Zioła w walce z pasożytami
Pasożyty stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Powodują mechaniczne uszkodzenia tkanek, wytwarzają substancje wywołujące reakcje zapalane i alergiczne, są wektorami patogenów. Wyróżnia się ponad 300 gatunków pasożytów przebywających w ludzkim organizmie. Do zarażenia nimi może dojść różnymi drogami, m.in. pokarmową (wraz z wodą lub żywnością), wziewną, wewnątrzmaciczną, laktogenną, przez skórę. Walkę z pasożytami mogą wspomóc surowce roślinne.
Najczęściej spotykane pasożyty
Pasożyty człowieka należą do grup systematycznych: helmintów (obleńców i płazińców), pierwotniaków i stawonogów. W Polsce najczęściej notowane są inwazje pasożytów jelitowych: owsika, włosogłówki, glisty ludzkiej, giardii lamblii.
Owsik ludzki (Enterobius vermicularis) pasożytuje w jelicie grubym. Do zarażenia dochodzi poprzez spożycie jaj znajdujących się na rękach, przedmiotach codziennego użytku czy pożywieniu. Owsica częściej rozwija się u dzieci niż dorosłych. Objawia się m.in.: świądem odbytu, nadmierną pobudliwością, bezsennością, przewlekłym zmęczeniem. Czasami przebiega bezobjawowo.
Włosogłówka ludzka (Trichuris trichiura) bytuje w jelicie grubym. Intensywna inwazja powoduje dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, układu nerwowego i krążenia, m.in. bóle brzucha, śluzowate biegunki, bezsenność, nadmierną pobudliwość, zawroty i bóle głowy, niedokrwistość.
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) pasożytuje w jelicie cienkim. Niebezpieczne są nie tylko dorosłe postacie, ale również larwy pasożyta. Objawy glistnicy to m.in.: pokrzywka, świąd, anemia, zaburzenia nerwowe, dolegliwości jelitowe, bezsenność. Wędrujące larwy mogą uszkadzać ściany jelita i wątroby oraz wywoływać zmiany zapalne w różnych narządach.
Wielkouściec jelitowy (Giardia intestinalis) jest pierwotniakiem pasożytującym w jelicie cienkim. Do zarażenia nim dochodzi w wyniku spożycia cyst wraz z wodą czy pokarmem. Giardioza objawia się m.in.: zaburzeniami trawienia, biegunkami, utratą apetytu, bólami brzucha.
Do innych pasożytów wewnętrznych notowanych w Polsce należą m.in.: glista psia (Toxocara canis), glista kocia (Toxocara cati), tasiemiec psi (Dipylidium caninum), tasiemiec bąblowcowy (Echinococcus granulosus), tasiemiec wielojamisty (Echinococcus multilocularis), Toxoplasma gondii.
Dieta w terapii chorób pasożytniczych
Istotny wpływ na efektywność kuracji przeciwpasożytniczych ma przywrócenie prawidłowej pracy układu pokarmowego i ograniczenie zalegania resztek pokarmowych w jelitach. Z tego względu zalecana jest dieta bogata w błonnik. Należy ograniczyć przyjmowanie produktów wysoko przetworzonych oraz zasobnych w cukry proste. Do jadłospisu warto włączyć przyprawy o działaniu przeciwzapalnym, przeciwdrobnoustrojowym, wspomagającym trawienie i immunostymulującym (m.in. szałwię, chrzan, koper włoski, pieprz).
Pomocne w walce z pasożytami jelitowymi są probiotyki. Poprzez modulację środowiska jelitowego, stymulowanie układu odpornościowego i wydzielanie aktywnych substancji mogą ograniczać namnażanie się pasożytów.
Zioła w walce z pasożytami
W terapii przeciwpasożytniczej warto stosować:
- czosnek – znajdują się w nim substancje o działaniu przeciwpasożytniczym – allicyna, disiarczek diallilu, alkohol allilowy. Allicyna hamuje proteinazę cysteiny, która warunkuje rozwój pasożytów. Czosnek wykazuje aktywność przeciw pierwotniakom m.in.: Giardia lamblia, Leishmania major, Crithidia fasciulata, Leptomonas colosoma, Entamoeba histolytica.
- bylica piołun – pomaga zwalczać owsiki i glisty. Głównym składnikiem piołunu hamującym rozwój mikroorganizmów jest tujon, występujący w olejku eterycznym.
- goździki, tymianek, imbir – znajdujące się w nich olejki eteryczne mają właściwości przeciwpasożytnicze.
- olej z czarnuszki – zawiera tymochinon zwalczający pasożyty (m.in. przywry, tasiemce, włośnia krętego). Nasiona czarnuszki indukują stres oksydacyjny u dojrzałych pasożytów i hamują składanie przez nie jaj.
- orzech włoski – odznacza się dużą zawartością garbników. Zawiera ponadto substancję o działaniu przeciwpasożytniczym o nazwie juglanem. Jest polecany do zwalczania robaków obłych (glist, owsików).
- pestki dyni – zawierają alkaloidy (kukurbitycyny), które porażają układ nerwowy pasożytów, usprawniają ich usuwanie oraz wspomagają oczyszczanie organizmu z toksyn. Pestki dyni są używane w terapii przeciw m.in.: tasiemcom, owsikom, glistom, tęgoryjcom.
