Właściwości lecznicze gurmaru

Pomaga nie tylko zmniejszać poziom cukru i cholesterolu we krwi, ale też zmniejsza apetyt na słodycze.

Gurmar – indyjski pogromca cukru

Gurmar (Gymnema sylvestris) jest indyjską rośliną leczniczą, należącą do rodziny toinowatych (Apocynaceae). W medycynie ajurwedyjskiej stosowana jest w leczeniu choroby wrzodowej, chorób skóry, układu moczowego, niedokrwistości, żylaków odbytu, astmy, robaczycy. Gurmar hamuje odczuwanie smaku słodkiego i działa hipoglikemizująco, dlatego jest nazywany „pogromcą cukru”.

Lekarstwo z indyjskich lasów

Gurmar występuje w lasach tropikalnych, zaroślach i zagajnikach południowych Indii i południowo-wschodniej Azji. Osiąga wysokość nawet do 8 m. Ma jajowate lub eliptyczne liście i drobne, zielonkawo-żółte kwiaty. Kwitnie od sierpnia do marca, a owocuje zimą. Surowcem leczniczym są wysuszone, rozdrobnione liście, które odznaczają się intensywnym, gorzkim smakiem.

 Substancje aktywne

Głównymi związkami odpowiedzialnymi za biologiczną aktywność gurmar są glikozydy – kwasy gymnemowe. Substancje te stymulują wydzielanie insuliny, regenerują komórki β trzustki, pobudzają wchłanianie glukozy w mięśniach szkieletowych, hamują wchłaniania glukozy w jelicie cienkim, zmniejszają apetyt na produkty słodkie, zwiększają aktywności enzymów odpowiedzialnych za zużycie glukozy, obniżają poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, zmniejszają poziom glikogenu w wątrobie. Kwasy gymnemowe blokują receptory smakowe i hamują odczuwanie smaku słodkiego lub gorzkiego.

Do innych substancji znajdujących się w gurmar należą: flawony, antrachinony, chlorofile, stigmasterol, aminokwasowe pochodne betainy, żywice, cholina, trimetylamina, saponiny triterpenowe – gymnemaziny A, B, C i D, gurmaryna, kwas winowy, kwas mrówkowy, kwas masłowy, inozytol, β-amyryna, kwas hydroksycytrynowy, alkaloidy.

 W leczeniu cukrzycy

Ekstrakt z gurmar reguluje poziom cukru we krwi u pacjentów z cukrzycą insulinozależną i insulinoniezależną.

Baskaran i wsp. (1990), w badaniach na 22 pacjentach z cukrzycą typu 2, wykazali, że stosowanie przez 18-20 tygodni ekstraktu z liści rośliny wraz z doustnymi środkami hipoglikemizującymi powoduje obniżenie poziomu glukozy i HbA1c we krwi. U większości pacjentów przyjmujących gurmar możliwe było zmniejszenie dawek leków przeciwcukrzycowych.

 W walce z otyłością

Gurmar może wspomóc odchudzanie u osób otyłych. W badaniu Preuss i wsp. (2014) pacjentów przyjmujących kwas hydroksycytrynowy, chrom związany z niacyną i wyciąg z liści gurmar po 8 tygodniach zaobserwowano spadek masa ciała oraz wskaźnik BMI o 5-6%. Suplementacja przyniosła dodatkowe korzyści w postaci obniżenia poziomu cholesterolu, lipoprotein o niskiej gęstości, trójglicerydów i wzrostu poziom lipoprotein frakcji HDL.

 Na inne dolegliwości

Oprócz działania hipoglikemizującego gurmar wykazuje właściwości: przeciwzapalne, moczopędne, przeciwpasożytnicze, wykrztuśne, detoksykujące, przeciwgorączkowe, wzmacniające serce.

 Środki ostrożności

Nie zaleca się przyjmowania suplementów z gurmar kobietom ciężarnym i karmiącym. Gurmar może wchodzić w interakcje z lekami przeciwcukrzycowymi i insuliną, dlatego jej stosowanie przez pacjentów cierpiących na cukrzycę wymaga konsultacji lekarskiej. Zaleca się suplementację przez minimum 3-4 tygodnie (optymalnie 6-12 miesięcy).

 
Bibliografia

Baskaran K., Kizar Ahamath B., Radha Shanmugasundaram K. i in.,. Antidiabetic effect of a leaf extract from Gymnema sylvestre in non-insulin-dependent diabetes mellitus patients, Journal of Ethnopharmacology 1990, nr 30 (3), s. 295‐300.

Ratajczak A., Nawrocka M., Szulińska M. i in., Suplementy diety w leczeniu cukrzycy typu 2 – fakty i kontrowersje, Farmacja Współczesna 2015, nr 8, s. 36-43.

Kuźnicki D., Gymnema sylvestris R.Br. – azjatycka roślina o działaniu przeciwcukrzycowym, Postępy Fitoterapii 2010, nr 3, s. 166-169.

Walkiewicz K., Nasiek-Palka A., Gętek M. i in., Znaczenie substancji aktywnych pochodzenia roślinnego w cukrzycy, Postępy Fitoterapii 2016, nr 17 (1), s. 49-54.

Basista-Sołtys K., Gymnema sylvestre – właściwości przeciwcukrzycowe, zastosowanie, Gazeta Farmaceutyczna 2014, nr 9, s. 30-31.

Preuss HG., Bagchi D., Bagchi M. i in., Effects of a natural extract of (-)-hydroxycitric acid (HCA-SX) and a combination of HCA-SX plus niacin-bound chromium and Gymnema sylvestre extract on weight loss, Diabetes, Obesity and Metabolism 2004, nr 6 (3), s. 171‐180.