Znaczenie aktywności fizycznej
Aktywność fizyczna jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na stan zdrowia i jakość życia. Szczególną rolę odgrywa jednak w życiu seniorów. Regularne ćwiczenia pomagają opóźnić procesy starzenia, ograniczyć rozwój chorób geriatrycznych i zachować sprawność psychoruchową w okresie starości.
Pomyślne starzenie się
Starość to naturalny etap życia człowieka związany ze zmianami w sferach: społecznej, biologicznej i psychicznej. Według WHO za jej początek uważa się wiek 60 lat. Populacja ludzi starszych jest jednak bardzo zróżnicowana pod względem poziomu aktywności i sprawności fizycznej.
Niezbędnym elementem tzw. pomyślnego starzenia się jest aktywność fizyczna. Terapia ruchowa u osób starszych wpływa pozytywnie na ich kondycję fizyczną i samopoczucie psychiczne. Pozwala zachować samodzielność i dostateczną sprawność funkcjonalną w zakresie podstawowych codziennych czynności. Fizjoterapia prewencyjna chroni seniorów przed izolacją społeczną i zmniejsza poczucie osamotnienia. Ćwiczenia fizyczne uprawiane w grupie pomagają w nawiązywaniu nowych znajomości i utrzymywaniu relacji społecznych. Aktywni seniorzy odczuwają większą satysfakcję życiową niż osoby starsze niepodejmujące regularnych ćwiczeń.
Aktywność fizyczna kluczem do zdrowia
Regularne ćwiczenia fizyczne są ważnym elementem profilaktyki zdrowotnej. Korzystnie wpływają na przebieg chorób przewlekłych, a nawet zmniejszają ryzyko ich wystąpienia. Seniorzy aktywni fizycznie rzadziej umierają z powodu miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, cukrzycy typu 2, raka jelita grubego. Ruch usprawnia pracę układu oddechowego, poprawia wentylację i zwiększa tolerancję na wysiłek. Pozytywnie oddziałuje na układ krążenia – obniża ciśnienie i poziom cholesterolu frakcji LDL. Pomaga także ograniczyć zaparcia i unormować stężenie glukozy we krwi. Systematyczne ćwiczenia łagodzą ból związany ze schorzeniami narządu ruchu, wzmacniają mięśnie i zwiększają ruchomość stawów. Aktywność fizyczna jest też niezbędna do utrzymania sprawności umysłowej – poprawia pamięć i koncentrację, rozwija spostrzegawczość. W trakcie wysiłku zwiększa się poziom endorfin, które pozytywnie wpływają na nastrój.
Ćwiczenia fizyczne dla seniorów
Zalecaną formą ćwiczeń dla osób starszych jest tzw. trening zdrowotny wykonywany zgodnie ze wskazaniami medycznymi. Ma on podnosić ogólną wydolność organizmu, hamować procesy starzenia i usprawniać działanie narządów. Ćwiczenia fizyczne dla seniorów powinny wpływać na wytrzymałość, równowagę, gibkość i siłę. Należy dostosować je do stanu zdrowia, poziomu sprawności i upodobań pacjenta. Aby ocenić kondycję seniora, można wykonać testy sprawności, np.: Fullerton, Coopera.
W treningu warto uwzględnić ćwiczenia: aerobowe, rozciągające, siłowe, równoważne i koordynacyjne. Idealne zajęcia ruchowe dla seniorów to m.in.: nordic walking, jogging, jazda na rowerze, joga, taniec towarzyski. Dobrym pomysłem jest uprawianie różnych dyscyplin. Według zaleceń WHO seniorzy powinni wykonywać ćwiczenia o umiarkowanej intensywności przez 150 minut w tygodniu lub ćwiczenia o wysokiej intensywności przez 75 minut w tygodniu.
