Ashwagandha – naturalny adaptogen i antydepresant

Stosuje się ją od dawna w medycynie ajurwedyjskiej jako panaceum na problemy z pamięcią i koncentracją, reumatyzm oraz w osłabieniu organizmu.

Witania ospała (łac. Withania somnifera) jest rośliną z rodziny psiankowatych o zielonkawych lub żółtozielonych kwiatach i ciemnopomarańczowych lub czerwonych, kulistych owocach jagodowych. Inne jej nazwy to: Ashwagandha i żeń-szeń indyjski.

Występuje w stanie dzikim (jako chwast) w: Indiach, Izraelu, Iranie, Pakistanie, Bangladeszu, Afganistanie i na Sri Lance. Od dawna stosowana jest w medycynie ajurwedyjskiej, indyjskiej jako panaceum na reumatyzm, artretyzm, problemy z pamięcią i koncentracją, osłabienie, niepłodność męską, zmiany skórne i uporczywy kaszel.

Terapeutyczne działanie korzeni i owoców

Surowcem leczniczym są korzenie i owoce, sporządza się również napary z liści. Za ich korzystne działanie odpowiadają następujące związki zawarte w częściach nadziemnych:

• witanolidy A-Y (laktony steroidowe), przede wszystkim witaferyna A;
• fenolokwasy (głównie kwas chlorogenowy)

oraz w korzeniu:

• alkaloidy w większości nikotynowe: anaferyna, anahigryna, witanina, somniferyna, tropina;
• fitosterole (beta-sitosterol);
• kumaryny (skopoletyna).

Właściwości adaptogenne i ochrona układu nerwowego

Zawartość poszczególnych związków aktywnych biologicznie decyduje o szerokim spektrum działania tej rośliny:

1) przeciwdziała nowotworom – witanolidy hamują namnażanie się komórek rakowych, co ogranicza ryzyko wystąpienia nowotworu: piersi, płuc, jelita grubego i trzustki;

2) stymuluje układ odpornościowy – witanolidy zwiększają aktywność komórek układu immunologicznego (limfocytów typu B i T oraz komórek Natural Killer), które dzięki temu skuteczniej walczą z groźnymi dla zdrowia wirusami i bakteriami;

3) wspomaga pracę układu nerwowego, zwiększając wrażliwość receptorów nerwowych na serotoninę – ważny neuroprzekaźnik:
• poprawia funkcje poznawcze, tzn. zdolność uczenia się i zapamiętywania, koncentrację;
• polepsza samopoczucie i zwiększa siły witalne;
• działa przeciwstresowo i uspokajająco;
• jest naturalnym antydepresantem, działa przeciwlękowo;
• może być pomocna w leczeniu schizofrenii;
• wspomaga leczenie choroby Alzheimera – znosi przykre objawy schorzenia dzięki zahamowaniu tworzenia się w tkance mózgowej włókien peptydowych działających neurodegeneracyjnie;
• jest dobrym adaptogenem – zwiększa zdolność adaptacji do środowiska, np. osób nieśmiałych, zestresowanych, również dzieci wchodzących w nowe grupy rówieśnicze czy sportowców przeżywających stres przed zawodami;
• niweluje zaburzenia snu;

4) stanowi ochronę układu sercowo-naczyniowego – obniża poziom trójglicerydów i "złego" cholesterolu LDL we krwi, a podnosi poziom "dobrego" HDL, obniża nadciśnienie tętnicze, zwiększa ilość hemoglobiny, co zapobiega m.in. nadciśnieniu, chorobie wieńcowej i miażdżycy;

5) chroni przed uszkodzeniami chrząstek stawowych dzięki właściwościom przeciwzapalnym – przeciwdziała chorobie zwyrodnieniowej stawów, reumatyzmowi i artretyzmowi – i kości, w których zmniejszają utratę wapnia;

6) zmniejsza poziom cukru we krwi oraz zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, dlatego znajduje zastosowanie w leczeniu cukrzycy typu 2;

7) wspomaga leczenie męskiej niepłodności przez zwiększenie liczby i ruchliwości plemników;

8) jest pomocna w infekcjach wirusowych i bakteryjnych układu oddechowego przy uporczywym kaszlu i astmie;

9) działa moczopędnie;

10) pobudza czynność tarczycy, pomaga więc przy niedoczynności tego gruczołu;

11) zwiększają wydalanie sodu z ustroju;

12) wspomagają leczenie obrzęków.

Bibliografia

Różański H., Witania ospała – Withania somnifera (L.) Dunal w dawnej i współczesnej fitoterapii,

online: http://rozanski.li/1028/witania-ospala-withania-somnifera-l-dunal-w-dawnej-i-wsplczesnej-fitoterapii/ [dostęp 26.04.2018].

Majewska M., Ashwagandha (indyjski żeń szeń) – działanie lecznicze i skutki uboczne,

online: http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/ashwagandha-indyjski-zen-szen-dzialanie-lecznicze-i-skutki-uboczne_43974.html [dostęp 26.04.2018].