Kryształy moczanu sodu w stawach

Dna moczanowa powstaje w wyniku nadmiernej produkcji lub zmniejszonego usuwania kwasu moczowego z organizmu i objawia się silnym bólem w stawach.

Dna moczanowa

Jest to choroba spowodowana odkładaniem się kryształów moczanu sodu w tkankach. Powstają one na skutek nadmiernej produkcji lub zmniejszonego usuwania kwasu moczowego z organizmu. Najczęściej kryształy osadzają się w różnych stawach i objawiają się atakami silnego bólu, a także obrzękiem i ograniczeniem ruchomości zajętego stawu. Choroba współistnieje często z wieloma innymi przewlekłymi, jak: cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy zaburzenia lipidowe.

Przyczyny

Podłoże może być genetyczne lub może to być choroba nabyta. Czynnikami genetycznymi, sprzyjającymi rozwinięciu dny moczanowej, są zaburzenia enzymów w metabolizmie kwasu moczowego. Wśród nabytych przyczyn są te związane z nieprawidłowym stylem życia, jak dieta z nadmierną podażą puryn (np. nadmierne spożywanie pokarmów mięsnych, szczególnie podrobów lub owoców morza), fruktozy lub nadużywanie alkoholu, oraz te związane z przewlekłym stanem chorobowym, np. w przebiegu niektórych nowotworów, wielotorbielowatości nerek, w leczeniu cyklosporyną. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby to: płeć męska, wiek powyżej 30. roku życia, niedawny uraz lub operacja, odwodnienie czy zakażenia.

Objawy

Choroba zazwyczaj zaczyna się nagle atakiem bardzo silnego bólu i obrzękiem stawu. W jego okolicy widoczny jest rumień, a skóra jest napięta i błyszcząca, szybko dochodzi do złuszczania naskórka. Mogą również wystąpić objawy ogólne, jak: gorączka, dreszcze i uczucie ogólnego rozbicia. Najczęściej zajmowane są stawy śródstopno-paliczkowe, ale też stawy skokowe, kolanowe lub, rzadziej, stawy kończyn górnych. Napad zazwyczaj rozpoczyna się wcześnie rano i trwa zwykle od 7 do 14 dni, wygasa samoistnie. Nieleczona dna może przejść w chorobę przewlekłą, w której złogi moczanu sodu prowadzą do zniekształceń i ograniczenia ruchomości stawów.

Diagnoza i leczenie

Lekarz ustala diagnozę na podstawie wywiadu, zmian klinicznych stawów oraz badań pomocniczych: stężenia kwasu moczowego we krwi, zdjęcia RTG lub USG stawów lub badania mikroskopowego płynu stawowego. Leczenie dzielimy na długotrwałe oraz zwalczanie ataku dny moczanowej. Oprócz tego każdemu pacjentowi zaleca się: ograniczenie picia alkoholu i palenia papierosów, odpowiednią dietę i zwiększenie aktywności fizycznej. W leczeniu napadu używamy leków przeciwbólowych i glikokortykosteroidów miejscowych, aby ograniczyć dolegliwości bólowe i zmniejszyć stan zapalny. Leczenie przewlekłe ma na celu zmniejszenie stężenia kwasu moczowego przez obniżanie jego produkcji oraz lepsze jego wydalanie przez podawanie leków moczopędnych.

Podsumowanie

Dna moczanowa to choroba zapalna stawów wywołana zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi, przez co wytrącają się kryształy moczanu sodu i wywołują stan zapalny stawów. Objawia się ona atakiem silnego bólu stawu oraz jego obrzękiem i rumieniem. Lekarz diagnozuje chorobę na podstawie obrazu klinicznego pacjenta oraz przez badania dodatkowe. Leczenie polega na wyciszaniu stanu zapalnego i działaniu przeciwbólowemu w razie napadu dny oraz zmniejszaniu stężenia kwasu moczowego we krwi w leczeniu przewlekłym.

Bibliografia

Guła Z., Korkosz M., Dna moczanowa, Medycyna Praktyczna dla Pacjenta 20.03.2017, online: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63788,dna-moczanowa [dostęp: 21.12.2019]

Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, wyd. 9, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 1087–1094