Czym są witanolidy i jakie mają zastosowanie?

Jeśli interesujesz się naturalnymi suplementami diety i sposobami na wsparcie organizmu w walce ze stresem, być może natknąłeś się na termin "witanolidy". Te niezwykłe związki chemiczne kryją w sobie wiele właściwości, które mogą pozytywnie wpłynąć na nasze zdrowie.

W tym artykule przybliżymy, czym są witanolidy, jakie mają właściwości i zastosowania, a także, w jakich roślinach i produktach można je znaleźć. Zapraszamy do lektury!

Czym są witanolidy?

Witanolidy to grupa związków chemicznych należących do laktonów steroidowych. Występują one naturalnie w roślinach z rodziny psiankowatych, takich jak ashwagandha (Withania somnifera), znana również jako witania ospała.

Są to substancje o silnej aktywności biologicznej, które wykazują właściwości adaptogenne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe¹. Witanolidy są głównymi składnikami aktywnymi odpowiedzialnymi za działanie ashwagandhy na organizm człowieka.

Jakie są zastosowania witanolidów?

Witanolidy znajdują zastosowanie przede wszystkim w suplementach diety zawierających ekstrakt z korzenia ashwagandhy. Ze względu na swoje właściwości adaptogenne, pomagają zwiększyć odporność organizmu na stres oraz wspierają układ odpornościowy.

Są również badane pod kątem potencjalnych zastosowań w medycynie, m.in. w terapii stanów zapalnych, chorób neurodegeneracyjnych czy nowotworów. Właściwości witanolidów czynią je obiecującymi związkami w dziedzinie nauk medycznych.

Jakie są potencjalne zastosowania witanolidów w medycynie?

Witanolidy wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i neuroprotekcyjne. Badania naukowe sugerują, że mogą one wspomagać leczenie niektórych chorób poprzez modulowanie odpowiedzi immunologicznej i hamowanie wzrostu komórek nowotworowych.

Dzięki swoim właściwościom przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym witanolidy są również badane pod kątem zastosowania w leczeniu infekcji. Ich pozytywny wpływ na organizm człowieka otwiera możliwości wykorzystania ich w przyszłych terapiach medycznych.

Działanie witanolidów na organizm człowieka — jak wpływają?

Witanolidy wpływają na organizm człowieka poprzez modulowanie aktywności hormonalnej i immunologicznej¹. Działają jako adaptogeny, zwiększając odporność organizmu na stres fizyczny i psychiczny¹. Wspierają również układ nerwowy, mogą poprawiać koncentrację i redukować uczucie zmęczenia.

Ponadto witanolidy wykazują działanie antyoksydacyjne, neutralizując wolne rodniki i chroniąc komórki przed uszkodzeniami.

Uwaga:

Wiele badań dotyczących wpływu witanolidów na organizm człowieka wciąż nie zostało zakończonych.

Jak witanolidy wpływają na układ odpornościowy?

Witanolidy pozytywnie wpływają na układ odpornościowy, stymulując produkcję limfocytów i zwiększając aktywność komórek NK (natural killers). Dzięki temu organizm jest lepiej przygotowany do walki z patogenami, takimi jak bakterie czy wirusy.

Poprzez modulację odpowiedzi immunologicznej, witanolidy mogą wspierać odporność organizmu, co jest szczególnie ważne w okresach zwiększonego ryzyka infekcji.

Właściwości witanolidów

Witanolidy charakteryzują się dużą aktywnością biologiczną. Są to laktony steroidowe, które wykazują szereg korzystnych właściwości, takich jak:

• Adaptogenne¹ — Pomagają organizmowi przystosować się do stresu.
• Przeciwzapalne¹ — Redukują stany zapalne w organizmie.
• Przeciwnowotworowe¹ — Hamują wzrost komórek nowotworowych.
• Przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze¹ — Walczą z patogenami.
• Neuroprotekcyjne¹— Wspierają układ nerwowy.

Jakie właściwości zdrowotne przypisywane są witanolidom?

Witanolidom przypisuje się szereg właściwości zdrowotnych, które zostały potwierdzone w badaniach naukowych. Działają one m.in. przeciwlękowo, poprawiają jakość snu, wspierają funkcje poznawcze oraz pomagają w regulacji poziomu kortyzolu — hormonu stresu.

Dzięki temu suplementacja witanolidami może przyczynić się do poprawy ogólnego samopoczucia, zwiększenia energii i odporności organizmu na stres.

W jakich roślinach można znaleźć witanolidy?

Głównym źródłem witanolidów jest ashwagandha (Withania somnifera), czyli witania ospała. Roślina ta jest od wieków stosowana w medycynie ajurwedyjskiej jako środek wzmacniający i tonizujący.

Witanolidy występują również w innych roślinach z rodziny psiankowatych, takich jak miechunka (Physalis alkekengi), jednak to ashwagandha jest najbogatsza w te związki i najczęściej wykorzystywana w suplementach diety.

W jakich produktach występują witanolidy?

Witanolidy można znaleźć w suplementach diety zawierających ekstrakt z korzenia ashwagandhy. Produkty te są dostępne w formie kapsułek, tabletek, proszku czy płynnych ekstraktów.

Ważne jest, aby wybierać suplementy standaryzowane na zawartość witanolidów, co gwarantuje odpowiednie stężenie tych związków. Zwykle zawartość witanolidów nie powinna przekraczać 10 mg dziennie, zgodnie z zaleceniami zespołu do spraw suplementów diety.

Czym są witanolidy — podsumowanie

Witanolidy to cenne związki chemiczne o szerokim spektrum działania na organizm człowieka. Występują przede wszystkim w ashwagandzie, roślinie o właściwościach adaptogennych. Suplementacja witanolidami może wspierać odporność, redukować stres i poprawiać funkcje poznawcze. Jeśli zastanawiasz się nad wprowadzeniem ich do swojej diety, warto skonsultować się ze specjalistą i wybrać produkty o odpowiedniej standaryzacji.

Bibliografia:

1. Baliga M.S., Meera S., Mathai B., Rai M.P., Pawar V., Palatty P.L., Withania somnifera (Ashwagandha): a Propitious Herb in Integrative Oncology, Indian Journal of Medical Research, 2020, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7121644/, data dostępu: 4 października 2024.
2. Redakcja Sklep SFD, Witanolidy – co to jest? Działanie i zastosowanie, Sklep SFD.pl, brak informacji o dacie publikacji, dostęp: https://sklep.sfd.pl/blog-1/Witanolidy_%E2%80%93_co_to_jest_Dzialanie_i_zastosowanie-blog2870.html, data dostępu: 4 października 2024.
3. Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health, Ashwagandha, National Institutes of Health, 2022, dostęp: https://ods.od.nih.gov/factsheets/Ashwagandha-HealthProfessional/, data dostępu: 4 października 2024.
4. Kołodziej K., Ashwagandha – właściwości, działanie, zastosowanie i przeciwwskazania, Dietetycy.org.pl, 13 czerwca 2021, dostęp: https://dietetycy.org.pl/ashwagandha/, data dostępu: 4 października 2024.
5. Redakcja Dietetycy.org.pl, Miechunka – właściwości, działanie i zastosowanie miechunki, Dietetycy.org.pl, 5 października 2016, dostęp: https://dietetycy.org.pl/miechunka/, data dostępu: 4 października 2024.