Metale szlachetne w medycynie
Koloidalne zawiesiny srebra i złota charakteryzują się dużą reaktywnością nawet przy niskich stężeniach, są stosowane do leczenia wielu schorzeń.
Srebro i złoto koloidalne – pomoc w walce z patogenami
Stosowanie metali szlachetnych w medycynie naturalnej ma długą historię. W przeszłości były środkami leczniczymi o szerokim spektrum działania, skutecznie zwalczano nimi różne patogeny. Obecnie przedmiotem zainteresowania naukowców są przede wszystkim nanocząsteczki metali. Ich właściwości mogą okazać się użyteczne w terapii niektórych chorób i pielęgnacji skóry.
Charakterystyka
Srebro i złoto koloidalne to zawiesiny cząsteczek metali o wielkości poniżej 100 nm. Małe rozmiary i duża powierzchnia aktywna wywołują dużą reaktywność. Dzięki temu mogą być skuteczne (m.in. w zwalczaniu patogenów) nawet w bardzo małych stężeniach.
Właściwości
Srebro koloidalne wykazuje właściwości immunostymulujące, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Nanocząsteczki metalu niszczą błonę i ścianę komórkową bakterii, uszkadzają ich DNA i inaktywują wiele białek. Ich działanie przeciwgrzybicze związane jest z negatywnym oddziaływaniem na gospodarkę wodną mikroorganizmów. Potwierdzono skuteczność nanosrebra w zwalczaniu m.in.: Staphylococcus aureus, E. coli, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter baumannii, Enterococcus feacalis, Staphylococcus epidermidis, Candida albicans. Znajduje więc ono zastosowanie w leczeniu trudno gojących się ran i w profilaktyce oraz terapii chorób jamy ustnej. Srebro koloidalne działa również przeciwzapalnie, może wspomóc terapie niektórych schorzeń dermatologicznych, np. trądziku i łojotokowego zapalenia skóry.
Złoto koloidalne ma właściwości przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne jak srebro. Stosuje się je w leczeniu m.in. chorób reumatycznych, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Złoto koloidalne ma dobroczynny wpływ na skórę, dlatego ma szerokie zastosowanie w kosmetyce – kremy z jego dodatkiem nawilżają skórę, ułatwiają regenerację, redukują powstawanie zmarszczek, rozjaśniają przebarwienia, ograniczają stany zapalne.
Bezpieczeństwo stosowania
Stosowanie srebra i złota koloidalnego budzi pewne obawy ze względu na potencjalne skutki uboczne. Metale szlachetne mogą działać neurotoksycznie i genotoksycznie, mogą też upośledzać funkcjonowanie niektórych narządów, np.: wątroby, nerek i płuc. Przyjmowanie srebra w nadmiarze może prowadzić do rozwoju srebrzycy objawiającej się przebarwieniem skóry. Choroba rozwija się przy minimalnym doustnym stosowaniu srebra w dawkach od 25 do 30 g przez pół roku. Z uwagi na potencjalnie niekorzystne działanie metali nie zaleca się stosowania srebra czy złota koloidalnego w dużych dawkach ani przez długi okres.
Bibliografia
Żelazowska R., Pasternak K., Metale szlachetne: srebro (Ag), złoto (Au), platyna (Pt) w biologii i medycynie, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2007, nr 2 (40), s. 205–209.
Pokrowiecki R., Mielczarek A., Wybrane przykłady wykorzystania nano-cząsteczek srebra w procedurach medycznych, Nowa Stomatologia 2012, nr 3, s. 117–121.
Świdwińska-Gajewska A.M., Czerczak S., Nanosrebro – szkodliwe skutki działania biologicznego, Medycyna Pracy 2014, nr 6 (65), s. 831–845.
Pulit J., Banach M., Kowalski Z., Właściwości nanocząsteczek miedzi, platyny srebra, złota i palladu, Czasopismo Techniczne. Chemia 2011, nr 2, s. 197–209.