Zdrowotne działanie luteiny
Wiele naturalnych barwników ma pozytywny wpływ na działanie naszego organizmu. Nie inaczej jest z luteiną – żółtym barwnikiem. Luteina to związek organiczny z grupy karotenoidów podgrupy ksantofili. Karotenoidy są jedną z najważniejszych grup naturalnych barwników o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Najpopularniejsze w tej grupie są: luteina, likopen, zeaksantyna, beta-karoten.
Działanie prozdrowotne luteiny
Luteina ulega w organizmie podobnym przemianom jak lipidy. Dobrze rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego najkorzystniej jest spożywać produkty z jej wysoką zawartością w połączeniu np. z dobrymi olejami, dzięki czemu zwiększa się przyswajalność. Ma wszechstronne działanie zdrowotne, jednak najważniejszy wpływ wywiera na zdrowie oczu.
Sekret plamki żółtej
Plamka żółta to miejsce w obrębie siatkówki oka, w którym zgromadzonych jest najwięcej czopków – to właśnie w tym miejscu rozdzielczość i ostrość widzenia jest największa. Plamka żółta jest jednak podatna na zwyrodnienia indukowane przez promienie UV i negatywne działanie wolnych rodników. Badania wykazały, że luteina aktywnie gromadzi się w obrębie siatkówki oka, gdzie pełni dwojaką funkcję:
• stanowi filtr światła niebieskiego, absorbując częstotliwości światła mogące zwiększać wrażliwość na uszkodzenia wolnorodnikowe,
• wykazując znaczny potencjał antyoksydacyjny, aktywnie eliminuje zgromadzone wolne rodniki.
To działanie zapobiega takim chorobom, jak: zaćma, zwyrodnienie barwnikowe siatkówki czy zwyrodnieniom plamki żółtej związanym z wiekiem, poprawiając obiektywne parametry widzenia i hamując postępowanie zmian. Badania sugerują, że utrzymanie odpowiednio wysokiego stężenia luteiny od najmłodszych lat wpływa pozytywnie na zdrowie plamki żółtej i siatkówki.
Luteina a zdrowa skóra
Okazuje się, że luteina stanowi swoistą barierę ochronną dla skóry, chroniąc ją przed negatywnym wpływem promieniowania ultrafioletowego. Działanie to nie tylko obniża ryzyko nowotworów skóry, ale także pomaga w utrzymaniu zdrowej cery. Warto pamiętać o wysokim potencjale przeciwutleniającym barwnika – antyoksydacyjne działanie spowalnia procesy starzenia i zmniejsza uszkodzenia komórek nabłonkowych powodowane przez wolne rodniki.
Inne działania
Dzięki właściwościom przeciwutleniającym i przeciwzapalnym przeciwdziała także wielu nowotworom (zmniejsza ryzyko raka płuc, piersi, szyjki macicy), zapobiega chorobom układu sercowo-naczyniowego (chroni go przed miażdżycą i chorobami serca), a także nowotworom i udarom mózgu.
Coraz częściej wskazuje się na istotną rolę luteiny w utrzymaniu prawidłowej glikemii i przeciwdziałaniu cukrzycy.
Gdzie szukać luteiny?
Naturalnie występuje w roślinach, ale nie tylko, bo znaleźć ją można również w żółtkach jaj, co jest skutkiem karmienia kur produktami roślinnymi o wysokiej zawartości luteiny. Do zastosowań przemysłowych otrzymuje się ją głównie z traw, jednak do produkcji żywności pozyskuje się ją z różnych źródeł. Występuje głównie w zielonych liściach oraz w żółtych i pomarańczowych warzywach. Najwięcej można znaleźć w jarmużu (39 mg/100 g) lub szpinaku (11 mg/100 g). W warzywach, takich jak: sałata, brokuły, dynia i marchew jej zawartość jest znacznie niższa. Można ją znaleźć również w owocach, np. agrest, kiwi awokado, jednak jej zawartość jest nieporównywalnie mniejsza w stosunku do warzyw. W przypadkach znacznych niedoborów luteiny warto skonsultować z lekarzem suplementację środkami dostępnymi w aptekach.
Skutki uboczne luteiny
Jedynym obserwowanym działaniem niepożądanym, wynikającym z przyjmowania preparatów zawierających luteinę jest brązowienie skóry. To karotenemia, czyli nadmierne stężenie karotenu we krwi. Podobny efekt występuje przy jedzeniu nadmiernych ilości marchwi lub piciu soku.
