Karob - wiele możliwości jego zastosowania

Wykorzystywany jest do wspomagania pracy układu trawiennego oraz układu sercowo-naczyniowego.

Karob (ang. Ceratonia siliqua L.) to zimozielone drzewo z rodziny bobowatych osiągające wysokość nawet 15–18 m (średnio dorasta do 7m). Inne jego nazwy: szarańczyn strąkowy, ceratonia, drzewo karbowe czy drzewo świętojańskie. Rośnie w krajach Morza Śródziemnego, a pochodzi z Azji Mniejszej (z Omanu). Ceratonia uprawiana jest obecnie w wielu krajach: we Włoszech, Portugalii, Hiszpanii, Grecji, Palestynie, Izraelu, Iranie, Indiach, Australii, na Cyprze, w USA (szczególnie w Kalifornii i Arizonie) i w niektórych częściach południowej i centralnej Ameryki (przede wszystkim w Meksyku).

Produktem spożywczym są owoce: 20-, 25-centymetrowe skórzaste strąki o barwie brązowofioletowej. W ich wnętrzu znajdują się twarde, szarobrązowe ziarna. Miąższ strąków był pożywieniem już w czasach biblijnych, szczególnie dla ludzi ubogich podczas nieurodzaju. Karob jest niezwykle pożywny, a jego uprawy są bardzo wydajne: z jednego drzewa można w ciągu roku uzyskać od 100 do 400 kg strąków.

Zastosowanie

1) w formie sproszkowanej, czyli w postaci tzw. mączki chleba świętojańskiego jest:
• składnikiem herbat, naparów oraz jako zdrowy zamiennik kakao, napojów kakao- i czekoladopodobnych (miąższ strąków ma słodkawy smak, przypominający czekoladę);
• dodatkiem do różnych produktów zbożowych, piekarniczych i cukierniczych: pieczywa, płatków śniadaniowych, batonów, ciastek;
• używany do wyrobu syropów przeciwkaszlowych;
2) sok wyciskany ze strąków (kaftan) stosuje się jako:
• zagęszczacz – tzw. guma karobowa (E410) – do wyrobu lodów i sosów, syropów i przetworów owocowych;
• do produkcji napojów alkoholowych, m.in. win i likierów;
3) wypalone i zmielone ziarno jest zamiennikiem kawy;
4) włókno jest dodatkiem w przemyśle tytoniowym;
5) składnik kosmetyków;
6) do produkcji papieru;
7) w ziołolecznictwie – proszek i odwary służą do leczenia stanów zapalnych jelit i żołądka oraz jako środek przeciwbiegunkowy, a włókno dietetyczne pozyskiwane z owoców karobu jest naturalnym preparatem prozdrowotnym na zaparcia oraz obniżającym poziom cholesterolu i cukru we krwi.

Duża kaloryczność

Miąższ ze strąków ceratonii zawiera: 70% węglowodanów – są to przede wszystkim cukry (m.in. mannoza) oraz skrobia, hemiceluloza i pektyny; 6% białka; 4% tłuszczu; witaminy z grupy B oraz A, C, D i E; składniki mineralne (potas, magnez, żelazo, wapń i fosfor); 15% wody oraz garbniki, śluzy i polifenole. W skład ziaren z kolei wchodzi aż 60% białka. Pozyskane z owoców karobu włókno dietetyczne zawiera polisacharydy, ligninę i oligosacharydy. Właściwości te decydują o pożywności karobu, który już w starożytności był ratunkiem dla ludzi biednych w czasach nieurodzaju oraz pozwolił przetrwać I i II wojnę światową wielu żołnierzom żywiącym się właśnie owocami szarańczynu. Spożycie 100 g karobu dostarcza organizmowi 222 kcal.

Wpływ na pracę organizmu

Jego działanie względem poszczególnych układów w organizmie człowieka:

1) obniża poziom złego cholesterolu (LDL) we krwi – zapobiega to groźnym zatorom naczyń krwionośnych, a tym samym przeciwdziała miażdżycy i obniża ryzyko zawału serca;
2) pomaga w utrzymaniu stałego poziomu cukru we krwi, co wspomaga leczenie cukrzycy typu 2;
3) działa przeciwutleniająco – zawarte w nim polifenole zmiatają wolne rodniki tlenowe krążące w ustroju, przez co zapobiega stanom zapalnym, co z kolei redukuje stres oksydacyjny oraz ogranicza ryzyko rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych i nowotworów;
4) poprawia trawienie – jest pomocne przy zaparciach, biegunce i niestrawności, refluksie żołądkowo-przełykowym i zgadze oraz leczy stany zapalne żołądka i jelit;
5) działa przeciwkaszlowo;
6) dostarcza podstawowych składników odżywczych: węglowodanów, białka, minerałów i witamin.

Bibliografia

Jazurek-Gutek B., Grundas S., Laskowski J., Sadkiewicz J., Zapomniane walory funkcjonalne mączki ze strąków szarańczynu (Ceratonia Siliqua L.) oraz nowe możliwości jej zastosowania jako prozdrowotnego dodatku do pieczywa, Acta Agrophysica 2010, nr 2(15), s. 305-313

Kulesza K., Karob – charakterystyka, właściwości, zastosowanie, MySłowianki.pl 27.03.2018, online: http://myslowianki.pl/karob-charakterystyka-wlasciwosci-zastosowan/ [dostęp 18.09.2018]