Pierwsze objawy endometriozy

Dotyka 6-10% kobiet w wieku reprodukcyjnym, jest to jedna z przyczyn bolesnych miesiączek, a nawet niepłodności, leczona jest farmakologicznie lub chirurgicznie.

Endometrioza - trudna do zdiagnozowania choroba kobiet

Jest to choroba występująca u 6-10% kobiet w wieku reprodukcyjnym dotykająca kobiecych narządów płciowych. W endometriozie skupiska komórek endometrium – czyli błony śluzowej macicy występują poza jamą macicy. Te ektopowe komórki mogą występować w jajnikach, jajowodach czy nawet jamie brzusznej kobiety. Reagują one na zmiany hormonalne występujące podczas cyklu miesięcznego przez co wywołują one stały stan zapalny, a niekiedy wewnętrzne krwawienia oraz powstawanie zrostów wewnątrz miednicy mniejszej. Do tej pory Endometrioza to choroba dotycząca tylko kobiet, w której dodatkowe ogniska komórek błony śluzowej macicy występują w miejscach gdzie nie powinno ich być.

Objawy

Objawy endometriozy mogą być bardzo zróżnicowane, co związane jest z konkretnym umiejscowieniem komórek ektopowych. Najczęściej występuje ból zlokalizowany w podbrzuszu, mogą występować bolesne miesiączki, bolesność w trakcie stosunku płciowego, ból podczas oddawania stolca i/lub moczu. Do rzadszych objawów zaliczamy cykliczny ból kończyny dolnej o charakterze rwy kulszowej oraz powtarzające się krwawienia z dróg rodnych niezwiązanych z miesiączką oraz krwawienia z odbytu. Czasami endometrioza przebiega bezobjawowo i zostaje wykryta przypadkowo w trakcie diagnostyki innych chorób lub diagnostyki bezpłodności.

Uwaga! W przypadku występującego bólu w miednicy mniejszej niezwiązanego z cyklem miesiączkowym zawsze należy podejrzewać endometriozę.

Rozpoznanie

Endometriozę rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych, palpacyjnego badania ginekologicznego, dodatkowych badaniach obrazowych oraz potwierdza się je badaniem histologicznych. Podczas badania ginekologicznego lekarz ocenia pozycję, wielkość oraz ruchomość macicy oraz przydatków a także więzadła krzyżowo-macicznego. Z badań obrazowych podstawowym jest USG przezmaciczne lub przezodbytnicze ale to rezonans magnetyczny pozwala ocenić wszystkie występujące patologiczne zmiany, które mogą wychodzić poza zakres widziany dzięki USG. Kolejnym, bardziej inwazyjnym jednak najbardziej dokładnym jest laparoskopia dzięki której można pobrać wycinki do biopsji i ostatecznie potwierdzić endometriozę w obrazie histologicznym.

Leczenie

Endometrioza niestety jest ciężką chorobą do leczenia ponieważ często dochodzi do jej nawrotów. Obecnie dostępne są metody farmakologiczne, chirurgiczne lub ich połączenie – wybór metody zależy w mocnym stopniu od planów macierzyńskich pacjentki. Do leków stosowanych w leczeniu endometriozy w pierwszej linii używa się dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych, które mają zastopować występowanie miesiączki dzięki czemu endometrium nie powinno się rozrastać, przez co wyeliminowane zostaną dolegliwości bólowe oraz powinien nastąpić regres zmian chorobowych. Leczenie chirurgiczne może być zachowawcze ( samo usunięcie ognisk komórek ektopowych) lub radykalne (usunięcie macicy z jajnikami) co zależy od woli pacjentki i jej planów macierzyńskich oraz nasilenia choroby.

Podsumowanie

Endometrioza to choroba dotycząca tylko kobiet, w której dodatkowe ogniska komórek błony śluzowej macicy występują w miejscach gdzie nie powinno ich być. Reagują one na zmiany hormonalne podczas cyklu miesiączkowego, a więc złuszczają się co powoduje ból w miednicy oraz małe krwawienia wewnętrzne i powstawanie zrostów. Stale występujący ból w podbrzuszu niezwiązany z menstruacją powinien zawsze nasuwać na myśl endometriozę. Jej diagnostyka opiera się na objawach klinicznych, badaniu ginekologicznym oraz dodatkowych badaniach obrazowych. Leczenie może być farmakologiczne, chirurgiczne lub połączone w zależności od nasilenia choroby oraz planów macierzyńskich pacjentki.

Bibliografia

Bacz A., Endometrioza, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 29.03.2017, online: https://www.mp.pl/pacjent/choroby/88290,endometrioza  [16.08.2020]

O’Sullivan M., Overton C., Symptom recognition key to diagnosing endometriosis, „The Practitioner” 2018 nr 626 s 13-18