Rumień i jego rodzaje

Rumień wędrujący jest jednym z objawów boreliozy, jednak istnieją inne odmiany charakterystyczne dla różnych jednostek chorobowych.

Rumień w różnych postaciach

Jest to objaw charakteryzujący się plamistym zaczerwienieniem skóry w wyniku rozszerzenia naczyń krwionośnych. Może on wystąpić pojedynczo lub na większej powierzchni skóry, a uogólniony rumień całego ciała nazywa się erytrodermią. Miejsce występowania i wygląd są charakterystyczne dla różnych jednostek chorobowych. Rumień może powstać z przyczyn fizjologicznych takich jak przegrzanie lub wywołany stanem emocjonalnym, ale także być objawem alergii lub innych jednostek chorobowych.

Rumień wędrujący

Najpowszechniej znanym rumieniem jest rumień wędrujący. Jego nazwa „wędrujący” pochodzi od poszerzającego rozmiaru rumienia. Jest on charakterystycznym objawem boreliozy, choć nie wszyscy chorzy na boreliozę rozwiną rumień. Pojawia się on w miejscu ukłucia przez kleszcza po 3 do 30 dni po ugryzieniu. Początkowo jest to czerwonawa plamka lub grudka, która szybko powiększa się ku obwodowi. Jego brzegi są wyraźnie odgraniczone, najczęściej ma kształt pierścienia z przejaśnieniem w środku chociaż może być też jednolitego koloru. Pozostaje w płaszczyźnie skóry, jest niebolesny i nie swędzi. W wypadku pojawienia się rumienia wędrującego należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, aby zlecił antybiotykoterapię przeciwko boreliozie.

Rumień guzowaty

Są to zmiany zapalne w tkance podskórnej objawiające się jako zaczerwienione guzki najczęściej na przedniej części podudzia. Rumień guzowaty występuje głównie u kobiet ( w ok. 90 %) a jego przyczyna nie jest znana. Może być objawem zakażenia lub wystąpić po przyjmowaniu niektórych leków, a także być objawem towarzyszącym innych chorób np. sarkoidozy, nieswoistego zapalenia jelit, chorób tkanki łącznej, a nawet niektórych nowotworów złośliwych. Zwykle guzki mają średnicę 1-1,5 cm i są bolesne, a skóra w miejscu zmian jest nadmiernie ucieplona i zaczerwieniona. Ustępują samoistnie po 2-9 tygodniach bez blizn jednak przez kilka tygodni po zniknięciu skóra w ich miejscu może mieć brunatne zabarwienie. Oprócz guzków u pacjenta często występuje słabe samopoczucie, gorączka lub stan podgorączkowy, ból lub zapalenie stawów czasami objawy z górnych dróg oddechowych lub układu pokarmowego.

Rumień zakaźny

Inaczej nazywana piątą chorobą to wysypkowa choroba wieku dziecięcego wywołana przez parwowirusa B19. Jej nazwa rumień zakaźny pochodzi od charakterystycznego rumienia na twarzy w kształcie motyla, który jest jej początkowym objawem. Sam rumień ma czerwonofiołkowe zabarwienie i pojawia się głównie na policzkach, nie zajmuje nosa ani brody. Po kilku dniach pojawia się wysypka na kończynach, której może towarzyszyć stan podgorączkowy lub normalna temperatura. Choroba trwa od 6 do 10 dni i samoistnie ustępuje. Pomimo, że większość pacjentów przechodzących rumień zakaźny to dzieci, dorośli również mogą się zarazić – jest on szczególnie groźny dla ciężarnych, ponieważ może doprowadzić do niedokrwistości u dziecka i poronienia.

Rumień wielopostaciowy

To choroba charakteryzująca się wieloma sinoczerwonymi, dobrze odgraniczonymi, obrzękowymi rumieniami, którym niekiedy na powierzchni towarzyszą pęcherze. Oprócz skóry rumienie te mogą zajmować błony śluzowe jamy ustnej. Występują dwie postacie – łagodniejsza (minor) oraz cięższa (major), która może być stanem zagrożenia życia. Postać łagodną wywołują najczęściej zakażenia przez wirusy, głównie wirusy HSV1 i HSV2, a postać ciężką najczęściej wywołują przyjmowane leki (najczęściej sulfonamidy, barbiturany, salicylany) – reakcja może wystąpić do 21 dni po przyjęciu leku.

Podsumowanie

Rumień to plamiste zaczerwienienie skóry, które może być objawem chorobowym. Niektóre rumienie jak rumień wędrujący są charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej i na ich podstawie można ustalić diagnozę. Inne jak rumień guzowaty mogą współwystępować z różnymi chorobami i należy przeprowadzić diagnostykę różnicową aby określić, co jest ich przyczyną.

Bibliografia

Szczeklik A., Gajewski P.,Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, wyd. 9, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 1114-1115, 1204-1208

Szenborn L., Rumień zakaźny ( tzw.choroba piąta ang. fifth disease), Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 10.11.2016, online: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/72252,rumien-zakazny-tzw-piata-choroba-ang-fifth-disease  [27.08.2020]

Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, wyd.1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, s.126-131

Wiercińska M., Rumień guzowaty, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 20.03.2017,online: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/140715,rumien-guzowaty  [27.08.2020]