Zastosowanie cytykoliny przy udarach

Właściwości cytykoliny są wykorzystywane do zmniejszania uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego podczas udaru lub w wyniku urazu mózgu.

Wsparcie przy chorobach mózgu

Cytykolina to uproszczona nazwa cytydylo-5’-difosfocholiny (CDP-choliny), czyli endogennego prekursora fosfatydylocholiny – podstawowego budulca błon komórkowych. Błony komórkowe są częścią prawidłowo funkcjonującej komórki, mogą oddzielać wewnętrzne środowisko komórki od środowiska zewnętrznego, tak aby jednocześnie zachodziły w nich różne procesy. Właściwości cytykoliny spowodowały, że zainteresowali się nią naukowcy i próbują zastosować ją jako neuroprotektor w niektórych chorobach mózgu. Obecnie jest zarejestrowana w ponad 20 krajach jako środek wspomagający terapię udarów niedokrwiennych i urazów mózgu.

Wpływ na układ nerwowy

Cytykolina po przejściu przez barierę krew-mózg jest składnikiem błon komórkowych komórek nerwowych, ale to nie jej jedyna rola. Jest potrzebna w budowie kwasów nukleinowych, czyli podstawowego składnika materiału genetycznego. Bierze też udział w syntezie acetylocholiny, jednego z najważniejszych neuroprzekaźników organizmu odpowiedzialnej między innymi za pamięć, koncentrację czy zdolności kognitywne. Cytykolina wpływa również na prawidłowe działanie pompy sodowo-potasowej w ośrodkowym układzie nerwowym – pompa ta między innymi warunkuje prawidłowe przepływy impulsów przez neurony.

Działanie cytykoliny w patologiach

Podanie cytykoliny pozajelitowo podczas udarów niedokrwiennych zapobiega degradacji fosfolipidów. Jeżeli degradacja ta nie jest powstrzymana, to prowadzi do tworzenia wolnych rodników i zwiększenia strefy uszkodzenia. Cytykolina obniża stres oksydacyjny, dzięki czemu zmniejsza apoptozę (zaprogramowaną śmierć komórki) neuronów związaną z niedokrwieniem podczas udaru i ogólnie wpływa na procesy naprawcze mózgu; przywraca po stanach niedokrwienia mózgu odpowiedni poziom sfingomieliny, białka potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania neuronów.

Ma zastosowanie również w innych chorobach ośrodkowego układu nerwowego: poprawia funkcje poznawcze u osób starszych, może poprawić pamięć osób cierpiących na chorobę Alzheimera, może działać wspomagająco w chorobie Parkinsona, dzięki temu można obniżyć dawkę lewodopy, leku stosowanego w tym schorzeniu o licznych działaniach niepożądanych. Cytykolinę można stosować przy pourazowym uszkodzeniu mózgu charakteryzującym się obrzękiem spowodowanym uszkodzeniem pompy sodowo-potasowej.

Podsumowanie

Cytykolina to substancja o wielu właściwościach. Głównie jest składnikiem fosfolipidowych błon komórkowych, niezwykle istotnych do prawidłowego funkcjonowania komórek. Reguluje działanie pompy sodowo-potasowej. Obie te cechy mogą zmniejszać uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego w udarze niedokrwiennym czy pourazowym uszkodzeniu mózgu. Cytykolina może poprawiać pamięć również chorych na chorobę Alzheimera.

Bibliografia

Lewgowd W., Stańczak A., Cytykolina – co wiemy o niej dziś?, Aptekarz Polski 14.05.2020, online: http://www.aptekarzpolski.pl/wiedza/cytykolina-co-wiemy-o-niej-dzis/  [dostęp: 6.06.2020]

Mayzner-Zawadzka E., Wodowska M., Toczyłowska B., Ciszek B., Kliniczna ocena skuteczności CDP-choliny jako neuroprotektora w izolowanych urazach mózgu, Anestezjologia. Intensywna Terapia 2005, nr 4, s. 246–250