Witamina P – nieodzowny towarzysz witaminy C

Citryn (witamina P) zwiększa przyswajalność i wzmacnia działanie kwasu askorbinowego.

Witamina P (citryn) to nie jeden związek chemiczny, lecz kilkadziesiąt zaliczanych do grupy bioflawonoidów. Zostały one odkryte i nazwane w 1936 roku przez węgierskiego biochemika Alberta Szent-György, który 3 lata wcześniej odkrył również witaminę C (kwas askorbinowy).

Ustalenie istnienia witaminy P w cytrynie było następstwem badań nad witaminą C. Węgierski badacz chciał bowiem ustalić, czy witamina C występująca w cytrusach wykazuje większą aktywność biologiczną od tej wyizolowanej. Okazało się, że to właśnie citryn zwiększa przyswajalność i wzmacnia działanie kwasu askorbinowego.

Skąd wzięła się nazwa

Witamina P pełni wiele ważnych funkcji w organizmie, a jedną z nich jest zmniejszanie przepuszczalności ścianek naczyń krwionośnych (citryn uszczelnia je przez zwiększenie mocy kapilarnej). To właśnie od angielskiego słowa permeability (przepuszczalność) pochodzi nazwa witaminy P. Z kolei określenie zamienne (citryn) wskazuje źródło występowania tych związków (cytrusy). Obecnie bioflawonoidy stanowią osobną grupę związków i nie są zaliczane do witamin, ponieważ ich niedobór nie wywołuje zespołu objawów typowych dla niedoboru witamin. Określenie witamina P funkcjonuje jednak do dziś jako nazwa umowna.

Rola w organizmie

Citryn odpowiada za wiele ważnych funkcji fizjologicznych:

1) z witaminą C (wzmacniając jej działanie):
• usprawnia przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, działając na nie rozkurczowo,
• zmniejsza ich kruchość (uszczelnia je), co reguluje przepuszczalność naczyń włosowatych,
• obniża ciśnienie krwi;

2) reguluje poziom cukru we krwi;

3) pomaga utrzymać właściwy poziom dobrego cholesterolu (HDL);

4) bierze udział w procesie metabolizmu węglowodanów, aminokwasów i kwasów tłuszczowych;

5) rozluźnia mięśnie gładkie w przewodach żółciowych;

6) ogranicza rozwój wrzodów żołądka i dwunastnicy;

7) zapobiega powstawaniu siniaków i obrzęków;

8) działa antyalergicznie;

9) ma właściwości grzybobójcze;

10) ma silne właściwości antyoksydacyjne – bioflawonoidy są grupą związków neutralizujących wolne rodniki tlenowe, których nadmiar uszkadza komórki, prowadząc do rozwoju licznych stanów zapalnych, co z kolei może przyczynić się do wystąpienia wielu schorzeń (miażdżycy, cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, zawału serca, chorób neurodegeneracyjnych, a nawet nowotworów);

11) poprawia samopoczucie, bo podwyższa poziom adrenaliny stymulującej organizm do działania;

12) łagodzi objawy menopauzy.

Nie tylko w cytrusach

Bioflawonoidy występują w wielu owocach (nie tylko w cytrusach) – znajdują się tuż pod skórką i pełnią funkcję barwników i przeciwutleniaczy oraz chronią przed atakiem grzybów i owadów. Witaminę P znajdziemy w: cytrynach, pomarańczach, grejpfrutach, morelach, śliwkach węgierkach, jeżynach, czarnych porzeczkach, wiśniach, aronii, owocach dzikiej róży, berberysu, głogu i czarnego bzu. Flawonoidy są też w warzywach (papryce, kaparach i szpinaku) i ziołach (szczawiu, fiołku trójbarwnym, dziurawcu, mięcie, rumianku, lukrecji) oraz w gryce i czerwonym winie. Warto wiedzieć, że citryn rozpuszcza się w wodzie, dlatego wydalany jest z moczem, trudno więc doprowadzić do jego nadmiaru w organizmie. Niedobór natomiast może przyczyniać się do pękania naczyń włosowatych, co widoczne jest w postaci siniaków i wybroczyn. Mogą też krwawić dziąsła. Brak odpowiedniej ilości witaminy P znacznie zwiększa ryzyko dolegliwości ze strony układu krwionośnego. Oprócz tego pojawić się mogą bóle głowy, ogólne zmęczenie, bezsenność, problemy z pamięcią i koncentracją, dolegliwości ze strony układu pokarmowego (biegunki, wymioty) oraz nadwrażliwość na światło słoneczne i ciągłe uczucie zimna.

Bardzo ważne jest synergiczne działanie citrynu z witaminą C, którą chroni on przed utlenianiem. Biodostępność kwasu askorbinowego znacznie zwiększa się przy współudziale witaminy P. Oba te związki znacznie podnoszą odporność organizmu. Idealny stosunek witaminy C do flawonoidów wynosi 5:1.

Bibliografia

Błasiak J., Witamina P (citryn) – właściwości, źródła i wpływ na organizm, online: http://www.biomedical.pl/witaminy-i-mineraly/witamina-p-6622.html [dostęp 6.04.2018]

Hickey S., Saul A., Witamina C – historia prawdziwa, Rzeszów 2017