Mikroelementy w diecie - miedź i cynk
Miedź i cynk biorą udział w tworzeniu niektórych enzymów, ważne jest zachowanie odpowiedniej proporcji w przyjmowaniu tych mikroelementów.
Miedź
Miedź jest jednym z mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział we wchłanianiu żelaza z przewodu pokarmowego, odgrywa rolę w metabolizmie tłuszczów, jest składnikiem wielu enzymów, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie czerwonych krwinek. Jej niedobór może prowadzić do niedokrwistości mikrocytarnej, łatwej łamliwości kości oraz problemów neurologicznych. Nadmiar miedzi może wywoływać silne nudności, wymioty, biegunkę i zawroty głowy. Te powody udowadniają, jak ważne jest dostarczanie organizmowi odpowiedniej ilości miedzi w pożywieniu.
W czym występuje miedź?
Możemy ją znaleźć w wielu produktach spożywczych. Najwięcej jest w kakao – w 100 g znajdziemy prawie 4 mg miedzi (zależnie od rodzaju kakao). Innymi produktami bogatymi w ten mikroelement są: nasiona słonecznika, pestki dyni, orzechy laskowe, migdały, wszystkie mają 1–1,5 mg miedzi w 100 g. Produkty zawierające mniej miedzi to: płatki owsiane, natka pietruszki, biały ryż, gorzka czekolada oraz groszek zielony. Średnie zapotrzebowanie na miedź dla dorosłego człowieka wynosi 0,7 mg na dzień.
Związek miedzi i cynku
Jak miedź, tak i cynk jest niezwykle istotnym mikroelementem odpowiadającym za aktywację wielu enzymów, uczestniczy w syntezie DNA i RNA oraz w stabilizacji układu kostnego. Jest też niezbędny do prawidłowego odczuwania smaku i zapachu. Spożycie miedzi i cynku jest ze sobą powiązane, ponieważ poziom jednego pierwiastka wpływa na poziom drugiego. Nadmierne spożycie miedzi obniża przyswajanie cynku z przewodu pokarmowego, co prowadzi do jego niedoboru. Niedobór cynku wiąże się z zaburzeniami smaku i zapachu, utrudnione gojenie się ran, stan zapalny skóry. Z kolei cynk działa niekorzystnie na wchłanianie miedzi, powodując jej niedobór. W latach 80. XX w. biochemik żywieniowy Paul Eck zaproponował przyjmować w pokarmie miedź i cynk w stosunku 1:8, aby nie zaburzać gospodarki obu mikroelementów. Ta sugestia została do dziś nieco zmodyfikowana i średnie zapotrzebowanie dzienne na cynk dla mężczyzny wynosi 9,4 mg, a dla kobiety – 6,8 mg.
Podsumowanie
Miedź jest bardzo ważnym pierwiastkiem dla organizmu, który bierze udział w prawidłowym wchłanianiu żelaza z przewodu pokarmowego, jest składnikiem wielu ważnych enzymów i bierze udział w metabolizmie tłuszczy. Bogatym źródłem miedzi jest kakao oraz orzechy, takie jak: pestki słonecznika, dyni, orzechy laskowe. Miedź należy spożywać w odpowiednim stosunku do cynku, ponieważ oba te mikroelementy wpływają znacznie na wzajemny poziom wchłaniania.
Bibliografia
Przygoda B., Miedź, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 25.09.2012 online: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74609,miedz [dostęp: 15.06.2020]
Przygoda B., Cynk, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 25.09.2012 online: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74604,cynk [dostęp: 15.06.2020]
Korczak M., Grabowska U., Kozieł D., Głuszek S., Effectivness of copper and zinc supplementation in patients treated by nutrition therapy, Medical Studies 2016, nr 4, s. 240–247
W tej samej kategorii