich terenach. Bogate w jod są np. popularne winogrona. W aptekach dostępne są suplementy zawierające znaczne ilości jodu – przed ich użyciem wysoce wskazana jest konsultacja z lekarzem.
Bibliografia