Ocet jabłkowy - właściwości prozdrowotne

Powstaje w wyniku naturalnej fermentacji octowej i jest źródłem cennych bakterii probiotycznych, które wspomagają pracę układu pokarmowego.

Jak powstaje ocet jabłkowy?

Ocet jabłkowy otrzymujemy z jabłek poddanych fermentacji octowej. Fermentacja jest biochemicznym procesem prowadzonym przez bakterie w warunkach tlenowych. Pożywką są jabłka, a dokładnie – zawarty w nich cukier, który bakterie przekształcają w alkohol etylowy, a potem prowadzą w nim fermentację.

Produktem końcowym jest 6% lub 10% ocet jabłkowy, czyli wodny roztwór kwasu octowego, oraz niewielkie ilości kwasu mlekowego i cytrynowego. Ocet jabłkowy jest lekko mętny, ma barwę żółtą, kwaśny smak oraz ostry zapach z wyczuwalną nutą jabłek.

Produkt fermentowany bogaty w składniki odżywcze

Ocet jabłkowy obfituje w:

1) biopierwiastki: potas, fosfor, chlor, sód, magnez, wapń, siarkę, żelazo, fluor i krzem;
2) witaminy: z grupy B oraz A, C, P i E;
3) aminokwasy;
4) enzymy;
5) pektyny;
6) związki polifenolowe: kwas galusowy, katechiny, epikatechiny;
7) kwasy organiczne: chlorogenowy, kawowy, kumarowy;
8) beta-karoten;
9) kwasy: mlekowy, cytrynowy i octowy.

Jako produkt naturalnej fermentacji octowej jest źródłem cennych bakterii probiotycznych, które dbają o dobrą kondycję układu pokarmowego.

Właściwości prozdrowotne

Walory smakowe i odżywcze octu jabłkowego cenione były już w starożytności. Egipcjanie, Grecy i Rzymianie stosowali go nie tylko jako przyprawę czy środek konserwujący żywność, lecz także jako medykament: wspomagająco w leczeniu kaszlu i przeziębienia, do detoksykacji: krwi, wątroby i węzłów chłonnych, do podniesienia odporności na infekcje – dodawał sił witalnych. Z właściwości octu jabłkowego korzysta się do dzisiaj.

Zawarty w nim kwas octowy wykazuje działanie:

1) przeciwbakteryjne – hamuje namnażanie się drobnoustrojów chorobotwórczych, m.in. powodujących infekcje gardła, zapalenie ucha środkowego czy zmiany skórne (wypryski, wykwity skórne, trądzik);
2) przeciwgrzybicze – jest pomocny np. w leczeniu grzybicy skóry i paznokci;
3) przeciwwirusowe – zwalcza m.in. brodawki zwykłe, wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV);
4) antyseptyczne – m.in. odkaża skórę oraz przyspiesza gojenie się ran i oparzeń;
5) ochronne na układ krążenia – działa hipotensyjnie (wyrównuje ciśnienie tętnicze krwi), obniża stężenie złego cholesterolu HDL i trójglicerydów we krwi, a dodatkowo zawarty w nim kwas chlorogenowy ogranicza utlenianie dobrego cholesterolu (HDL) – zapobiega to tworzeniu się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, czyli zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca;
6) spowalniające rozkład węglowodanów złożonych w układzie pokarmowym i wchłanianie cukrów prostych, redukuje poziom glukozy we krwi, zwiększa wrażliwość komórek na insulinę oraz zwiększa jej wydzielanie, co jest ważne w profilaktyce i leczeniu cukrzycy i insulinooporności; dodatek octu jabłkowego do potraw zmniejsza również indeks glikemiczny samej potrawy o 20–35%;
7) zwiększające uczucie sytości, a jego hipoglikemiczne właściwości wspomaga utratę nadmiernej tkanki tłuszczowej
8) wspomagające pracę układu pokarmowego – stymuluje wydzielanie enzymów trawiennych; jako naturalny probiotyk stanowi źródło cennych bakterii wspomagających zachowanie prawidłowej mikroflory jelitowej, niezbędnej do niezakłóconego funkcjonowania organizmu;
9) nasilające wchłanianie cennych biopierwiastków z żywności;
10) detoksykacyjne – wspomaga oczyszczanie organizmu ze szkodliwych produktów przemiany materii i toksyn;
11) regulujące gospodarkę kwasowo-zasadową;
12) wzmacniające pracę układu immunologicznego, co zwiększa odporność organizmu na infekcje;
13) ułatwiające oddychanie – jest pomocny w leczeniu dolegliwości i chorób układu oddechowego: anginy, bólu gardła, uporczywego kaszlu i zapalenia górnych dróg oddechowych – w tym celu naciera się klatkę piersiową i plecy wodnym roztworem octu jabłkowego;
14) wygładzające i nawilżające skórę i włosy.

Tylko w postaci rozcieńczonej

Wysokie stężenia kwasu octowego może uszkadzać komórki, przede wszystkim skóry, dlatego stosując ocet jabłkowy w celach leczniczych, należy sporządzić jego wodny roztwór. Ocet jabłkowy rozcieńcza się w wodzie: do użytku wewnętrznego – w stosunku 1:4; do płukanek do włosów czy toników do przemywania skóry – 1 łyżka octu na szklankę wody. W kuchni zalecane jest dodawanie ok. 20 ml octu do potrawy: dressingu do sałatek, marynat do mięsa, ryb lub warzyw. Z uwagi na kwaśne pH octu jabłkowego osoby cierpiące na nadwrażliwość żołądka, wrzody czy inne zaburzenia pracy układu pokarmowego powinny zastosowanie octu jabłkowego skonsultować z lekarzem.

Bibliografia

Kulawik-Pióro A., Naturalnie dla zdrowia i urody – czyli jak możemy wspomóc się, stosując ocet jabłkowy?, Biotechnologia, 17.09.2017, online: https://biotechnologia.pl/kosmetologia/naturalnie-dla-zdrowia-i-urody-czyli-jak-mozemy-wspomoc-sie-stosujac-ocet-jablkowy,17316 [dostęp 26.09.2018]

Żyłowska A., Ocet jabłkowy: właściwości lecznicze, Poradnik Zdrowie, 13.08.2018, online: https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/co-jesz/ocet-jablkowy-wlasciwosci-lecznicze-aa-Tji8-8x4z-ipim.html [dostęp 26.09.2018]

Hetwer P., Ocet jabłkowy – czy rzeczywiście jest zdrowy?, Dieta.pl, 20.10.2017, online: https://dieta.pl/dieta/ocet-jablkowy-czy-rzeczywiscie-jest-zdrowy [dostęp 26.09.2018]