Grzybica stóp i paznokci

Wywoływane są najczęściej przez różne mikroorganizmy i są chorobami zakaźnymi, aby im zapobiec należy przestrzegać podstawowych zasad higieny.

Grzybica stóp i paznokci jest chorobą zakaźną, dotyka jednego na 10 Polaków. Wywoływana jest przez różne mikroorganizmy, najczęściej dermatofity z rodzaju Trichophyton lub Candida (zwłaszcza grzybica paznokci rąk). Infekcja przenosi się między ludźmi przez skarpetki, buty, wyściółki drewniane w łaźniach i basenach, ręczniki, przyrządy kosmetyczne, wspólne urządzenia sanitarne.

Grzybica skóry stóp atakuje osoby zdrowe, częściej występuje u sportowców (stąd określenie „stopa atlety”) oraz osób pracujących w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach lub noszących gumowe obuwie. Natomiast do wystąpienia grzybicy paznokci usposabiają uszkodzenia płytki paznokciowej oraz ucisk mechaniczny. Istnieją również stany szczególnie predysponujące do zakażeń grzybiczych, takie jak: cukrzyca, zaburzenia odporności wrodzone i nabyte, np.: HIV, chemioterapia, steroidoterapia, antybiotykoterapia, oraz zaburzenia hormonalne, np. zespół Cushinga, niedoczynność tarczycy.

Objawy

Grzybica skóry stóp objawia się występowaniem licznych ognisk rumieniowych z małymi pęcherzykami, złuszczaniem i pęknięciami. Szczególnie często zajęte są przestrzenie między palcem III, IV i V. Pojawieniu się grzybicy może towarzyszyć przykry świąd oraz zmiany alergiczne na powierzchni dłoni i stóp.

Grzybica paznokci objawia się pogrubieniem i zniekształceniem płytki paznokciowej. Pierwsze zmiany pokazują się na wolnym brzegu płytki i rozszerzają się na całą powierzchnię.

Po zaobserwowaniu pierwszych objawów należy zgłosić się do lekarza, najlepiej dermatologa. Rozpoznanie stawiane jest najczęściej na podstawie obrazu klinicznego, bez wykonywania specjalistycznych badań mikologicznych.

Leczenie

Jest trudne i trwa wiele miesięcy (a czasem nawet lat). Dobrą wiadomością jest to, że choroba jest przede wszystkim problem natury kosmetycznej i nie prowadzi do poważnych konsekwencji dla organizmu. W początkowym okresie i ograniczonej chorobie można stosować leki miejscowe w postaci maści, kremów, past i lakierów. Natomiast przy zaawansowanej grzybicy konieczne jest długotrwałe stosowanie doustnych leków przeciwgrzybiczych, np.: flukonazolu, ketokonazolu.

Zapobieganie

Należy przestrzegać podstawowych zasad higieny – korzystać z własnego ręcznika oraz przyrządów osobistych, zawsze nosić klapki na basenie i w saunie, wystrzegać się pożyczonego sprzętu sportowego, np. łyżew czy butów narciarskich. Ponadto powinno się nosić przewiewne obuwie, bawełniane skarpetki oraz dbać o czystość stóp.

Bibliografia

S. Jabłońska, S. Majewski, Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, PZWL, Warszawa 2005, s. 85–87

Flis E., Grzybica skóry, mp.pl, 22.08.2012, online: https://dermatologia.mp.pl/choroby/chorobyskory/73239,grzybice-skory [dostęp 07.08.2018]