Angina bakteryjna, a wirusowa

Objawia się bólem gardła i gorączką, w przypadku anginy bakteryjnej ma silniejszy przebieg niż ta spowodowana wirusami.

Angina

Jest to nazwa ostrego zapalenia gardła i migdałków wywoływanego przez wirusy albo przez bakterie. W zależności od etiologii objawy trochę się różnią, głównie w nasileniu bólu gardła. Różne wirusy, takie jak: wirus paragrypy, rinowirusy czy koronawirusy, wywołują większość przypadków anginy – aż do 80%. Bakterie wywołują pozostałe przypadki, z czego aż 90% – bakteria Streptococcus pyogenes. Odróżnienie czynnika wywołującego anginę jest niezwykle ważne, ponieważ leczenie znacznie się różni.

Migdałki

Są strukturą należącą do układu odpornościowego. Jest ich aż sześć, w tym: dwa migdałki podniebienne – w gardle środkowym, dwa migdałki trąbkowe – przy ujściu trąbek słuchowych do nosogardła, jeden migdałek gardłowy – powyżej podniebienia oraz jeden migdałek językowy – u nasady języka. Razem tworzą układ chłonny gardła, inaczej nazywany pierścieniem Waldeyera, jest on bardzo istotny w tworzeniu regionalnej odporności u dzieci. Migdałki są źródłem komórek odpornościowych biorących udział w reakcji immunologicznej w górnych drogach oddechowych w razie ataku przez patogeny. To one, migdałki, są atakowane przez bakterie lub wirusy wywołujące anginę.

Objawy

Angina bakteryjna cechuje się nagłym i ostrym początkiem. Pojawia się silny ból gardła i ból podczas przełykania, gorączka powyżej 38°C, żywoczerwona i obrzęknięta błona śluzowa gardła, a na migdałkach występują odgraniczone skupiska wysięku. Węzły chłonne są powiększone i tkliwe, nie występuje kaszel. Angina paciorkowcowa najczęściej występuje u dzieci w wieku 5–15 lat.

Angina wirusowa zaczyna się powoli, nasilenie bólu gardła jest znacznie mniejsze, występuje gorączka poniżej 38°C lub prawidłowa temperatura ciała. Objawami towarzyszącymi są: ból głowy, mięśni i stawów, nieżyt nosa oraz kaszel czy chrypka. Na migdałkach nie ma nalotu charakterystycznego dla anginy bakteryjnej. Ta etiologia anginy jest najczęstsza u dorosłych.

Diagnostyka i leczenie

Rozpoznanie stawia lekarz na podstawie wywiadu (czy początek choroby był nagły), objawów oraz badania przedmiotowego (stwierdzenie nalotu na migdałkach). W razie wątpliwości może zlecić tzw. szybkie testy na obecność antygenu S. pyogenes lub wymaz z gardła i migdałków, jeśli podejrzewa anginę bakteryjną. Leczenie anginy wirusowej polega na odpoczynku, odpowiednim nawadnianiu i podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. W leczeniu anginy bakteryjnej podaje się odpowiednio dobrany antybiotyk, który jest absolutnie niepotrzebny w anginie wirusowej.

Podsumowanie

Angina to ostre zapalenia gardła i migdałków. Może być wywołana przez wirusy, częstsza wśród dorosłych, lub przez bakterie, częstsza wśród dzieci. Angina bakteryjna ma nagły początek i cięższy przebieg, cechuje się silnym bólem gardła i wysoką gorączką bez kaszlu; angina wirusowa ma łagodniejszy przebieg, mniej nasilony ból gardła i występuje katar, kaszel lub chrypka. Leczenie polega na odpoczynku i stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych, w anginie bakteryjnej podaje się też antybiotyk.

Bibliografia

Skotnicka B., Zapalenie gardła i angina, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 10.11.2016, online:https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,zapalenie-gardla-i-angina [dostęp 10.02.2020]

Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, wyd. 9, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 426–430