Rośliny i witaminy w walce ze stresem

Wsparcie układu nerwowego jest kluczowe w czasie stresu, dobrze skomponowane naturalne składniki pomagają się zrelaksować w najtrudniejszych momentach życia.

Naturalne wsparcie dla nerwów

Prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego jest niezbędne do zachowania dobrego nastroju i sprawności umysłowej. W walce ze stresem pomóc mogą substancje roślinne i witaminy regulujące poziom neuroprzekaźników.

Teanina

Teanina jest niebiałkowym aminokwasem występującym w liściach herbaty. Stanowi około 50% wszystkich wolnych aminokwasów znających się w herbacie. Jej bogatym źródłem są herbaty niepoddane fermentacji (m.in. herbata zielona). Teanina przenika przez barierę krew-mózg, poprawia nastrój i funkcje poznawcze. Jest analogiem kwasu glutaminowego. Oddziałuje na receptory GABA, wpływając hamująco na układ nerwowy. Teanina zwiększa poziom GABA w mózgu. Reguluje poziom glicyny, dopaminy i serotoniny. Jej długotrwałe przyjmowania powoduje zwiększenie ekspresji czynnika neurotroficznego w hipokampie – odpowiedzialnego za ochronę i regenerację neuronów.

Teanina ma właściwości uspokajające, przeciwlękowe, przeciwdepresyjne i przeciwstresowe. Ułatwia powstawanie fal alfa w mózgu – charakterystycznych dla stanu relaksu, czuwania i czujności. Nie wywołuje senności, jednak wpływa dobroczynnie na jakość snu. Poprawia plastyczność mózgu, zwiększa koncentrację, ułatwia uczenie się i zapamiętywanie. Zmniejsza odpowiedź układu współczulnego na ostry stres. Reguluje parametry fizjologiczne podwyższone na skutek stresu – ciśnienie krwi, częstość akcji serca, wydzielanie kortyzolu i immunoglobuliny A.

Męczennica cielista (Passiflora incarnata)

Passiflora jest rośliną o działaniu uspokajającym i przeciwlękowym. Oddziałuje na receptory GABA i BDZ. Łagodzi uogólnione zaburzenia lękowe, zwiększa odporność na stres i poprawia jakość życia u osób cierpiących z powodu napięcia nerwowego. Reguluje rytm dobowy i poprawia jakość snu. Ułatwia zasypanie, zwiększa ogólny czas snu, wydłuża czas trwania snu wolnofalowego (SWS) i skraca czas fazy REM.

Witaminy z grupy B

Witaminy z grupy B regulują funkcjonowanie układu nerwowego. Uczestniczą jako kofaktory w syntezie neuroprzekaźników dopaminergicznych i serotoninergicznych. Biorą też udział w cyklach metioninowych i kwasu foliowego, prowadzących do przemian aminokwasów. Ich wpływ na nastrój związany jest z regulowaniem poziomu homocysteiny. Niedobór witamin z grupy B może prowadzić do nadmiaru homocysteiny – wiązanego z obniżonym nastrojem i depresją.

Witamina B₁

Tiamina pełni w układzie nerwowym funkcję enzymatyczną i strukturalną. Bierze udział w procesach mielinogenezy, wzrostu aksonów i formowania synaps. Wpływa na przewodnictwo nerwowe i funkcje poznawcze. Uczestniczy w wychwycie neuroprzekaźników i oddziałuje na poziom serotoniny i GABA. Jej niedobór może powodować depresję, rozdrażnienie, zmniejszoną odporność na stres, kłopoty z koncentracją, choroby neurodegeneracyjne.

Witamina B₂

Witamina B₂ ma właściwości przeciwutleniające. Zapobiega peroksydacji lipidów, chroni komórki nerwowe przed wolnymi rodnikami. Bierze udział w procesach oddychania komórkowego i wytwarzania energii – niezbędnej do optymalnej pracy mózgu.

Witamina B₆

Witamina B6 wpływa na syntezę neuroprzekaźników: dopaminy, serotoniny, GABA, noradrenaliny. Jej niedobór powoduje obniżenie poziomu GABA, zmiany składu aminokwasów w mózgu, zaburzenie prawidłowej syntezy amin katecholowych, a w konsekwencji – problemy neurologiczne i szybkie starzenie się neuronów.

Witamina B₁₂

Witamina B₁₂ uczestniczy w budowie otoczki mielinowej, tworzeniu neuroprzekaźników, przekształcaniu metioniny do homocysteiny. Jej niedobór powoduje nieodwracalne uszkodzenia układu nerwowego, zmiany zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych.

Bibliografia

White DJ., de Klerk S., Woods W. i in., Anti-Stress, Behavioural and Magnetoencephalography Effects of an L-Theanine-Based Nutrient Drink: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled, Crossover Trial, Nutrients 2016, nr 8 (1), doi:10.3390/nu801005

Nobre AC., Rao A., Owen GN., L-theanine, a natural constituent in tea, and its effect on mental, Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition 2008, nr 17, Suppl. 1, s. 167-168.

Hidese S., Ogawa S., Ota M. i in., Effects of L-Theanine Administration on Stress-Related Symptoms and Cognitive Functions in Healthy Adults: A Randomized Controlled Trial, Nutrients 2019, nr 11(10), doi:10.3390/nu11102362.

Guerrero FA., Medina GM., Effect of a medicinal plant (Passiflora incarnata L.) on sleep, Sleep Science 2017, nr 10 (3), s. 96‐100.

Gibbert J., Kreimendahl F., Lebert J. i in., Improvement of Stress Resistance and Quality of Life of Adults with Nervous Restlessness after Treatment with a Passion Flower Dry Extract, Complementary Medicine Research 2017, nr 24 (2), s. 83-89.

Bubko I., Gruber BM., Elżbieta L. i in., Rola tiaminy w chorobach neurodegeneracyjnych, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2015, nr 69, s. 1096-1106.

Young LM., Pipingas A., White DJ. i in., A Systematic Review and Meta-Analysis of B Vitamin Supplementation on Depressive Symptoms, Anxiety, and Stress: Effects on Healthy and 'At-Risk' Individuals, Nutrients 2019, nr 11 (9), doi:10.3390/nu11092232.

Leszczyńska T., Pisulewski PM., Wpływ wybranych składników żywności na aktywność psychofizyczną człowieka, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2004, nr 1 (38), s.12-24.

Nartowska J., Kwiat Męki Pańskiej, Panacea 2009, nr 2 (27), s. 6-8.

Jawna K., Mirowska-Guzel D., Widy-Tyszkiewicz E., Męczennica cielista (Passiflora incarnata L.) – roślina lecznicza o wielokierunkowym działaniu farmakologicznym, Postępy Fitoterapii 2014, nr 4, s. 252-258

Holak E., Lewiński W., Łuszczyca M. i in., Biologia 2. Podręcznik. Zakres rozszerzony, Gdynia 2007, s. 108.