Soplówka jeżowata – wyjątkowy grzyb

Hericium erinaceus jest wykorzystywana w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej przy ciężkich schorzeniach oraz do profilaktyki chorób cywilizacyjnych.

Hericium erinaceus

Hericium erinaceus (soplówka jeżowata) pełni szczególną funkcję w Azji: jest środkiem leczniczym w tradycyjnej medycynie chińskiej, a w kuchni azjatyckiej ceniony jest za walory smakowe. Ze względu na właściwości lecznicze budzi szczególne zainteresowanie naukowców.

Charakterystyka i występowanie

Hericium erinaceus jest grzybem podstawkowym, należy do rodziny soplówkowatych (Hericiaceae). Ze względu na charakterystyczny wygląd owocnika bywa nazywany „lwią grzywą” lub „baranią głową”. Soplówka jeżowata występuje w stanie dzikim w: Azji, Europie i Ameryce Północnej. Można ją znaleźć w lasach liściastych, gdzie najczęściej porasta pnie starych drzew. W państwach azjatyckich jest też powszechnie uprawiana. W Polsce i w większości krajów europejskich stanowi bardzo rzadki gatunek. W mykoterapii używa się głównie ekstraktów pozyskanych z owocnika lub grzybni.

Substancje aktywne

Z substancji aktywnych można znaleźć w soplówce m.in.: polisacharydy, hericenony, erinacyny i pochodne orcynolu. Są również składniki mineralne: żelazo, cynk, potas, miedź, fosfor, magnez, german. Wymienione substancje bioaktywne mają działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne; wykazują też zdolność do obniżania poziomu cholesterolu i glukozy, pobudzania układu immunologicznego i ochrony błony śluzowej żołądka. Erinacyny i hericenony stymulują syntezę czynnika wzrostu nerwu (NGF), dzięki czemu wspomagają regenerację neuronów i tworzenie osłonek mielinowych oraz poprawiają pamięć i funkcje poznawcze.

Zastosowanie w profilaktyce i terapii

Ekstrakty mają szerokie zastosowanie medyczne. Dzięki wysokiej zawartości związków o właściwościach przeciwutleniających sprawdzają się w profilaktyce i leczeniu chorób cywilizacyjnych, u których podłoża leży stres oksydacyjny. Preparaty soplówki jeżowatej wspomagają leczenie nowotworów żołądka, jelit, przełyku i trzustki. Ich stosowanie może obniżyć ryzyko cukrzycy i chorób układu krążenia. Po ten grzyb powinni sięgnąć pacjenci cierpiący na choroby przewodu pokarmowego: zapalenie błony śluzowej żołądka, chorobę wrzodową, choroby zapalne jelit. Ze względu na właściwości neuroprotekcyjne z kolei jest szczególnie zalecany w chorobach neurodegeneracyjnych, np. w chorobach Alzheimera i Parkinsona; może być pomocny w łagodzeniu depresji i lęku. Warto stosować go na wzmocnienie odporności.

Bibliografia

Malinowska E., Krzyczkowski W., Herold F., Pozyskiwanie, budowa i działanie biologiczne polisacharydów grzybowych na przykładzie soplówki jeżowatej (Hericium erinaceum), Biotechnologia 2008, nr 1 (80), s. 109–121.

Karmańska A., Skład chemiczny i wartość odżywcza Buna shimeji – Hypsizygus tessalatus i Soplówki jeżowatej – Hericium erinaceus, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2012, nr 4 (45), s. 1271–1275.

Thongbai B., Rapior S., Hyde K.D., i in., Hericium erinaceus, an amazing medicinal mushroom, Mycological Progress 2015, nr 14, s. 1–23.