Zioła o działaniu moczopędnym

Właściwości moczopędne wielu roślin mogą skutecznie wspomóc terapię chorób układu moczowego, takimi roślinami są między innymi: żurawina, pietruszka, mniszek lekarski.

Wsparcie przy oczyszczaniu organizmu

Zioła moczopędne zwiększają wydzielanie moczu, łagodzą obrzęki i ułatwiają oczyszczanie organizmu z toksyn. Wiele z nich zawiera substancje o działaniu przeciwzapalnym i przeciwdrobnoustrojowym, które zwiększają efektywność ich działania. Dzięki temu zioła moczopędne mogą skutecznie wspomóc terapię chorób układu moczowego, krążenia czy metabolicznych (cukrzycy). Najczęściej są stosowane w leczeniu chorób nerek, kamicy nerkowej, stanach zapalnych dróg moczowych, nadciśnienia, a także przy różnego typu obrzękach i zatrzymywaniu wody w organizmie oraz w kuracjach odchudzających.

Dobroczynne właściwości

Zioła moczopędne zwiększają ilość wydalanego moczu. Znajdują zastosowanie przede wszystkim w terapii przepłukującej, mającej na celu oczyszczenie dróg moczowych z patogenów i ograniczenie szerzenia się infekcji lub obniżenie stężenia moczu i ograniczenie krystalizacji kamieni w drogach moczowych. Zioła moczopędne usprawniają usuwanie nadmiaru wody z organizmu, dlatego stosowane są w leczeniu obrzęków pochodzenia nerkowego czy sercowego. Wspomagają ponadto oczyszczanie organizmu z toksyn i odchudzanie. Za ich działanie odpowiadają m.in. olejki eteryczne, flawonoidy, saponiny. Zioła moczopędne często działają synergistycznie, dlatego stosuje się je w postaci mieszanek.

Żurawina

Surowcem leczniczym jest owoc żurawiny, z którego można przygotować sok. Żurawina zmniejsza adhezję bakterii do nabłonka pęcherza moczowego. Zapobiega występowaniu i wspomaga leczenie zakażeń układu moczowego. Za jej działanie antybakteryjne odpowiadają głównie proantocyjanidyny i fruktoza.

Pokrzywa

W leczeniu wykorzystuje się liście oraz korzenie pokrzywy zawierające m.in. flawonoidy i garbniki. Pokrzywa ogranicza ból przy oddawaniu moczu i zmniejsza ilość moczu zalegającego w pęcherzu. Ma też właściwości oczyszczające – zwiększa wydalanie chlorków, mocznika oraz szkodliwych produktów przemiany materii. Znajduje zastosowanie w terapii obrzęków sercowo-naczyniowych, przeroście prostaty, kamicy nerkowej, stanach zapalnych układu moczowego. Można ją stosować w ramach kuracji oczyszczających.

Brzoza brodawkowata

Głównym surowcem leczniczym jest liść brzozy. Właściwości moczopędne wykazuje ponadto sok z brzozy i pączki. Liście zawierają flawonoidy, garbniki, saponiny, związki triterpenowe, olejek eteryczny, kwasy tłuszczowe oraz żywicę. Brzoza ma właściwości saluretyczne – pobudza wydalanie jonów sodu, chlorku oraz kwasu moczowego. Znajduje zastosowanie w leczeniu chorób bakteryjnych i zapalnych dróg moczowych oraz profilaktyce kamicy nerkowej. Sok z brzozy jest polecany także przy obrzękach sercowo-naczyniowych.

Skrzyp polny

Ziele skrzypu bogate jest we flawonoidy, kwasy fenolowe, substancje mineralne (kwas krzemowy). Za działanie moczopędne odpowiadają głównie flawonoidy oraz sole potasu i krzemu. Ziele skrzypu ma także działanie przeciwbakteryjne oraz przeciwzapalne. Stosuje się je w przypadku: zmniejszonego wydalania moczu, kamicy nerkowej, infekcji i stanów zapalnych dróg moczowych, schorzeń prostaty.

Nawłoć pospolita

Surowcem leczniczym jest ziele nawłoci zbierane w okresie kwitnienia z części nadziemnych i suszone. Znajdują się w nim flawonoidy, saponiny triterpenowe, garbniki, olejek eteryczny, polisacharydy oraz glukozydy fenolowe. Za główną substancję odpowiedzialną za właściwości moczopędne uznawany jest lejokarpozyd. Nawłoć ma właściwości przeciwzapalne i rozkurczowe. Stosowana jest w leczeniu stanów zapalnych dróg moczowych, profilaktyce i terapii kamicy nerkowej.

Mniszek lekarski

Właściwości moczopędne mają wyciągi z liści i korzenia. Zawierają one garbniki, flawonoidy, kwasy fenolowe, związki triterpenowe, laktony seskwiterpenowe, saponiny. Mniszek lekarski hamuje tworzenie się kamieni w układzie moczowym. Ma działanie oczyszczające i dezynfekujące. Polecany jest do stosowania przy obrzękach, niewydolności nerek oraz przewlekłym zapaleniu pęcherza moczowego.

Czarny bez

W terapii stosuje się zarówno kwiaty, jak i owoce czarnego bzu. Zawierają one m.in. flawonoidy, antocyjany, fenolokwasy, olejki eteryczne. Czarny bez zwiększa diurezę poprzez rozszerzenie naczyń nerkowych i zwiększenie dopływu krwi do nerek. Zawarte w nim flawonoidy ograniczają resorpcję zwrotną w kanalikach nerkowych. Czarny bez ma także właściwości napotne i przeczyszczające, dlatego jest zalecany w kuracjach detoksykujących i odchudzających.

Pietruszka

Surowcem leczniczymi jest korzeń, liść i owoc pietruszki. Do substancji czynnych należą: olejek eteryczny, polisacharydy, glikozyd apiina, poliacetyleny, kwas petroselinowy, fitosterole. Pietruszka zwiększa przepływ krwi przez nerki, nasila przesączanie moczu w kłębuszkach nerkowych, rozkurcza mięśnie gładkie układu moczowego i działa antyseptycznie w drogach moczowych.

Lubczyk

Surowcem leczniczym jest korzeń lubczyku. Jego głównym składnikiem jest olejek eteryczny, w którym znajdują się m.in. ftalidy, terpenoidy i kwasy karboksylowe. Korzeń lubczyku wspomaga leczenie chorób zapalnych dróg moczowych i zapobiega powstawaniu złogów. Ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.

Perz

W fitoterapii stosuje się kłącze perzu. Zawiera ono m.in. polisacharydy, śluzy, olejek eteryczny. Kłącze perzu stosowane jest w przypadku zapalenia nerek, zapalenia cewki moczowej, kamicy moczowej, dny moczanowej. Stosowanie wyciągu powoduje zmniejszenie dolegliwości ze strony układu moczowego i redukcję stanu zapalnego u pacjentów cierpiących z powodu gruczolaka prostaty, stanów zapalnych gruczołu krokowego i pęcherza moczowego.

Bibliografia

Liczko T., Fitoterapia w zakażeniach układu moczowego, Panacea 2013, nr 4 (45), s. 8-11.

Lutomski J., Hasik J., Fitoterapia w urologii, Postępy Fitoterapii 2000, nr 4, s. 8-12.

Baraniak J., Kania-Dobrowolska M., Działanie moczopędne wybranych surowców roślinnych, Postępy Fitoterapii 2019, nr 20 (3), s. 194-198.

Zioła moczopędne – skuteczny i bezpieczny sposób na obrzęki i inne dolegliwości, Poradnikzdrowie.pl, 23.02.2020, online: https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/apteczka/ziola-moczopedne-skuteczny-i-bezpieczny-sposob-na-obrzeki-i-inne-dolegliwosci-aa-NWWW-knLS-Ag9M.html [dostęp: 03.07.2020].

Baj T., Zioła o właściwościach moczopędnych, Aptekarzpolski.pl, 14.05.2020, online: http://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/01-2012-ziola-o-wlasciwosciach-moczopednych/ [dostęp: 03.07.2020].

Wright C.I., Van-Buren L., Kroner C.I. i wsp., Herbal medicines as diuretics: A review of the scientific evidence, Journal of Ethnopharmacology 2007, nr 114, s. 1-31.