Napady drgawek o nieznanej przyczynie

Pierwsze objawy padaczki mogą pojawić już w wieku dziecięcym, lub czasem w wyniku działania różnych bodźców albo na skutek chorób w wieku dorosłym.

Padaczka

Jest to przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego, w którym występują powtarzające się napady drgawek. Padaczka to jedna z najczęstszych chorób tego układu. Ocenia się, że cierpi na nią aż 1% całej ludności. Napady padaczkowe spowodowane są nieprawidłowymi wyładowaniami neuronów, które doprowadzają do mimowolnych skurczy mięśni szkieletowych oraz do zaburzeń lub utraty przytomności. Te wyładowania mogą wynikać z genetycznej predyspozycji do zwiększonej pobudliwości neuronów, mogą występować w odpowiedzi na pewne bodźce, najczęściej te same u danego pacjenta, lub w wyniku nagłego czynnika stresowego.

Przyczyny

U większości pacjentów etiologia padaczki jest nieznana. Ze znanych przyczyn można wymienić: różne wady rozwojowe mózgu lub infekcje podczas życia płodowego – wtedy padaczka pojawia się w wieku dziecięcym – oraz urazy, nowotwory i zapalenia mózgu i opon mózgowych – wtedy choroba pojawia się w życiu dorosłym. U pacjentów po 65. roku życia przyczyną mogą być przebyte udary oraz choroby neurodegeneracyjne, jak choroba Alzheimera. Pojedyncze napady drgawkowe mogą być wywołane przez alkohol, wysoką temperaturę (najczęściej u dzieci), uraz głowy czy niskie stężenie cukru we krwi – takie napady nie wymagają leczenia.

Objawy

Napady padaczkowe mogą objawiać się różnie. Najczęściej są to napady toniczno-kloniczne, podczas których chory traci przytomność, wypręża się ciało po czym występują drgawki. Czasem dochodzi do pogryzienia języka, a czasem do bezwiednego oddania moczu. Taki napad trwa 2–3 minuty. Przed napadem pacjenci mogą odczuwać lęk, nieprzyjemny zapach lub smak albo słyszeć muzykę.

Innym typem napadu padaczkowego jest tzw. napad miokloniczny. Podczas takiego ataku pacjent nie traci przytomności, a drgawki obejmują tylko kończyny, najczęściej górne, co powoduje upuszczenie trzymanych przedmiotów. Takie napady najczęściej występują rano po przebudzeniu lub w odpowiedzi na bodźce świetlne. Kolejnym typem jest występowanie tylko krótkiej utraty przytomności, podczas której pacjent nie reaguje na wypowiadane do niego słowa, jest nieobecny. Tacy pacjenci po napadzie wracają do wykonywanej wcześniej czynności i często nie są świadomi, że mieli właśnie napad padaczki.

Diagnoza

Aby rozpoznać padaczkę, pacjent musi mieć przynajmniej dwa napady padaczkowe w odstępie dłuższym niż 24 godziny. Lekarz stwierdza ją na podstawie szczegółowego wywiadu i z pacjentem, i z jego rodziną, jeżeli chory traci przytomność podczas napadów. Ważnym badaniem jest EEG polegające na rejestracji aktywności mózgu zapisywanej w postaci fal. Jeżeli EEG jest nierozstrzygające, lekarz może zlecić inne badania obrazowe, jak tomografia komputerowa czy rezonans.

Leczenie

Ponieważ w większości padaczek przyczyna jest nieznana, leczenie jest głównie objawowe. Jest wiele leków przeciwpadaczkowych, które lekarz dostosowuje do pacjenta zgodnie z typem napadów oraz wiekiem, chorobami współistniejącymi i tolerancją leku. Takie leczenie polega jednak tylko na zapobieganiu napadom padaczkowym, a nie leczeniu przyczyny. Jeżeli przyczyna padaczki jest oczywista, np. spowodowana guzem mózgu, naczyniakiem lub jest w mózgu ognisko padaczkowe wywołujące napady, to można zastosować leczenie chirurgiczne, w którym usuwa się patologiczną część mózgu. W lekoopornej padaczce u dzieci można stosować dietę ketogenną (bogatą w tłuszcze i ubogą w cukry) jednak musi być prowadzona pod nadzorem lekarza i dietetyka.

Podsumowanie

Padaczka to przewlekła choroba mózgu, w której nieprawidłowe wyładowania neuronów wywołują napady padaczkowe. W większości przypadków przyczyna choroby jest nieznana. Padaczka rozpoznawana jest na podstawie wywiadu z pacjentem i jego rodziną oraz badania EEG. Z powodu nieznanej etiologii leczenie padaczki jest utrudnione, najczęściej stosuje się farmakoterapię, która zapobiega kolejnym napadom, ale niestety nie leczy przyczyny.

Bibliografia

Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, wyd. 9, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 60–61

Bosak M., Padaczka, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów 14.02.2017, online: https://www.mp.pl/pacjent/neurologia/choroby/146293,padaczka [dostęp: 24.05.2020]