Karczoch – śródziemnomorskie warzywo
Karczoch zwyczajny, Cynara scolymus, należy do rodziny astrowatych, pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego. Jest to duża roślina zielna, dorastająca do dwóch metrów wysokości, o dużych, głęboko powcinanych liściach. Karczochy znano i uprawiano już w czasach starożytnych Rzymu i Grecji.
Jadalną częścią karczocha jest kwiatostan, po usunięciu zewnętrznych okryw. Można go spożywać po ugotowaniu, usmażeniu lub upieczeniu, jako dodatek do sałatek lub po prostu jako jarzynę.
Karczochy zawierają inulinę – polisacharyd, który może być spożywany przez cukrzyków. Pozytywnie oddziałują też na pracę wątroby. Ponadto zawierają dość dużo witaminy C.
Karczoch w ziołolecznictwie
Karczochy wykorzystywane są jako zioło i stosowane do produkcji suplementów diety. Surowcem zielarskim jest liść karczocha, Cynarae folium. Zawiera on przede wszystkim kwasy fenolowe, w tym: chlorogenowy, kawowy i cynarynę. Te właśnie składniki odpowiadają za pozytywny wpływ ziela na poziom tłuszczów we krwi człowieka, co może być interesujące dla osób dążących do redukcji tkanki tłuszczowej.
Obniża poziom złego cholesterolu
Kwasy fenolowe zawarte w karczochu powodują przede wszystkim obniżenie poziomu trójglicerydów oraz całkowitego cholesterolu we krwi, co udowodniono w badaniach naukowych, podsumowanych w analizie Sahebkara i współpracowników. Karczoch obniża poziom złego cholesterolu LDL, natomiast poziom dobrego cholesterolu HDL pozostawia bez zmian lub nawet – jak dowodzą niektóre prace naukowe – wręcz wpływa na jego wzrost.
Na jakiekolwiek zdrowotne efekty spożywania karczocha trzeba dość długo czekać – pojawiają się dopiero po 6–12 tygodniach regularnego stosowania.
Ochrona serca przed chorobą wieńcową
Spożywanie karczochów chroni przed rozwojem choroby wieńcowej. Obniżenie poziomu cholesterolu, a szczególnie LDL, we krwi pozwala uniknąć powstawania płytek miażdżycowych – złogów składających się głównie z cholesterolu. Płytka miażdżycowa może z czasem ulec oderwaniu od ściany naczynia, przepłynąć z prądem krwi i w innym miejscu zablokować jej przepływ.
Lepsza sprawność wątroby
Karczoch pobudza wydzielanie kwasów żółciowych przez wątrobę, co powoduje, po pierwsze, usprawnienie trawienia pokarmów, szczególnie tych zawierających tłuszcze, a po drugie, poprawia ogólne funkcjonowanie wątroby. Nie jest jednak znany dokładny mechanizm tego działania.
Przeciwwskazania
Zdarza się, że niektóre osoby są uczulone na karczochy, dlatego preparaty z tej rośliny należy stosować ostrożnie. Karczoch nie jest też wskazany dla osób cierpiących na kamicę żółciową lub niedrożność dróg żółciowych.
