Spondyloartopatia

Zesztywnienie pleców oraz ich ból niewiadomego pochodzenia trwający więcej niż trzy miesiące może być objawem chorób reumatycznych.

Spondyloartopatia

To grupa chorób reumatycznych charakteryzujących się równoczesnym zapaleniem stawów kręgosłupa oraz stawów obwodowych (kończyn). Możemy ją podzielić na osiową, gdzie przeważają objawy ze strony kręgosłupa oraz obwodową z dominującym bólem stawów kończyn lub stawów krzyżowo-biodrowych. Do tego zespołu chorób zaliczamy: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK), łuszczycowe zapalenie stawów, reaktywne zapalenie stawów, spondyloartorpatię młodzieńczą, zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna), zapalenie stawów związane z ostrym zapaleniem przedniego odcinka błony naczyniowej gałki ocznej.

Objawy i diagnostyka

W zależności od konkretnej choroby objawy różnią się jednak wspólnie występującą dolegliwością jaką jest ból, czasami sztywność pleców. Inne zajęte stawy również mogą być bolesne, obrzęknięte i zaczerwienione, w obwodowym typie mogą puchnąć palce u stóp i rąk. Spondyloartopatię podejrzewa się u pacjentów z niewyjaśnionym bólem pleców trwającym dłużej niż 3 miesiące. Aby zdiagnozować ją należy wykonać badanie podmiotowe i przedmiotowe, zwracając uwagę na występowanie zapalnego bólu pleców charakterystycznego u tej grupy chorych. Warto oznaczyć stężenie CRP, czyli białka C-reaktywnego podwyższonego u pacjentów ze stanem zapalnym - jednak nie jest to swoisty marker, ponieważ występuje tylko u około 40% chorych. Podstawą diagnostyki jest wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, jeżeli zdjęcie pozostawia wątpliwości należy rozważyć wykonanie rezonansu magnetycznego aby ocenić stan stawów kręgosłupa i obwodowych. W przypadku niepewnego wyniku badania RTG można również oznaczy antygen HLA-B27.

Leczenie

Głównym celem leczenia jest łagodzenie bólu pacjenta oraz zapobieganie dalszego sztywnienia tkanek kręgosłupa. Jest ono dostosowane do dominujących zmian chorobowych i ich nasilenia. Leczenie farmakologiczne opiera się o stosowanie w pierwszej kolejności niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) aby zmniejszać ból chorego. W razie przeciwwskazań lub ich nieskuteczności podaje się paracetamol lub słabe opioidy. Aby zmniejszać reakcję zapalną można podawać dodatkowo małe dawki glikokortykosteroidów (GKS). Ważna jest również praca z fizjoterapeutą, która pozwala na zapobieganie sztywnieniu kręgosłupa.

Podsumowanie

Spondyloartropatia jest zespołem chorób reumatologicznych objawiających się zapaleniem kręgosłupa oraz obwodowych stawów. Do jej objawów należy głównie ból i sztywność pleców oraz ból i obrzęk zajętych stawów. Diagnostyka opiera się głównie na badaniu obrazowych – zdjęciu RTG lub MRI. Leczenie jest dopasowane do jednostki chorobowej i polega na farmakologicznym łagodzeniu bólu i rehabilitacji ograniczającej sztywność kręgosłupa.

Bibliografia

Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika. Mały podręcznik 2017/2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 1062–1077.