Apiterapia - leczenie produktami pszczelimi

Wytwarzany przez pszczoły kit pszczeli czyli propolis, słodki miód, nieprzyjemny jad oraz zbierany kolorowy pyłek są niezwykle cenne dla naszego zdrowia.

Lecznicza moc produktów pszczelich

Pozytywne działanie pszczelich wytworów doceniali już starożytni medycy. Od najdawniejszych czasów miód był stosowany jako środek łagodzący kaszel czy składnik opatrunków. Dziś z dobroczynnych właściwości produktów wytwarzanych przez te pracowite owady korzysta się w profilaktyce i terapii wielu chorób.

Prozdrowotne właściwości

Apiterapia (łac. apis – pszczoła, grec. therapia – leczenie) to metoda leczenia za pomocą produktów wytwarzanych przez pszczoły, takich jak: miód, pyłek kwiatowy, wosk pszczeli, propolis, jad pszczeli i mleczko pszczele. Za apiterapeutyki uznawane są specyfiki, których substancją czynną jest standaryzowany ekstrakt otrzymany z produktów pszczelich. Wśród nich wyróżnia się preparaty jednorodne (na bazie jednego produktu pszczelego), złożone (na bazie przynajmniej dwóch produktów pszczelich) i mieszane (połączenie produktów pszczelich i innych naturalnych komponentów).

Wszystkie oddziałują na ludzki organizm wielokierunkowo. Wykazują działanie: antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, detoksykacyjne, cytostatyczne, immunomodulujące, przeciwutleniające i regeneracyjne. Do najważniejszych substancji należą: karotenoidy, fenolokwasy, flawonoidy, witaminy i składniki mineralne. Miód, propolis i mleczko pszczele zawierają m.in.: kwercetynę, kemferol, fizetynę, apigeninę, akacetynę, luteolinę. Lecznicze działanie jadu pszczelego jest natomiast związane z wchodzącymi w jego skład peptydami – apaminą, melityną, adolapiną i peptydem MCD.

Dzięki dużej różnorodności związków aktywnych, wysokiej przyswajalności i bezpieczeństwu stosowania produkty pszczele są używane w terapii i profilaktyce chorób skóry, układu pokarmowego, krążenia i moczowego. Mogą stanowić zarówno alternatywę dla niektórych leków syntetycznych, jak i ich cenne uzupełnienie. Ze względu na synergizm działania pożądane bywa niekiedy łączenie ich z antybiotykami.

Zastosowanie apiterapii

Miód, jako naturalny środek antyseptyczny, używany jest do leczenia infekcji skórnych. Ułatwia oczyszczanie ran i hamuje namnażanie mikroorganizmów chorobotwórczych. Tworzy na powierzchni skóry środowisko sprzyjające gojeniu się ran, wspomaga usuwanie tkanek martwiczych i regenerację naskórka. Można go stosować w leczeniu egzemy, oparzeń czy zmian trądzikowych.

Z prozdrowotnych właściwości miodu, propolisu czy pyłku kwiatowego mogą skorzystać także osoby zmagające się z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Miód ma zdolność do obniżania poziomu cholesterolu całkowitego, trójglicerydów i lipoprotein LDL, dzięki czemu może zmniejszać ryzyko miażdżycy. Propolis uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych, ogranicza obrzęki i hamuje krwawienia. Stosowanie pyłku kwiatowego jest wskazane w: niewydolności serca, chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu i niedociśnieniu tętniczym, żylakach kończyn dolnych.

Składniki zawarte w propolisie i miodzie chronią śluzówkę żołądka i ograniczają powstawanie wrzodów. Są szczególnie przydatne w walce z bakterią Helicobacter pylori. Polecane są także osobom z chorobami wątroby i pęcherzyka żółciowego.

Mleczko pszczele to wyjątkowo odżywczy produkt, który może wzmocnić odporność, przyspieszyć regenerację tkanek i poprawić pracę układu nerwowego. Warto po nie sięgnąć zwłaszcza w niedożywieniu, wyniszczeniu organizmu po chorobie, silnym stresie czy podczas intensywnej pracy umysłowej.

Z leczniczej mocy apiterapii mogą czerpać także osoby odczuwające dolegliwości wywołane przeziębieniami, infekcjami układu oddechowego i chorobami reumatycznymi.

Bibliografia

Ajibola A., Chamunorwa J. P., Erlwanger K. H., Nutraceutical values of natural honey and its contribution to human health and wealth, Nutrition and Metabolism 2012, nr 9 (61), s. 1–12.

Stepanović S., Antić N., Dakić I. i in., In vitro antimicrobial activity of propolis and synergism between propolis and antimicrobial drugs, Microbiological Research 2003, nr 4 (158), s. 353–357.

Kędzia B., Hołderna-Kędzia E., Możliwości stosowania pyłku kwiatowego w chorobach serca i naczyń krwionośnych, Postępy Fitoterapii 2016, nr 4, s. 315–319.

Çelik K., Asgun H. F., Apiterapia – zdrowie i leczenie, które zawdzięczamy pszczołom, Materiały szkoleniowe opracowane w ramach projektu Apiterapia 2014, Kraków 2016, Stowarzyszenie Rozwoju Inicjatyw Regionalnych „Lacjum”.